Po wypadku zasnęła na 27 lat. Ustalono, co się dzieje z pacjentami w śpiączce
Nieprawidłowa praca w obrębie struktury mózgu może prowadzić do śpiączki, czyli stanu głębokiego zaburzenia świadomości pacjenta. To stan, w którym funkcje życiowe są zachowane, jednak chory pozostaje on w bezruchu i nie reaguje na bodźce zewnętrzne. Co jednak dzieje się w mózgu człowieka w śpiączce i ile informacji do niego dociera? Jakie są szanse na powrót do pełnej świadomości i ile trwała najdłuższa śpiączka u człowieka, z której się wybudził? Przeczytaj w poniższym artykule.
Śpiączka to stan głębokiego zaburzenia świadomości, który powstaje na skutek uszkodzenia struktur w mózgu za nią odpowiedzialnych. Pień mózgu oraz rdzeń przedłużony generują i wysyłają impulsy elektryczne do pozostałych obszarów mózgu, jednak na skutek zaburzeń pracy tych ośrodków - mózgu nie odbiera prawidłowo informacji, na skutek czego dochodzi do śpiączki, czy zniesienia świadomości chorego.
Śpiączka może zostać wywołana na skutek mechanicznego uszkodzenia struktur mózgu lub w wyniku zaburzeń ogólnoustrojowych, które wpływają na funkcjonowanie układu nerwowego.
Do najczęstszych przyczyn śpiączki zalicza się uraz mechaniczny na skutek wypadku, udar mózgu, a także zapalenia mózgu, opon mózgowych oraz nowotworu układu nerwowego.
Ponadto do śpiączki może dojść na skutek przedawkowania alkoholu lub innych substancji odurzających, leków czy zatrucia tlenkiem węgla.
Do przyczyn ogólnoustrojowych zaliczana jest śpiączka w przebiegu cukrzycy, niewydolności nerek lub wątroby, zaburzeń rytmu serca czy chorób zakaźnych.
Śpiączka mózgowa może być wynikiem czasowego niedotlenienia mózgu na skutek utonięcia, nagłego zatrzymania krążenia bądź próby samobójczej przez powieszenie.
Wybudzenie pacjenta ze śpiączki, czyli powrót świadomości chorego, jest uzależnione od przyczyny jej powstania oraz czasu, w jakim pacjent w śpiączce się znajdował.
Im dłuższy czas głębokiego zaburzenia świadomości, tym szanse na powrót do zdrowia maleją. Najczęściej do wybudzenia pacjentów dochodzi, jeśli śpiączka była wynikiem zaburzeń metabolicznych, które zostały opanowane w warunkach szpitalnych. Pacjenci w śpiączce cukrzycowej czy wątrobowej mają większe szanse na powrót do pełnej świadomości, niż pacjenci po rozległych urazach czaszkowo-mózgowych z uszkodzeniem struktur układu nerwowego.
Stan pacjentów w śpiączce od lat jest przedmiotem badań wielu naukowców i ośrodków badawczych, którzy sprawdzają na ile funkcjonuje mózg pacjenta i w jakim stopniu jest on zdolny do odbierania bodźców z zewnątrz.
Okazuje się, że nawet 20 proc. pacjentów w śpiączce wykazuje oznaki "ukrytej świadomości". Tacy pacjenci mogą przebywać w śpiączce, tym samym otwierając oczy, cofając rękę na zbyt mocny bodziec, jednak nie są w stanie komunikować się ze światem ani w sposób werbalny, ani niewerbalny.
Naukowcy z Columbia University przebadali ponad 100 osób w śpiączce za pomocą EEG. Na podstawie tego badania naukowcy ustalili, że 21 pacjentów z 107 przebadanych wykazuje cechy dysocjacji ruchowej, jednak w wyniku badania rezonansem magnetycznym okazało się, że pacjenci ci mieli nienaruszone działanie ośrodków w mózgu, które odpowiadają za prawidłową interpretację wydawanych poleceń.
Na podstawie tych badań uznano, że ci pacjenci w pełni rozumieli przekazywane im komunikaty od osób trzecich, jednak nie byli oni w stanie zareagować na polecenia.
To odkrycie pozwala na kilka działań ze strony ośrodków specjalizujących się w leczeniu pacjentów w śpiączce. Daje przede wszystkim możliwość oszacowania szans na powrót do pełnej świadomości chorego, pozwala odpowiednio dobrać terapię, a także szukać nowych rozwiązań i sposobów komunikowania się z pacjentem w śpiączce.
Inne badania, opracowane przez zespół badaczy w Instytucie Badań nad Mózgiem i Umysłem przy Kanadyjskim Uniwersytecie Zachodnim do oceny stopnia świadomości pacjentów postanowili wykorzystać funkcjonalny rezonans magnetyczny, który na bieżąco śledzi aktywność mózgu.
Pacjenci w śpiączce otrzymali komunikat, że chcąc odpowiadać na pytania, mają wyobrażać sobie konkretną czynność. Jeśli pacjent chciał odpowiedzieć "tak" - miał wyobrażać sobie grę w tenisa, a jeśli "nie" - miał wyobrażać sobie, że spaceruje po swoim mieszkaniu.
W ten sposób naukowcy mogli zaobserwować aktywność mózgu odpowiedzialną za ruch albo za postrzeganie przestrzenne. Ten sposób komunikacji jasno dał odpowiedź, że pacjenci w śpiączce zachowują nie tylko zdolność myślenia, ale także rozumieją komunikaty ze świata zewnętrznego.
Na podstawie badań EEG i zapisu aktywności elektrycznej mózgu lekarze są w stanie ocenić, czy i jakie szanse ma pacjent na wyjście ze stanu wegetatywnego.
W trakcie innych badań prowadzonych na 104 pacjentach po urazach, w ciągu czterech dni od wypadku u 15 proc. pacjentów zaobserwowano oznaki świadomości, chociaż pacjenci nie komunikowali się werbalnie i niewerbalnie. W ciągu następnych 12 miesięcy, po rehabilitacji i pod kontrolą zapisów EEG okazało się, że 44 proc. pacjentów, którzy w kolejnych dniach wykazywali świadomość w badaniach, wyszło ze stanu śpiączki.
Znany jest przypadek mieszkanki Zjednoczonych Emiratów Arabskich, Muniry Abdulla, która po wypadku samochodowym, na skutek poważnych obrażeń mózgu, zapadła w śpiączkę aż na 27 lat.
Po tym czasie kobieta wybudziła się ze śpiączki - po wielu hospitalizacjach i wizytach w ośrodkach rehabilitacyjnych - do wybudzenia doszło w Niemczech, w 2018 roku. Jej syn przez cały ten czas wierzył, że kobieta odzyska świadomość, a gdy tak się stało - była w stanie odpowiadać na pytania.
Innym przypadkiem jest Terry Wallis, który w wieku 19 lat prowadząc auto, wpadł w poślizg i spadł do rzeki z wysokości ponad 7 metrów. Pasażer, z którym podróżował, zmarł na miejscu, a Terry zapadł w śpiączkę, w której spędził 19 lat. W 2003 roku wybudził się, a jego pierwszym słowem było "mama". Mężczyzna, chociaż niepełnosprawny ruchowo na skutek odniesionych obrażeń w wypadku, dożył 57 lat. Zmarł w marcu 2022 roku.
CZYTAJ TAKŻE:
Strach przed śmiercią. Kto tak naprawdę boi się umrzeć?
Po czym poznać, że zbliża się śmierć? Objawy nadchodzącego końca
