Jak oczyścić organizm z toksyn? Zdrowy detoks powinien przebiegać inaczej

Wielu influencerów w żaden sposób niezwiązanych z medycyną krzyczy do nas z ekranów telefonów o tym, jak detoks odmienił ich życie. Suplementy, które nachalnie polecają, mają niemal magicznie uzdrowić cały organizm. Ile w tym prawdy? Faktycznie kuracje detoksykacyjne to w dużej mierze trend, który przyciąga uwagę obietnicą szybkich efektów, jednak za większością z nich nie stoją solidne dowody naukowe, które potwierdzałyby ich skuteczność.

Detoks, a raczej detoksykacja, to proces eliminacji toksyn z organizmu. Szkodliwe związki mogą pochodzić z: pożywienia, powietrza, a nawet kosmetyków i środków chemicznych. Entuzjaści detoksu uważają, że nagromadzenie tych substancji powoduje, że organizm nie funkcjonuje w pełni efektywnie i dlatego należy zastosować zewnętrzne metody odtruwania.

A przecież nasze ciało posiada naturalne mechanizmy oczyszczania. Na przykład wątroba metabolizuje i neutralizuje szkodliwe substancje, przekształcając je w formy, w których łatwiej się ich pozbyć. Jelita usuwają niestrawione resztki pokarmu, nerki filtrują krew i wydalają produkty przemiany materii wraz z moczem. Skóra eliminuje toksyny wraz z wydzielanym potem, a płuca pomagają w usuwaniu gazów, takich jak dwutlenek węgla. Czy naprawdę dodatkowe "wsparcie" jest konieczne?

Detoksykacja to pojęcie dość szerokie i niejednoznaczne, które bywa rozumiane na różne sposoby. W praktyce kuracje detoksykacyjne często obejmują diety płynne, ograniczenia kaloryczne, zażywanie suplementów, picie ziół lub przestrzeganie postów, a także zabiegi, takie jak hydrokolonoterapia, mające rzekomo oczyścić jelita. Część z nich, np. picie zielonej herbaty czy naparów z kopru włoskiego, mniszka lekarskiego albo hibiskusa, raczej nie zaszkodzi. Jednak nie można tego powiedzieć o restrykcyjnych głodówkach albo hydrokolonoterapii będącej inwazyjnym zabiegiem, do którego istnieje szereg przeciwwskazań.

Detoksykacja polegająca na stosowaniu suplementów, diety płynnej czy restrykcyjnych postów może okazać się nieskuteczna lub wręcz szkodliwa, zwłaszcza jeśli nie jest stosowana z umiarem. Warto zaznaczyć, że suplementy, które cieszą się tak ogromną popularnością, często są nieprzebadane. Wiele z nich działa przeczyszczająco lub moczopędnie, co może prowadzić do nadmiernej utraty wody i elektrolitów. Brak równowagi elektrolitowej może wywołać skurcze mięśni, a nawet groźne dla życia zaburzenia rytmu serca. Co więcej, niektóre suplementy ograniczają dostępność składników odżywczych, zwłaszcza przy długotrwałym stosowaniu. Może to prowadzić do osłabienia organizmu, utraty energii, a w dłuższej perspektywie do niedoborów żywieniowych i pogorszenia funkcjonowania układów metabolicznych. Składniki niektórych środków mogą także wchodzić w interakcje z lekami przyjmowanymi na stałe, wpływając na ich działanie lub zwiększając ryzyko efektów ubocznych, a także mogą zawierać nieprzebadane składniki roślinne, które mogą obciążać wątrobę i nerki. 

Nie ma sensu wierzyć w to, że istnieje jedna cudowna tabletka, która odtruje organizm. Badania, które popierają zasadność detoksu, często mają ograniczenia w postaci błędnych metodologii i małych grup badanych. Osoby wybierające diety oczyszczające najczęściej dążą do zrzucenia wagi i poprawy samopoczucia. Czujesz się zmęczony, brakuje ci energii, masz problemy z koncentracją, dolegliwości żołądkowe, skórne lub kłopoty z kondycją? Zwolennicy detoksu przekonują, że przyczyną tych objawów może być nagromadzenie toksyn w organizmie, a ich usunięcie to sposób na poprawę zdrowia.

Warto jednak zauważyć, że objawy te są na tyle ogólne, że mogą być związane z wieloma różnymi schorzeniami, niekoniecznie mającymi związek z toksynami. Poza tym, skąd pewność, że mamy w organizmie nadmiar toksyn i że ciało samo nie radzi sobie z ich eliminacją?

Nie powinno być zaskoczeniem, że dbanie o zdrowie to codzienna, długoterminowa praca, której efekty przychodzą stopniowo. Zdrowa dieta bogata w błonnik, unikanie używek, odpowiednie nawodnienie i aktywność fizyczna to sprawdzone i potwierdzone naukowo sposoby, które pozwalają wspierać naturalne procesy oczyszczania organizmu, przy okazji nie wystawiając zdrowia na próbę.

Źródła:

Green D., Colonic Irrigation, Colon Hydrotherapy and Colon Cleanses, Lightning Source Inc; 2013.

Klein AV, Kiat H. Detox diets for toxin elimination and weight management: a critical review of the evidence. J Hum Nutr Diet. 2015.

CZYTAJ TAKŻE: 

Najwięksi sabotażyści zdrowego odchudzania. Tak nie rób, bo nigdy nie schudniesz

Sekret zdrowia i długiego życia Japończyków. Dlatego nie tyją i długo żyją

"Król przypraw" jest dobry dla serca i trzustki. Stosowany codziennie pomoże schudnąć