Miliony Polaków cierpią na przewlekłą chorobę nerek. Lata bez objawów
Przewlekła choroba nerek jest postępującym procesem chorobowym prowadzącym do upośledzenia budowy i czynności nerek. Według definicji KDIGO 2012 jest to utrzymująca się ponad trzy miesiące nieprawidłowość budowy lub czynności nerki mająca znaczenie dla zdrowia. Tą chorobą dotkniętych jest nawet 600 mln ludzi na świecie, a 4,3 mln w Polsce. Jakie są przyczyny i objawy przewlekłej choroby nerek?
Na początku choroby dochodzi do przerostu kłębuszków, później twardnieją, a tkanka śródmiąższowa włóknieje, co zdecydowanie upośledza funkcję nerek. Postęp choroby wiąże się z kumulowaniem się we krwi toksyn mocznicowych. Na tym etapie w badaniach laboratoryjnych występują nieprawidłowości w stężeniu kwasu moczowego, kreatyniny i mocznika.
Charakterystyczne jest także występowanie u pacjentów niedokrwistości spowodowanej zmniejszeniem wytwarzania erytropoetyny przez nerki. Ponadto pacjenci cierpią na niedobór wapnia i związaną z tym wtórną nadczynność przytarczyc spowodowaną zaburzeniami w syntezie aktywnej formy witaminy D.
Do chorób, które prowadzą do zniszczenia miąższu nerek, należą: cukrzycowa choroba nerek, szpiczak mnogi, różne nefropatie, dna moczanowa, pierwotne lub wtórne glomerulopatie, przerost gruczołu krokowego, amyloidoza, wielotorbielowatość nerek, choroby tkanki łącznej i nowotwory układu moczowego.
Za przewlekłą chorobę nerek odpowiada także zablokowanie odpływu moczu oraz zespół septyczny, ewentualnie wstrząs.
Przewlekła choroba nerek może przez wiele lat przebiegać bezobjawowo. Badaniami wykrywającymi schorzenie są badanie ogólne moczu i USG jamy brzusznej. W grupie ryzyka znajdują się chorzy na cukrzycę i nadciśnienie, osoby po 50. roku życia, osoby otyłe i palacze.
Do typowych objawów choroby należą:
- bladość skóry i wybroczyny,
- obniżenie odporności i niedokrwistość,
- zaburzenia rytmu serca, niedożywienie,
- bóle głowy,
- wymioty i mocznicowy zapach z ust,
- niewydolność serca i zwapnienie naczyń,
- zaburzenia miesiączkowania i zaburzenie czynności seksualnych,
- nieprawidłowy metabolizm fosforu i wapnia,
- wrzody żołądka lub dwunastnicy.
Ogólne zasady leczenia przewlekłej choroby nerek polegają na zwalczaniu choroby podstawowej, unikaniu leków uszkadzających nerki, a także profilaktyce chorób sercowo-naczyniowych. Spożycie białka, sodu i fosforu powinno być uzależnione od wskaźnika filtracji kłębuszkowej. Dąży się do obniżenia u pacjenta białkomoczu, zwalczenia kwasicy metabolicznej, zmniejszenia hiperlipidemii oraz uregulowania zaburzeń gospodarki wodno-elektrolitowej. Jeżeli nerki nie są w stanie podjąć swojej funkcji, konieczne może okazać się przeprowadzenie dializ albo przeszczep nerki.
Pacjenci z zaawansowanym stadium przewlekłej choroby nerek powinni być pod stałą opieką nefrologa i wykonywać wszystkie zlecone badania. Zdarza się, że konieczne może okazać się zmodyfikowanie przyjmowanej farmakoterapii.
Dializa umożliwia usunięcie szkodliwych produktów przemiany materii, np. mocznika. Najczęściej stosowane są dwie metody zabiegu dializy - hemodializa i dializa otrzewnowa.
Hemodializa polega na wielokrotnym przepompowywaniu krwi przez umieszczony na zewnątrz ciała dializator, który pełni funkcję analogiczną do sztucznej nerki. W Polsce zabieg wykonywany jest wyłącznie w warunkach szpitalnych.
Dializa otrzewnowa jest podobna do hemodializy, jednak funkcję błony półprzepuszczalnej pełni otrzewna wyściełająca jamę brzuszną.
Chorym na przewlekłą chorobę nerek zaleca się unikanie gotowych potraw i dań z proszku, produktów wędzonych i sera żółtego. Bezwzględnym wskazaniem jest także unikanie jedzenia zawierającego wysoką zawartość soli. Niewskazane są także: mleko krowie, ryby, suszone owoce, podroby, migdały i wędliny.
CZYTAJ TAKŻE:
Kolor moczu. Co mówi o twoim stanie zdrowia?
