Komu zaszkodzi tuja? Lekarka wyjaśnia, czy tuje są trujące dla człowieka

Tuja w zależności od gatunku i odmiany może występować zarówno w postaci drzewa, jak i krzewu. Niektóre odmiany mogą osiągać znaczne rozmiary i przyjmować postać drzewa, osiągając wysokość nawet do kilkunastu metrów. Jednakże wiele odmian jest hodowanych jako krzewy, które zwykle mają mniejszy wzrost i formują się w kształcie stożka lub kolumny.

Tuja jest tak popularna (nie tylko w Polsce, ale tez na świecie), że wzbudza również ciekawość naukowców. Zawarte w niej substancje są obiektem wielu badań naukowych z zakresu medycyny. Ekstrakt z tej rośliny jest wykorzystywany w terapiach tradycyjnych i naturalnych. Stosuje się go między innymi w leczeniu infekcji górnych dróg oddechowych, wirusa opryszczki i łagodzeniu objawów zwyrodnieniowej choroby stawów.

Jednym z badanych zastosowań olejku z tui jest jego działanie antybakteryjne. Naukowcy z Uniwersytetu Tribhuvan w Nepalu zwracają uwagę na problem lekooporności patogenów i sugerują, że substancje pochodzenia naturalnego mogą służyć do produkcji i syntezy nowych związków, które będzie można wykorzystywać w leczeniu infekcji. Badania okazały się zgodne z hipotezami, a wyniki potwierdzają, że ekstrakt z suszonych igieł tui zwalcza zarówno bakterie Gram-dodatnie, jak i Gram-ujemne.

Bardzo często można spotkać się z opinią, że tuja jest rośliną trującą. Przede wszystkim tuja jest rośliną ozdobną, która, o ile nie znajduje się w specjalistycznych preparatach, nie nadaje się do spożycia. 

O komentarz poprosiliśmy Katarzynę Bukol-Krawczyk, lekarkę-internistkę grupy LUX MED:

- Kontrowersje wokół tuj narodziły się prawdopodobnie z powodu substancji, która jest w soku z tui - tujonu. To organiczny związek chemiczny, rozpuszczalny w alkoholu, który spożywany w dużych ilościach ma działanie halucynogenne.   Ta sama substancja jest również w szałwii i piołunie. Z tujonu zawartego w piołunie robiło się niegdyś absynt. Ale podkreślam - tujon jest w soku z tui, więc nie ma możliwości zatrucia się przez kontakt z samym krzewem - mówi.

Do zatrucia tują może więc dojść tylko w przypadku spożycia znacznej ilości igieł lub gałęzi tui, co raczej się nie zdarza. W trakcie wieloletniej praktyki nasz ekspert nie spotkał się z reakcją alergiczną w wyniku kontaktu skóry z rośliną, nawet u osób zajmujących się ich przycinaniem. 

Zaczerwienienia, które mogą pojawić się na ciele po zetknięciu z żywotnikiem, nie są objawem uczulenia, ale mechanicznego uszkodzenia powierzchni skóry w zetknięciu z pozornie delikatnymi igłami tej rośliny.

Ostrożność w kontakcie z tujami zaleca się przede wszystkim rodzicom małych dzieci i rolnikom. Jedni powinni pilnować, żeby fragmenty rośliny nie trafił do ust ich pociech, drudzy muszą zadbać o bezpieczeństwo swojego inwentarza. Znane są przypadki zatrucia tujonem wśród koni, jednak nie były to sytuacje kończące się śmiercią zwierzęcia. 

Co ważne, szkodliwe substancje z żywotnika nie rozpuszczają się w wodzie. Wodopój nie ulegnie skażeniu, jeśli wpadnie do niego kilka gałązek z pobliskiego żywopłotu. Same olejki eteryczne wydzielane naturalnie przez rośliny również nie stanowią zagrożenia dla zdrowia. 

Tujon w małych dawkach nie stanowi zagrożenia dla zdrowia czy życia, a badania wykazały, że minimalne stężenia działają pobudzająco na układ nerwowy. Najwięcej tujonu (ok. 65 proc. całej masy) zawierają łuski nasienne na szyszkach rośliny. Te wykształcają się z zielonych zalążków przypominających owoce, choć w rzeczywistości są odpowiednikiem kwiatostanów.

Ogrodnicy zwykle dbają, aby szyszki nie pojawiały się na ich tujach. Rośliny zaczynają produkować nasiona, gdy czują się zagrożone — nie mają zapewnionych dobrych warunków glebowych, chorują lub zaatakował je pasożyt. Jeżeli miałoby dojść do zatrucia tujonem z winy żywotnika, to najpewniej właśnie przez zjedzenie większej ilości zdrewniałych szyszek lub zielonych "owoców" tui.

Zatrucie tą substancją objawia się silnymi wymiotami, bólem głowy i brzucha. Większe stężenie może prowadzić do halucynacji, drgawek i porażenia układu nerwowego, które w ekstremalnych przypadkach może doprowadzić do nieodwracalnych zmian chorobowych, a nawet do śmierci.

Przyjmowania produktów ziołowych, które zawierają ekstrakt z tui, nie zaleca się kobietom w ciąży i osobom zmagającym się z przewlekłymi chorobami, szczególnie układu pokarmowego. 

CZYTAJ TAKŻE:

Zwykła alergia czy rak? Kiedy plamy na skórze powinny nas zaniepokoić?

Kto nie powinien jeść botwinki? Choć bardzo zdrowa, "kradnie" ważny pierwiastek

Tuja schnie od środka? Tak temu zaradzisz