Rak jelita grubego coraz częściej atakuje młodych. Wskazują czynniki ryzyka

Rak jelita grubego jest trzecim - po raku piersi i płuc - najczęściej diagnozowanym nowotworem na świecie. W samych Stanach Zjednoczonych każdego roku stwierdza się ponad 150 tys. przypadków. W Polsce lekarze mówią już, że nowotwory jelita grubego są plagą, zarówno wśród kobiet, jak i mężczyzn - rocznie z ich powodu umiera co najmniej 12 tys. pacjentów. Chorują nie tylko osoby starsze, ale i osoby młode, i w tej drugiej grupie zachorowań przybywa. W nowym badaniu zidentyfikowano kilka czynników, które zwiększają ryzyko raka jelita grubego u młodszych mężczyzn. Autorzy zalecają badania przesiewowe w kierunku raka jelita grubego panom, którzy są w grupie podwyższonego ryzyka.

Rośnie liczba zachorowań na raka jelita grubego u młodych

Rak jelita grubego dotyczy najczęściej osób po 50. roku życia. W ostatnich latach zauważa się jednak rosnącą liczbę zachorowań w młodszych grupach wiekowych. W Stanach Zjednoczonych jeden na pięć nowych przypadków raka jelita grubego występuje u osób poniżej 55. roku życia. To ok. dwa razy więcej niż w 1995 roku. W Wielkiej Brytanii zachorowalność w grupie osób od 25. do 49. roku życia wzrosła aż o 50 proc. od początku lat 90. Obserwuje się również większy udział chorych w zaawansowanym stadium choroby.

Z badania opublikowanego w 2017 roku w "Journal of the National Cancer Institute" wynika, że osoby urodzone po 1990 roku są dwukrotnie bardziej narażone na raka okrężnicy i czterokrotnie bardziej narażone na raka odbytnicy w porównaniu z osobami urodzonymi w 1950 roku. Podejrzewa się m.in., że to dlatego, że prowadzą bardziej siedzący tryb życia niż kiedyś, a w ich diecie jest więcej cukru i przetworzonej żywności. Istotną rolę w ryzyku raka jelita grubego w tej grupie odgrywa także genetyka, w tym rodzinna historia zespołu Lyncha lub polipów.

Reklama

Na inne ważne czynniki ryzyka raka jelita grubego u młodszych mężczyzn zwrócono uwagę w najnowszym badaniu.

Rak jelita grubego - czynniki ryzyka u młodych mężczyzn

Nowymi spostrzeżeniami podzielono się w czasopiśmie "Cancer Prevention Research".

Z bazy danych United States National Veterans Affairs naukowcy wytypowali 956 mężczyzn w wieku od 35 do 49 lat, u których w latach 2008-2015 zdiagnozowano raka jelita grubego. Spośród nich 600 spełniło kryteria włączenia do badania. Ich wyniki oraz inne parametry badacze porównali z wynikami 2400 osób z grupy kontrolnej. Naukowcy przyglądali się czynnikom socjodemograficznym i stylowi życia, rodzinnej i osobistej historii medycznej, miarom fizycznym, parametrom życiowym, przyjmowanym lekom i wynikom badań laboratoryjnych.

Aby zidentyfikować czynniki ryzyka, uwagę skupiono na wieku, zatrudnieniu, wskaźnikom masy ciała (BMI), nowotworach u krewnych pierwszego i drugiego stopnia, chorobach współistniejących, spożywaniu alkoholu, hiperlipidemii oraz stosowaniu statyn, niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) i witamin.

"Kiedy nasze badanie się rozpoczęło, nie było jasne, czy ten sam zestaw czynników ryzyka dla osób starszych będzie dotyczył osób, które zachorowały na raka w młodszym wieku" - mówi dr Thomas F. Imperiale, główny autor badania z Regenstrief Institute. "Odkryliśmy, że podczas gdy waga przypisywana niektórym czynnikom takim jak historia rodziny i spożywanie alkoholu była mniej więcej taka sama dla mężczyzn starszych i młodszych niż 50 lat, inne, takie jak wysoki wskaźnik masy ciała (BMI), były czynnikami ryzyka dla osób starszych, ale nie młodszych mężczyzn" - wskazuje.

Badacze wyróżnili kilka czynników ryzyka raka jelita grubego wśród młodszych mężczyzn, w tym:

  • wiek - od 35 do 49 lat;
  • brak regularnego stosowania NLPZ (badacze przestrzegają jednak przed ich przyjmowaniem na podstawie badania) - w poprzednich badaniach wskazano na przeciwnowotworowe właściwości niesteroidowych leków przeciwzapalnych, ale nie można zapominać o działaniach niepożądanych klasycznych NLPZ - o powstawaniu nadżerek i owrzodzeń w obrębie błony śluzowej przewodu pokarmowego, krwawieniach z przewodu pokarmowego oraz uszkodzeniu czynności nerek;
  • brak regularnego stosowania statyn - podstawowym wskazaniem do stosowania statyn jest hipercholesterolemia oraz choroby spowodowane miażdżycą, jak np. choroba niedokrwienna serca. Naturalne statyny, czyli sterole roślinne, znajdują się głównie w warzywach i owocach oraz w oleju rzepakowym;
  • bieżące spożywanie alkoholu;
  • krewny pierwszego lub drugiego stopnia z rakiem jelita grubego;
  • większe obciążenie chorobami.

