Mało znany objaw cukrzycy i dny moczanowej. Zostawia ślady na ubraniach
Nadpotliwość to uciążliwa i niekiedy bardzo wstydliwa dolegliwość, na którą cierpi ok. 4 proc. społeczeństwa. Mimo że uważana jest pozornie za niegroźną, to jednak związane z nią obciążenie psychiczne jest niekiedy ogromne. Nadmierne pocenie może skutecznie obniżyć jakość życia, prowadzić do izolacji społecznej, zaburzeń lękowych, a nawet depresji. Jakie mogą być przyczyny nadpotliwości? W jaki sposób można sobie z nią poradzić? Wyjaśniamy.
Wyróżnia się dwa główne rodzaje nadpotliwości - ogniskową i uogólnioną.
W przypadku nadpotliwości ogniskowej nadmierne pocenie się dotyczy konkretnych części ciała, np. dłoni, stóp, pach, pachwin czy twarzy. Najczęściej jest związane ze zmianami hormonalnymi w okresie dojrzewania i po nim, a także doświadczanymi emocjami. Z kolei w nadpotliwości uogólnionej pacjent nie jest w stanie wskazać konkretnego obszaru - poci się całe ciało. Zazwyczaj jest ona spowodowana innymi stanami i chorobami.
Przyczyny nadpotliwości mogą być bardzo różne. Zalicza się do nich m.in.:
- czynniki genetyczne,
- silne emocje,
- napoje zawierające kofeinę (np. kawa, herbata, energetyki),
- suplementy diety z guaraną, żeń-szeniem,
- zmiany hormonalne w przebiegu okresu dojrzewania i menopauzy,
- zaburzenia lękowe, przewlekły stres,
- jedzenie ostrych potraw, a czasem także przecierów pomidorowych czy czekolady,
- zaburzenia czynności przysadki (np. w wyniku urazów mózgu czy guzów mózgu),
- nadczynność tarczycy bądź niedoczynność tarczycy,
- cukrzycę,
- dnę moczanową,
- niektóre leki (m.in. glikokortykosteroidy, leki przeciwdepresyjne, niesteroidowe leki przeciwzapalne, opioidowe leki przeciwbólowe i tryptany).
Jak już wcześniej wspomnieliśmy, nadmierna potliwość może być ograniczona jedynie do pewnych obszarów ciała (np. dłoni, stóp, pach, pachwin) lub mieć charakter uogólniony. Może mieć ona również różne nasilenie - od lekkiego zwilgotnienia powierzchni skóry, np. dłoni, po intensywne ściekanie kropel potu, które zostawiają mokre, rozległe plamy na ubraniach. Osoby z nadpotliwością uogólnioną skarżą się na nadmierne pocenie się całego ciała. Niezależnie od typu nadpotliwości komplikacjami mogą być problemy skórne, m.in. częstsze infekcje grzybicze (np. stopa atlety) bądź bakteryjne (np. keratoliza dziobata).
Dla wielu nadmierna potliwość to dolegliwość również bardzo obciążająca psychicznie. Szacuje się, że ok. 85-80 proc osób doświadcza emocjonalnych skutków tej przykrej dolegliwości. Spotykanie się ze społeczną nieakceptacją i odrzuceniem, problemy w relacjach, lęk społeczny czy depresja to tylko niektóre z nich.
Mimo że nadpotliwość w większości przypadków nie jest spowodowana chorobą organiczną, to w pierwszej kolejności należy wykonać niezbędne badania, które umożliwią wykrycie potencjalnej przyczyny. Warto zrobić podstawowe badania laboratoryjne jak morfologię krwi, badanie ogólne moczu, OB, CRP czy poziom glukozy we krwi. Ważne jest również zbadanie czynności gruczołów dokrewnych, szczególnie tarczycy i przysadki mózgowej. Warto wykonać oznaczenia poziomu TSH, fT3, fT4, prolaktyny, LH i FSH. Przydatne może być również skontrolowanie stężenia hormonów płciowych, tzn. testosteronu, estrogenów i progesteronu.
Leczenie nadpotliwości ma na celu zmniejszenie ilości wydzielanego potu i poprawę jakości życia pacjentów. Jeśli w trakcie diagnostyki została wykryta potencjalna przyczyna, w pierwszej kolejności trzeba się skupić na jej leczeniu. Wsparciem mogą być także różnorodne preparaty ograniczające potliwość, dostępne zarówno bez recepty, jak i na receptę. W ostateczności, gdy wszystkie nieinwazyjne metody zawiodą, istnieje możliwość wykonania zabiegów na nadpotliwość.
Preparaty miejscowe
Osoby zmagające się z nadpotliwością powinny stosować na co dzień przebadane dermatologicznie i niepodrażniające skóry antyperspiranty. Zawierają one m.in. sole glinu bądź srebra, które działają miejscowo, ograniczając wydzielanie potu. Często znalezienie tego odpowiedniego, najskuteczniejszego antyperspirantu jest czasochłonne, a także wymaga wielu prób i testowania. Ponadto dostępne są również m.in. ograniczające pocenie się zasypki do stóp, żele pod prysznic, kremy i aerozole.
Leki i suplementy diety
Wśród suplementów diety na rynku dominują preparaty zawierające wyciągi ziołowe, przede wszystkim z liści szałwii. Szałwia pomaga m.in. w normalizacji wydzielania potu. Czasami jednak dostępne bez recepty suplementy to za mało, aby ograniczyć objawy nadpotliwości. W takiej sytuacji warto udać się do lekarza, ponieważ może być konieczne zastosowanie leków na receptę. Główną grupą leków zmniejszających potliwość są leki antycholinergiczne. Niestety ich stosowanie wiąże się ryzykiem wielu działań niepożądanych, m.in. suchości ust, zaparć czy trudności w oddawaniu moczu.
Zabiegi
Do najczęściej wykonywanych zabiegów na nadmierną potliwość zalicza się ostrzykiwanie problematycznych miejsc toksyną botulinową (tzw. botoks). Może być on wykorzystywany w terapii nadpotliwości w obrębie pach, twarzy, głowy czy stóp. Efekty takiego zabiegu utrzymują się do roku - po tym czasie konieczne jest ponowienie procedury.
CZYTAJ TAKŻE:
