Jane Fonda zmaga się z nowotworem złośliwym. W jaki sposób objawia się chłoniak nieziarniczy?
Amerykańska aktorka Jane Fonda, znana m.in. z filmów “Julia” czy “Nad złotym stawem” poinformowała niedawno, że zmaga się z trzecim w swoim życiu nowotworem złośliwym - chłoniakiem nieziarniczym. Dodała również, że rozpoczęła chemioterapię. W jaki sposób objawia się ten nowotwór? Jak przebiega diagnostyka i jakie są dostępne metody leczenia chłoniaków nieziarniczych? Wyjaśniamy.
O chorobie nowotworowej poinformowała w mediach społecznościowych znana aktorka, Jane Fonda. Kobieta w przeszłości zmagała się już z nowotworem piersi i przeszła zabieg mastektomii, a także zdiagnozowano u niej czerniaka. Teraz potwierdzono, że 85-letnia kobieta cierpi na chłoniaka nieziarniczego.
Aktorka została już poddana chemioterapii i przekonuje, że "żaden rak jej nie powstrzyna". Przekazała również, że prognozy lekarzy są optymistyczne, jeśli tylko kobieta będzie stosowała się do zaleceń lekarskich. Ponad 80 proc. pacjentów onkologicznych, leczonych na ten nowotwór, ma szansę w pełni odzyskać zdrowie.
Chłoniaki nieziarnicze to szeroka grupa nowotworów złośliwych krwi, które wywodzą się z komórek układu odpornościowego, a dokładniej z limfocytów. O ile mogą zaatakować praktycznie każdego, to jednak najczęściej pojawiają się u osób starszych, między 65 a 75 rokiem życia. Do podstawowych objawów chłoniaków nieziarniczych zalicza się uogólnione powiększenie węzłów chłonnych, gorączkę, poty nocne, ogólne osłabienie i uczucie zmęczenia. Rokowanie w przebiegu tych nowotworów jest bardzo różne i zależy od wielu czynników, m.in. od zdiagnozowanego typu chłoniaka, stopnia zaawansowania choroby czy też wieku pacjenta. Zwykle jednak jest dobre, a część chorych przy odpowiednio szybkim rozpoznaniu i wdrożeniu leczenia ma szanse na całkowite wyleczenie.
Chłoniaki nieziarnicze są nowotworami, na których rozwój mają wpływ przede wszystkim czynniki środowiskowe. Dużą rolę odgrywa tutaj narażenie na szkodliwe chemikalia, m.in. insektycydy, herbicydy, dioksyny, węglowodory aromatyczne czy polichlorowane bifenole. Z tego względu większe ryzyko występuje u osób, które pracują w przemyśle gumowym i chemicznym. Dodatkowo wpływ na rozwój chłoniaków nieziarniczych mają niektóre wirusy i bakterie (m.in. wirus Epsteina-Barr wywołujący mononukleozę, wirus HHV-8, wirus HCV i HIV, Helicobacter pylori), przebyta w przeszłości chemioterapia bądź radioterapia, a także leczenie immunosupresyjne.
Zwiększone ryzyko chłoniaków mają również osoby chorujące przewlekle na niektóre choroby autoimmunologiczne, m.in. zespół Sjogrena, reumatoidalne zapalenie stawów, tocznia rumieniowatego układowego czy celiakię. Wiadomo również, że do ich rozwoju mogą przyczynić się czynniki genetyczne - osoby, których jeden z członków rodziny chorował na chłoniaka, mają wyższe prawdopodobieństwo rozwoju choroby w przyszłości.
