Wypij, zanim sięgniesz po kolejną kawę. Naturalnie podnosi ciśnienie
Niskie ciśnienie krwi, choć często uznawane za mniej groźne niż nadciśnienie, potrafi znacząco uprzykrzyć codzienne funkcjonowanie. Osoby z hiptensją skarżą się na zawroty głowy, zmęczenie, osłabienie, uczucie zimna czy trudności z koncentracją. Wiele osób intuicyjnie sięga wtedy po filiżankę kawy, licząc na szybki efekt. I rzeczywiście - kofeina może tymczasowo podnieść ciśnienie, zwężając naczynia krwionośne i pobudzając układ nerwowy. Jednak nie jest to jedyny sposób, a w niektórych przypadkach kawa może działać zbyt krótko lub wywoływać skutki uboczne. Warto więc poznać inne, zdrowsze i bardziej zrównoważone metody na poprawę krążenia.
Jednym z najskuteczniejszych sposobów na zdrowe wyregulowanie ciśnienia jest odpowiednie nawodnienie. Znaczny niedobór płynów prowadzi do zmniejszenia objętości krwi krążącej, co obniża ciśnienie. Picie wody w regularnych odstępach czasu, najlepiej małymi łykami, pomaga utrzymać stabilny poziom ciśnienia, szczególnie u osób z tendencją do jego spadków w ciepłe dni lub po wysiłku.
Na zbyt niskie ciśnienie warto również sięgać po napoje izotoniczne lub wodę z dodatkiem soli, ponieważ sód wiąże wodę w organizmie i zwiększa objętość krwi. Oczywiście nie chodzi o nadmiar soli w diecie, ale o jej rozsądne uzupełnianie w odpowiednich sytuacjach.
Nie bez znaczenia jest także sposób odżywiania. Niskie ciśnienie często idzie w parze z niedoborem energii i składników odżywczych, dlatego warto zadbać o regularne, niewielkie posiłki bogate w białko, błonnik, zdrowe tłuszcze i węglowodany złożone. Unikanie długich przerw między posiłkami może zapobiegać nagłym spadkom energii i osłabieniu. Szczególnie korzystne mogą być produkty takie jak orzechy, nasiona, pełnoziarniste pieczywo, warzywa strączkowe i awokado. Zdarza się też, że po zbyt dużym lub zbyt obfitym posiłku ciśnienie spada gwałtownie - dlatego warto jeść mniej, ale częściej.
Aktywność fizyczna to kolejny naturalny sposób na poprawę ciśnienia. Regularny ruch - nawet w postaci spacerów, lekkiego joggingu czy jazdy na rowerze - poprawia krążenie, wzmacnia serce i pobudza układ nerwowy do utrzymywania lepszej kontroli nad ciśnieniem. W przypadku osób z bardzo niskim ciśnieniem warto unikać gwałtownego wstawania i wykonywania ćwiczeń wymagających długiego stania w miejscu. Pomocne mogą być też ćwiczenia oddechowe i joga, które poprawiają elastyczność naczyń krwionośnych i regulują pracę układu autonomicznego.
Uzupełnieniem powyższych sposobów mogą być naturalne produkty wspomagające regulację ciśnienia krwi. Często wymieniane są żeń-szeń, lukrecja czy rozmaryn - rośliny, które wspierają pracę układu krążenia i poprawiają napięcie naczyń.
- Do najczęściej polecanych roślin należy żeń-szeń (szczególnie żeń-szeń koreański i syberyjski), który tonizuje układ nerwowy, zwiększa odporność na stres i lekko podnosi ciśnienie. Jego działanie nie polega na pobudzaniu, jak w przypadku kofeiny, lecz na wzmacnianiu ogólnej wydolności organizmu i poprawie pracy serca. To adaptogen, czyli roślina, która pomaga regulować reakcję organizmu na stres i zmęczenie, jednocześnie wspierając stabilizację ciśnienia - zarówno w kierunku jego podniesienia, jak i unormowania.
- Inną znaną rośliną jest lukrecja gładka. Zawiera glicyryzynę - związek, który wpływa na gospodarkę sodową w organizmie, zatrzymując sód i wodę, a tym samym zwiększając objętość krwi i podnosząc ciśnienie. Choć skuteczna, lukrecja wymaga ostrożności - w dużych ilościach lub przy długotrwałym stosowaniu może prowadzić do zatrzymania wody, obrzęków, a nawet wzrostu ciśnienia ponad normę. Z tego względu osoby z chorobami serca, nerek czy nadciśnieniem powinny jej unikać lub stosować wyłącznie pod kontrolą specjalisty.
- Wśród ziół kuchennych warto wspomnieć o rozmarynie, który działa pobudzająco, poprawia krążenie i może być pomocny przy niskim ciśnieniu. Stymuluje układ nerwowy i naczyniowy, co przekłada się na lepsze ukrwienie mózgu i poprawę koncentracji. Rozmaryn można stosować zarówno w formie przyprawy, jak i w naparze lub jako olejek eteryczny do inhalacji czy masażu.
