Kto nie powinien jeść botwinki? Choć bardzo zdrowa, "kradnie" ważny pierwiastek

Botwinka lub botwina zwana tez bywa boćwiną. To błąd, gdyż są to dwie odmienne rośliny. Botwinka to zwykłe młode buraki ćwikłowe, razem z łodygami i liśćmi. Boćwina, to gatunek buraka liściowego, nazywanego też kapustą rzymską.  

Botwina to nowalijka, szczyt sezonu na nią przypada w maju i w czerwcu i wtedy też jest najtańsza i najzdrowsza. Jest typowo polskim przysmakiem, znana jest również w krajach Europy środkowo-wschodniej. Powinniśmy się nią zajadać ze względu na moc witamin i właściwości prozdrowotnych. Sprawdzi się podczas odchudzania.

Wartości odżywcze botwinki są zbawienne dla osób próbujących zrzucić kilogramy. Z jednej strony ta nowalijka zawiera bardzo dużo błonnika, a z drugiej, jest niskokaloryczna. Na 100 gramów botwinki przypadają zaledwie 22 kcal. Dlatego warzywo to sprawdza się we wszelkiego rodzaju dietach odchudzających i reguluje pracę jelit, a przy tym zapewnia na długo uczucie sytości. 100 gramów botwinki zawiera następujące wartości odżywcze: 

• 2,2 g białka; 
• 4,33 g węglowodanów; 
• 3,7 g błonnika; 
• 0,13 g tłuszczów.

Pęczek botwinki zazwyczaj ważny około 300- 350 g, ma więc tylko około 65 kcal. Wartość energetyczna botwinki po ugotowaniu wzrasta i wynosi 27 kcal na 100 g. To dalej niewiele. 

Już medycyna ludowa wykorzystywała właściwości lecznicze botwinki. Stosowano ją przy chorobach wątroby, anemii, nadciśnieniu tętniczym, miała też przyspieszać gojenie się ran, łagodzić stany zapalane i odrobaczać organizm. W tych ludowych przekonaniach było dużo prawdy. 

Witaminy i minerały, które decydują o właściwościach leczniczych botwinki to: 

• witamina C, która wspiera odporność i układ krążenia, chroni organizm przed wolnymi rodnikami;  
• witaminy z grupy B wspierające układ nerwowy; 
• kwas foliowy zalecany kobietom w ciąży, jego brak może zaważyć na wadach kręgosłupa dziecka i o jego układzie nerwowym;  
• żelazo, mające właściwości krwiotwórcze, zwłaszcza w połączeniu z kwasem foliowym. Pomaga zapobiegać anemii; 
• witaminy E i A, zwane witaminami młodości. Poprawiają stan skóry, włosów i paznokci, biorą udział we wspieraniu wzroku; 
• witamina K, która wzmacnia kości i krzepliwość krwi; 
• magnez, regulujący ciśnienie tętnicze oraz wspierający układ nerwowy i mięśniowy; 
• potas, wspierający układ krążenia; 
• fosfor, wspomagający układ kostny i mięśniowy. Reguluje też równowagę kwasowo - zasadową, dlatego pomaga przy zgagach; 
• cynk, wspierający układ pokarmowy i wpływający na zdrowy wygląd skóry.  

Czytaj też: Dodaj do herbaty lub rosołu. Leczy stany zapalne, koi nerwy, wspomaga trawienie i sen

O właściwościach pielęgnacyjnych botwinki byli przekonani już starożytni. Jeden z mitów mówił o tym, że Afrodyta zawdzięczała swoje piękno właśnie temu warzywu. Trzeba wiedzieć, że w starożytności z buraków ćwikłowych wykorzystywano tylko łodygi i liście, dodając je do sałatek.  

Z młodej botwinki możesz zrobić maseczkę. Wystarczy zmiksować warzywo i dodać do niego łyżkę śmietany. Śmietana spowoduje, że mimo zawartości siarki i cynku, skóra po maseczce z botwinki nie będzie przesuszona. Ze względu na zawartość witamin młodości, czyli A i E maseczka z botwinki świetnie zadziała na cerę. Ich działanie przeciwzmarszczkowe i ujędrniające jest udowodnione licznymi badaniami. 

Po botwinkę powinny też sięgać osoby z trądzikiem i niedoskonałościami na skórze. Liście buraka ćwikłowego zawierają cynk i siarkę, które sprawdzają się w walce z trądzikiem. Te składniki mają właściwości antybakteryjne, przeciwgrzybicze i doskonale regulują wydzielanie sebum. 

Z kolei okłady z botwinki są świetnym domowym sposobem na hemoroidy. Wystarczy parę liści wsadzić do zamrażarki, a potem przykładać w okolicach odbytu trzy razy dziennie. Zimno w połączeniu z bogatymi składnikami soku z botwinki pomoże na żylaki odbytu. 

Podczas przygotowywania potraw z botwinki warto wziąć pod uwagę, że kwas szczawiowy, który zawiera to warzywo, hamuje wchłanianie wapnia. Dlatego potrawy z botwinką powinny zawierać składniki bogate w wapń, takie jak jogurt, maślanka czy jajka. W ten sposób można zneutralizować działanie kwasu szczawiowego. Na szczęście najpopularniejszą potrawą z botwinki jest chłodnik, zawierający zarówno jogurt jak i jajka.  

Z botwinki możesz też zrobić zupę na ciepło, liście i łodygi buraka nadadzą jej lekkiej kwaskowości, a korzenie - pięknego koloru. Liście botwinki są alternatywą dla kapusty przy robieniu gołąbków, sprawdzą się jako farsz do pierogów. Wtedy dobrze je połączyć z serami wędzonymi lub fetą. 

Choć gotowana botwinka jest pyszna, warto pamiętać, że dużo więcej właściwości zdrowotnych i witamin mają korzenie i liście tego warzywa w formie surowej. 

Botwinkę śmiało możesz jeść bez gotowania - dodać ją do koktajlu. By stosować ją leczniczo, warto wycisnąć z niej prozdrowotny sok - remedium na anemię i wysokie ciśnienie. Sok z botwinki ma ponadto działanie wzmacniające, przeciwzapalne i odrobaczające.  

Botwinka będzie też wdzięcznym składnikiem sałatki, zwłaszcza w połączeniu z serem kozim lub fetą, które zawierają wapń.  

Jak już wspomnieliśmy, botwinka zawiera kwas szczawiowy, który spożywany w dużych ilościach może odkładać się w stawach w postaci kryształków kwasu moczowego. Z tego względu botwinka nie jest polecana osobom cierpiącym na dnę moczanową czy kamicę nerkową. 

Jako że kwas szczawiowy to złodziej wapnia, botwinki nie powinni nadużywać także pacjenci z osteoporozą, odwapnieniem kości i niedoborami tego pierwiastka. 

CZYTAJ TAKŻ:

Tak objawia się zapalenie jelita grubego. Rujnuje organizm i prowadzi do raka

Na lepszy sen, stargane nerwy lub po przejedzeniu. Pij zamiast herbaty

Nie wylewaj wody po ziemniakach. Ma wiele zaskakujących zastosowań