Chemioterapia - fakty i mity. Co musisz wiedzieć przed leczeniem?
Chemioterapia jest bardzo często wykorzystywaną metodą leczenia nowotworów. Niekiedy jest ona ostatnią szansą na opanowanie choroby i nadzieją na normalne życie. Przed rozpoczęciem terapii u wielu osób pojawiają się lęk i niepewność. Czy po chemioterapii mogę mieć dzieci? Czy mogę się jakoś przygotować do chemioterapii? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań znajdziesz w tym artykule.
Wiele osób wyobraża sobie chemioterapię jako leczenie jednym lekiem, który jest stosowany we wszystkich typach nowotworów. Jest to jednak bardzo różnorodna grupa leków o różnych mechanizmach działania, które dają taki sam efekt - ograniczenie postępu choroby nowotworowej.
Leki te najczęściej podawane są w cyklach. Jeden cykl może trwać dzień lub kilka dni i jest on powtarzany w stałych odstępach czasu, np. co dwa tygodnie. Liczba potrzebnych cykli leczenia jest ustalana indywidualnie, w zależności od potrzeb danego pacjenta.
W trakcie chemioterapii może pojawić się wiele działań niepożądanych, z których najczęstsze to: nudności, wymioty, osłabienie, biegunka, wypadanie włosów, zmiany na skórze i częste infekcje.
Przed rozpoczęciem chemioterapii lekarz zadba o to, aby wykonać wszystkie niezbędne badania laboratoryjne i obrazowe, więc nie musisz się o to martwić. Warto jednak przed podaniem pierwszych dawek leków spytać lekarza o wszystko, co cię niepokoi. Dowiedz się zawczasu, jakie leki zostaną u ciebie zastosowane oraz w jaki sposób będą podawane. Zapytaj się, czy podanie leków będzie się odbywać w szpitalu, czy mają formę tabletek, czy będziesz mógł je przyjmować w domu. Warto również spytać się o to, jak długo będzie trwało leczenie, ile cykli będzie potrzebnych i kiedy pojawić się na badaniach kontrolnych.
Czasem, z powodu natłoku informacji i wielu emocji, zapamiętanie wszystkich informacji może być wyzwaniem, dlatego warto na wizyty u lekarza chodzić z drugą, bliską osobą, która będzie cię dodatkowo wspierać.
Większość pacjentów przyjmujących chemioterapię może bez problemu chodzić do pracy i wykonywać codzienne obowiązki. W trakcie leczenia możesz jednak doświadczyć zarówno lepszych, jak i gorszych dni. Z tego powodu nie przemęczaj się i staraj się jak najwięcej odpoczywać w ciągu dnia. Lekkostrawna dieta i spożywanie niewielkich porcji posiłków mogą, obok leków przeciwwymiotnych, pomóc na nudności i wymioty, które pojawiły się w trakcie leczenia. Nakładaj także na skórę kremy z filtrem i unikaj opalania się, ponieważ część chemioterapeutyków może zwiększać wrażliwość skóry na światło, co stwarza większe ryzyko rumienia, wysypki i innych zmian skórnych.
Obecnie panuje powszechne przekonanie, że wypadanie włosów jest nieodłącznym elementem każdej chemioterapii. Rodzi to często silny strach przed rozpoczęciem leczenia, w szczególności u kobiet, dla których pożegnanie się z gęstymi włosami może być bardzo bolesne. Prawdą jest jednak, że o ile wiele chemioterapeutyków faktycznie wywołuje łysienie, to są dostępne również takie, które nie prowadzą do wypadania włosów. Dobrą wiadomością jest również fakt, że jeżeli już dojdzie do łysienia, to zwykle jest ono całkowicie odwracalne - włosy zaczynają odrastać najczęściej już po 3-6 miesiącach po zakończeniu leczenia.
Rak nie patrzy na wiek - atakuje zarówno starszych, jak i młodszych. Często chemioterapii muszą poddać się młode kobiety i młodzi mężczyźni, którzy martwią się, czy po leczeniu będą mogli wciąż mieć dzieci. Niestety, faktem jest, że chemioterapia może wpływać toksycznie na jajniki i jądra, tym samym zmniejszając płodność pacjentów po leczeniu. Istnieje jednak na to sposób - możliwe jest zamrożenie komórek jajowych i plemników, które po leczeniu mogą zostać wykorzystane do zapłodnienia in vitro. Jest to bezpieczna i skuteczna metoda zachowania płodności po chemioterapii zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn.
Nie można nie zgodzić z faktem, że chemioterapia jest leczeniem, które może być ciężko znoszone przez pacjentów. Jednak wiele działań niepożądanych występujących w trakcie terapii jest odwracalnych i mija po jej zakończeniu. Jeżeli dzięki leczeniu mamy szansę na zmniejszenie guza bądź całkowite wyzdrowienie, to nie warto rezygnować z niego jedynie z obawy o możliwe efekty uboczne. Konsekwencje zaniechania leczenia są często o wiele groźniejsze niż działania niepożądane samej terapii. Obecnie, dzięki postępowi medycyny, da się skutecznie zapobiegać nudnościom i wymiotom oraz leczyć inne efekty uboczne, co sprawia, że pojawiają się one rzadziej, a sama terapia jest coraz lepiej znoszona przez chorych.
CZYTAJ TAKŻE:
Te nowotwory w Polsce najczęściej kończą się śmiercią. Objawy? Mylnie interpretowane
Łukasz Sakowski: Pseudomedycyna nowotworowa działa na całym świecie