- Pomocny bywa także żeń-szeń indyjski, znany jako ashwagandha. Choć częściej polecany przy nadciśnieniu ze względu na działanie obniżające stres, u niektórych osób może wspomagać regulację ciśnienia w obu kierunkach, działając normalizująco. Jego adaptogenne właściwości sprzyjają ogólnej równowadze organizmu.
- W suplementacji warto również zwrócić uwagę na koenzym Q10 - wspiera pracę serca i może poprawiać wydolność fizyczną, co przy niskim ciśnieniu jest szczególnie istotne. Pomocne bywają też preparaty z magnezem i witaminą B12, zwłaszcza jeśli niedobory tych składników są przyczyną osłabienia i zawrotów głowy.
- Niektóre osoby zauważają poprawę po naparach z yerba mate lub guarany, choć ich działanie jest bliższe kofeinie - pobudzające, krótkotrwałe i niekoniecznie dobrze tolerowane przez osoby z wrażliwym układem nerwowym.
Pamiętaj, że zanim sięgniesz po suplementy lub ziołowe herbatki, warto skonsultować się z lekarzem, ponieważ niektóre z nich mogą wchodzić w interakcje z lekami lub nie być wskazane przy określonych schorzeniach.
Wreszcie - sen i odpoczynek. Przewlekłe zmęczenie, brak snu i stres mogą - w zależności od organizmu - osłabiać organizm i obniżać ciśnienie. Osoby z hipotensją często czują się lepiej po drzemce, chłodnym prysznicu lub krótkim odpoczynku z uniesionymi nogami, co pomaga poprawić przepływ krwi do mózgu.
Często występujące niskie ciśnienie krwi (hiptensja) może być nie tylko cechą indywidualną, ale też sygnałem, że coś nie działa prawidłowo w organizmie. U wielu osób niskie ciśnienie jest naturalnym stanem, który nie wymaga leczenia - szczególnie jeśli nie towarzyszą mu żadne objawy. Jeśli jednak pojawiają się zawroty głowy, osłabienie, omdlenia, problemy z koncentracją czy uczucie "zimnych kończyn", warto poszukać przyczyny.
Możliwe problemy zdrowotne, które mogą objawiać się częstym niskim ciśnieniem:
- Zaburzenia hormonalne - niedoczynność tarczycy (hipotyreoza), choroba Addisona (niedoczynność nadnerczy) lub inne zaburzenia gospodarki hormonalnej mogą obniżać ciśnienie, powodując zmęczenie, senność i osłabienie.
- Odwodnienie - nawet łagodne odwodnienie prowadzi do zmniejszenia objętości krwi krążącej, co skutkuje spadkiem ciśnienia. Może to być efekt zbyt małej podaży płynów, nadmiernego pocenia się, biegunek lub wymiotów.
- Anemia - zbyt mała ilość czerwonych krwinek lub hemoglobiny sprawia, że organizm dostaje mniej tlenu, co często idzie w parze z niskim ciśnieniem, bladością skóry, dusznością i zmęczeniem.
- Choroby serca - niewydolność serca, zaburzenia rytmu serca czy wady zastawkowe mogą osłabiać zdolność serca do skutecznego pompowania krwi, co przekłada się na obniżone ciśnienie.
- Zaburzenia neurologiczne - niektóre choroby neurologiczne (np. choroba Parkinsona, neuropatie) mogą zaburzać działanie układu autonomicznego, który reguluje napięcie naczyń i ciśnienie krwi.
- Infekcje lub stany zapalne - poważne infekcje, zatrucia i reakcje zapalne mogą prowadzić do rozszerzenia naczyń i gwałtownego spadku ciśnienia, czasem w formie wstrząsu septycznego.
- Skutki uboczne leków - niektóre leki, zwłaszcza moczopędne, antydepresyjne, przeciwlękowe lub stosowane w leczeniu nadciśnienia, mogą nadmiernie obniżać ciśnienie.
- Niedożywienie i niedobory - brak podstawowych składników odżywczych (np. witaminy B12, kwasu foliowego, elektrolitów) może zaburzać produkcję krwi lub równowagę wodno-elektrolitową, co przekłada się na niskie ciśnienie.
Jeśli niskie ciśnienie pojawia się często, towarzyszą mu niepokojące objawy albo nastąpiła nagła zmiana w samopoczuciu, warto skonsultować się z lekarzem. Potrzebne mogą być badania krwi, EKG, pomiary ciśnienia w różnych pozycjach ciała czy ocena pracy tarczycy i nadnerczy.
Źródła:
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9607130/
https://www.mp.pl/pacjent/nadcisnienie/lista/106339,hipotensja-hipotonia-leczenie-niefarmakologiczne-i-farmakologiczne
https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20168306/
CZYTAJ TAKŻE:
Nadciśnienie - i co dalej? Te badania trzeba zrobić, gdy ciśnieniomierz pokazuje za dużo