Niektóre czynniki zwiększają ryzyko raka jelita grubego bardziej niż inne. "Posiadanie krewnego pierwszego lub drugiego stopnia z rakiem jelita grubego miało większą wagę. Dwa inne czynniki o większym efekcie to niestosowanie statyn i NLPZ" - zauważono.

Podobne badanie ma zostać przeprowadzone w grupie kobiet. 

Rak jelita grubego. Ważna zmiana stylu życia i badania

Dr Anton Bilchik, specjalista w zakresie chirurgii onkologicznej, który nie brał udziału w badaniu, podkreśla rolę czynników związanych ze stylem życia.

"To badanie sugeruje, że styl życia odgrywa ważną rolę w rozwoju raka jelita grubego. Na przykład stosowanie statyn wiąże się z wysokim poziomem cholesterolu, a dieta i alkohol są również powiązane z kilkoma innymi nowotworami" - wskazuje, a jego słowa przytacza "Medical News Today". Dodaje, że proste zmiany w diecie i stylu życia mogą znacznie zmniejszyć ryzyko nowotworu. "Zdrowy styl życia, w tym zbilansowana dieta, ćwiczenia fizyczne i unikanie przetworzonej żywności oraz zbyt dużej ilości czerwonego mięsa i alkoholu, mogą zmniejszyć ryzyko zachorowania na raka jelita grubego nawet o 80 proc" - mówi.

Autorzy badań podkreślają, że nie wszyscy młodsi mężczyźni potrzebują badań przesiewowych w kierunku raka jelita grubego, ale osoby z grupy wyższego ryzyka mogą odnieść z nich korzyści.

"Czynniki ryzyka mogą być pomocne w podjęciu decyzji, czy bardziej odpowiednie jest badanie nieinwazyjne, czy też kolonoskopia" - uważa dr Imperiale. Wyraża nadzieję, że zidentyfikowanie czynników ryzyka zachęci mężczyzn w wieku 45-49 lat, którzy obecnie kwalifikują się do badań przesiewowych, do zgłaszania się na nie. 

Pierwsze objawy raka jelita grubego u osób młodych

Badania nad rakiem jelita grubego u osób poniżej 50. roku życia trwają. Niedawno badacze z Washington University School of Medicine w St. Louis wskazali, jakie objawy w tej grupie mogą być sygnałem rozwijającej się choroby. Z ich badań wynika, że są to: bóle brzucha, krwawienie z odbytu, biegunka i niedokrwistość z niedoboru żelaza. U ok. 19 proc. uczestników badania pierwsze objawy wystąpiły w okresie od trzech miesięcy do dwóch lat przed postawieniem diagnozy, a prawie połowa zmagała się z przynajmniej jednym symptomem na trzy miesiące przed diagnozą.

Szczególnie krwawienie z odbytu i niedokrwistość z niedoboru żelaza powinny być sygnałem do wykonania pogłębionej diagnostyki i obserwacji. Co się zaś tyczy biegunki i bólów brzucha - jeśli dokuczają dłużej niż tydzień, a ich przyczyna nie jest znana, warto udać się do lekarza. 

Inne objawy raka jelita grubego to:

  • zaburzenia rytmu wypróżnień,
  • zaparcia,
  • uczucie niepełnego wypróżnienia,
  • bolesne parcie na stolec, 
  • zmiana wyglądu stolców (stają się ołówkowate, węższe i cieńsze niż zwykle),
  • świąd odbytu,
  • narastające wzdęcia,
  • nudności, wymioty, 
  • nieuzasadnione chudnięcie,
  • osłabienie.

CZYTAJ TAKŻE:

Winna ponad 80 proc. przypadków raka żołądka. Latami nie daje objawów

Boisz się raka trzustki? Tego unikaj jak ognia!

Kosmos skrywa klucz do leczenia raka? Naukowcy sprawdzą to na ISS

INTERIA.PL

W serwisie zdrowie.interia.pl dokładamy wszelkich starań, by przekazywać wyłącznie sprawdzone, rzetelne informacje o objawach i profilaktyce chorób, bo wierzymy, że świadomość i wiedza w tym zakresie pomogą dłużej utrzymać dobre zdrowie.
Niniejszy artykuł nie jest jednak poradą lekarską i nie może zastąpić diagnostyki i konsultacji z lekarzem lub specjalistą.

Dowiedz się więcej na temat: kolonoskopia | rak jelita grubego objawy
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Strona główna INTERIA.PL
Popularne