Obrzęk limfatyczny. Skąd się bierze niewydolność układu chłonnego?
Obrzęk limfatyczny to opuchlizna niektórych części ciała spowodowana zastojem limfy. Limfa, zwana też chłonką, to płyn tkankowy, krążący w organizmie w ramach układu chłonnego, który jest odpowiedzialny m.in. za prawidłowe działanie funkcji odpornościowych organizmu.
Pierwotny obrzęk limfatyczny jest skutkiem wrodzonej wady układu chłonnego.
Obrzęk wtórny powstaje najczęściej w wyniku ingerencji w układ limfatyczny, takiej jak urazy mechaniczne (złamania, zwichnięcia), zabiegi operacyjne (zwłaszcza związane z leczeniem nowotworów) czy radioterapia. Może powstać również w wyniku stosowania niektórych leków czy w związku z brakiem aktywności ruchowej spowodowanej niedowładem lub paraliżem.
W początkowym stadium pojawia się opuchlizna na grzbiecie stopy i na kostce (jednej lub obu nóg), objaw ustępuje samoistnie po uniesieniu kończyny.
W miarę rozwoju choroby obrzęk twardnieje i pojawia się tzw. objaw Stemmera, czyli niemożność uchwycenia w palce fałdu skóry nad drugim palcem stopy. Nieleczony obrzęk limfatyczny może prowadzić do dolegliwości bólowych, ograniczenia ruchomości stawów, zniekształcenia kończyn.
W leczeniu obrzęku limfatycznego stosuje się głównie metody fizjoterapeutyczne, które łagodzą nasilenie uciążliwych objawów obrzęku. Pomocny będzie przede wszystkim drenaż limfatyczny, usprawniający krążenie chłonki, w połączeniu z odzieżą uciskową (pończochy, bandaże elastyczne, opaski).
Wspomagająco chory powinien stosować odpowiednio dobrane ćwiczenia oraz pamiętać o regularnym unoszeniu chorej kończyny co najmniej na wysokość serca. Ważna jest ochrona objętej obrzękiem skóry przed urazami (skaleczenia, ukąszenia owadów mogą łatwo wywołać infekcję) i jej odpowiednia pielęgnacja.