Chłoniaki nieziarnicze to bardzo szeroka grupa nowotworów, które różnią się między sobą agresywnością i przebiegiem choroby. Na tej podstawie wyróżnia się chłoniaki:
- o powolnym przebiegu - w tej grupie choroba rozwija się powoli, ma przewlekły przebieg z częstymi nawrotami, jednak pacjenci żyją nierzadko przez wiele lat od rozpoznania. Do tych chłoniaków zalicza się m.in. przewlekłą białaczkę limfatyczną z komórek B, ziarniniaka grzybiastego i chłoniaka grudkowego;
- o agresywnym przebiegu - charakteryzują się szybkim wzrostem i narastaniem objawów. Do tej grupy należą m.in. obwodowy chłoniak T-komórkowy i rozlany chłoniak z dużych limfocytów B;
- o bardzo agresywnym przebiegu - są to chłoniaki, które szybko się rozprzestrzeniają i naciekają otaczające tkanki, atakują układ nerwowy i szpik kostny. Mimo to zazwyczaj dobrze reagują na leczenie, a u ok. 60 proc. chorych możliwe jest osiągnięcie całkowitej remisji. Należy do nich m.in. chłoniak limfoblastyczny.
Podstawowym objawem obecnym w przebiegu zdecydowanej większości chłoniaków nieziarniczych jest powiększenie węzłów chłonnych. Najczęściej ich wzrost jest powolny, jednak w przypadku nowotworów o agresywnym przebiegu mogą powiększać się w sposób gwałtowny. Węzły te są zazwyczaj niebolesne, często zrastają się ze sobą, przez co mogą być nieprzesuwalne względem podłoża.
Powiększeniu węzłów chłonnych nierzadko towarzyszą inne niespecyficzne objawy, takie jak przykład gorączka i pocenie nocne, niezamierzona utrata masy ciała, ogólne osłabienie, łatwa męczliwość czy świąd skóry. Dodatkowo powiększenie węzłów w obrębie klatki piersiowej może wywoływać ból w tej okolicy. Chłoniaki zlokalizowane w mózgu mogą być przyczyną problemów z mówieniem, osłabienia kończyn, bólu głowy, nudności, wymiotów, zaburzeń czucia bólu i dotyku, a także zmian w zachowaniu osoby chorej.
W diagnostyce chłoniaków nieziarniczych wykorzystuje się szereg badań, mających na celu nie tylko wykrycie nowotworu, ale także określenie jego konkretnego typu i ocenę stopnia zaawansowania choroby. Wykonuje się m.in. morfologię krwi, badania oceniające czynność wątroby (np. ALT, AST) i nerek (np. poziom kreatyniny, mocznika i GFR), proteinogram i pomiar stężenia immunoglobulin we krwi obwodowej.
Stopień zaawansowania choroby pomagają określić badania obrazowe, np. tomografia komputerowa klatki piersiowej, jamy brzusznej, rezonans magnetyczny głowy czy też badanie PET. Bardzo ważne jest również zbadanie usuniętego bądź poddanego biopsji węzła chłonnego pod mikroskopem, tzw. badanie histopatologiczne. W jego trakcie można określić dokładny typ nowotworu, co jest niezwykle istotne przy dobieraniu najskuteczniejszej metody leczenia.
Wybór metody leczenia chłoniaków nieziarniczych zależy od wielu czynników, m.in. od typu chłoniaka, stopnia zaawansowania choroby czy też ogólnej sprawności chorego i obecności chorób współistniejących. Wykorzystuje się przede wszystkim chemioterapię, radioterapię, przeszczep szpiku, a także leki będące przeciwciałami monoklonalnymi, skierowanymi przeciwko konkretnym cząsteczkom obecnych na limfocytach (np. rytuksymab).
Rokowanie w przebiegu chłoniaków nieziarniczych jest różne i zależy przede wszystkim od rodzaju zdiagnozowanego nowotworu, ale także wieku chorego, jego ogólnej sprawności czy stopnia zaawansowania choroby. Przyjmuje się jednak, że najbardziej agresywne chłoniaki mają paradoksalnie najlepsze rokowanie. Średnie przeżycie osób z nowotworami o powolnym przebiegu, których wyleczenie jest bardzo trudne, wynosi 8-10 lat. Z kolei ok. 40-50 proc. pacjentów z chłoniakami agresywnymi ma szanse na całkowite wyzdrowienie.
CZYTAJ TAKŻE:
