Podróż samolotem lub długa trasa autem? Uważaj na zakrzepicę żył
Wybierając się na urlop, coraz częściej korzystamy z samolotu. Chcąc udać się w dalsze rejony świata, to najszybszy środek transportu. Lot samolotem może być jednak groźny, zwłaszcza dla tych, którzy są obciążeni chorobowo. Wśród tej grupy znajdują się pacjenci z zakrzepicą żył głębokich. Z jakimi konsekwencjami muszą się liczyć, wybierając samolot? Czy daleka podróż samochodem jest równie niebezpieczna? Jakie są objawy zakrzepicy i jak zminimalizować ryzyko powikłań w podróży? Odpowiadamy.
Zakrzepica żył głębokich to choroba, w której dochodzi do tworzenia się zakrzepów w świetle naczynia żylnego, najczęściej w kończynach dolnych, co uniemożliwia prawidłowy przepływ krwi. Najczęściej występuje jako choroba współistniejąca u osób z cukrzycą, miażdżycą, nadciśnieniem, ale również jako możliwe powikłanie po operacji czy porodzie.
Choroba daje groźne powikłanie, jakim jest zator tętnicy płucnej, zatem jej diagnozowanie jest niezwykle istotne dla pacjenta.
Zakrzepicę, w zależności od jej występowania, dzielimy na:
- dystalną - dotyczy dalszego odcinka kończyny, występuje w żyłach łydki i niżej;
- proksymalną - dotyczy żyły podkolanowej, żył udowych i biodrowych;
- obrzęk bolesny - to ostra postać zakrzepicy większości żył w kończynie, z towarzyszącym bólem i obrzękiem.
Rozpoznanie zakrzepicy w jej początkowej fazie nie jest łatwe, jednak czynniki jej sprzyjające, takie jak przebyta operacja, siedzący tryb życia, długotrwałe unieruchomienie - mogą zwiastować rozwój choroby. Ponadto objawami sugerującymi rozwijającą się zakrzepicę żył głębokich są:
- obrzęk kończyny,
- miejscowa bolesność kończyny przy dotyku,
- bladość lub zaczerwienienie skóry,
- stan podgorączkowy.
Do najgroźniejszego powikłania zakrzepicy należy zator tętnicy płucnej. Oderwany zakrzep od ściany naczynia żylnego dociera do płuc, wywołując stan bezpośredniego zagrożenia życia. Pojawia się wówczas kłujący ból w klatce piersiowej, duszność, kaszel oraz utrata przytomności. Zator tętnicy płucnej jest śmiertelny.
Lot samolotem przez pacjentów ze stwierdzoną chorobą żył jest tym bardziej niebezpieczny, im dłużej trwa lot. W grupie ryzyka znajdują się przede wszystkim osoby po 50. roku życia, chorujące na otyłość, ale również kobiety ciężarne oraz palacze. Oprócz tego, za czynniki ryzyka uznaje się również niedawno przebyty uraz (złamanie) wraz z unieruchomieniem, a także doustne przyjmowanie środków antykoncepcyjnych.
Badania wykazały, że lot trwający krócej niż dwie godziny nieznacznie zwiększa ryzyko występowania zakrzepicy, jednak lot trwający powyżej ośmiu godzin powoduje, że ryzyko to wzrasta aż czterokrotnie.
Podróż samolotem zwiększa ryzyko zakrzepicy żył głębokich z uwagi na kilka czynników. Przede wszystkim wpływa na to różnica ciśnienia, które jest obniżone w trakcie lotu. Niskie ciśnienie, które jest wyrównywane w kabinie pasażerów, powoduje rozszerzenie światła naczyń żylnych i tym samym spowalnia krążenie krwi. Krew, która krąży wolniej w krwioobiegu, staje się gęstsza, co zwiększa ryzyko wystąpienia zakrzepu. Oprócz tego w samolocie panuje dość niska wilgotność, a suche powietrze przez dłuższy czas sprzyja odwodnieniu organizmu.
Kolejnym czynnikiem sprzyjającym rozwojowi zakrzepicy jest oczywiście pozycja siedząca przez długi czas trwania lotu oraz ograniczony ruch. Prowadzi to do zastojów żylnych, zwłaszcza w kończynach dolnych.
Przebyty epizod zakrzepicy żylnej zwiększa ryzyko jego ponownego wystąpienia po podróży samolotem, co nie oznacza oczywiście, że należy z niego rezygnować. Przede wszystkim swoją decyzję o locie należy skonsultować z lekarzem, a następnie dobrze przygotować się podróży.
Jeśli lekarz tak zdecyduje, pacjenci przed lotem przyjmują leki rozrzedzające krew, by zminimalizować ryzyko zakrzepicy.
Do podróży pacjent powinien włożyć luźne, przewiewne ubranie - przede wszystkim spodnie, które nie uciskają miednicy oraz okolicy podkolanowej.
Warto w samolocie wybrać miejsce, które umożliwi wstanie podczas podróży oraz spacerowanie, by pobudzić krążenie krwi.
Oprócz tego należy odpowiednio się nawadniać - zarówno przed lotem, jak i w trakcie podróży.
Dla pacjentów z zakrzepicą żył głębokich dostępne są pończochy kompresyjne, które, wywierając odpowiedni nacisk na kończynę, zmniejszają średnicę żył i umożliwiają prawidłowe zamykanie się zastawek żylnych. Pacjenci chorujący na zakrzepicę mogą na czas lotu zastosować takie pończochy.
Chociaż w trakcie podróży samochodem nie dochodzi do różnicy ciśnień, należy podkreślić, że dalekie wyjazdy autem również mogą zwiększać ryzyko zakrzepicy. Wybierając się na wakacje, często pokonujemy kilkunastogodzinne trasy. U osób z grupy ryzyka, po incydencie zakrzepicy, wskazane są często postoje, by "rozprostować nogi". W trakcie przerw należy spacerować, a także wykonywać prostą gimnastykę kończyn dolnych: poruszanie palcami, kręcenie stopą, zginanie nóg w stawach kolanowych. Kilkanaście minut, co kilka godzin, z zastosowaniem powyższych wskazówek dotyczących odpowiedniego nawodnienia oraz wygodnego ubioru - zmniejszy ryzyko zakrzepicy żył również w trakcie podroży samochodem.
CZYTAJ TAKŻE:
