Zwyrodnienie plamki żółtej. Plaga naszych czasów
Zwyrodnienie plamki żółtej jest schorzeniem dotykającym osób po pięćdziesiątym roku życia, chociaż postacie wysiękowa i sucha mogą dotyczyć także młodszych osób. Choroba postępuje wraz z wiekiem, a do jej wystąpienia przyczynia się wiele czynników. Warto wiedzieć, że zwyrodnienie plamki żółtej może skończyć się nawet ślepotą. Czym jest choroba, która tak znacząco obniża jakość życia? Jak objawia się zwyrodnienie plamki żółtej i jak sobie z nim radzić?
Plamka żółta to miejsce występujące w oku, a konkretniej na siatkówce, w którym stwierdza się największe nagromadzenie czopków, umożliwiających widzenie barw. Fotoreceptory plamki żółtej zawierają żółty barwnik, z czego wynika jej nazwa.
Istotą choroby jest powstawanie nowych naczyń krwionośnych, przez które uciekają białka i składniki morfotyczne. W wyniku tego procesu dochodzi do obumierania komórek nabłonka barwnikowego, co prowadzi do uszkodzenia fotoreceptorów.
Okazuje się, że na wystąpienie choroby mają wpływ czynniki: genetyczne, środowiskowe i metaboliczne. Początkowo w komórkach nabłonka barwnikowego odkładają się ziarna lipofuscyny, potem powstają nierozpuszczalne złogi białkowo-lipidowe, zwane druzami. Na końcu występuje zapalenie i powstają nowe naczynia krwionośne.
Na zwyrodnienie plamki żółtej najbardziej narażone są osoby:
- palące tytoń;
- po 50. roku życia;
- rasy białej;
- z nadciśnieniem tętniczym;
- cierpiące na dalekowzroczność;
- z tęczówką w niebieskim kolorze;
- z niedoborami witamin, zwłaszcza C i E;
- z przypadkami choroby w rodzinie.
W pierwszym etapie choroba może pozostać nieuchwytna. Objawy bywają niezauważone zwłaszcza wtedy kiedy dotyczą tylko jednego oka. Osoby cierpiące na zwyrodnienie plamki żółtej, zgłaszają zwykle:
- obniżenie ostrości widzenia;
- trudności w pisaniu i czytaniu;
- zniekształcanie prostych linii w linie faliste
- zaburzenia widzenia barw;
- pojawienie się mroczka centralnego, czyli zaciemnienie środka pola widzenia.
Choroba może występować w obu oczach z różnym nasileniem, lub dotyczyć tylko jednego oka. Widzenie obwodowe nie ulega uszkodzeniu.
Wyróżniamy dwie postacie choroby: suchą i mokrą. Ta pierwsza, nazywana także zanikową, stanowi aż w 90 proc. przypadków ogółu zwyrodnień plamki żółtej. Ma przebieg łagodniejszy niż postać mokra - odkładają się w niej druzy. W czasie postępu choroby dochodzi do miejscowego zaniku komórek fotoreceptorowych (zanik geograficzny), a w końcu do zaniku komórek nabłonka barwnikowego. Ostrość wzroku stopniowo zanika, zmniejsza się obszar widzenia, czytanie staje się utrudnione.
Postać mokra jest o wiele poważniejsza niż sucha, w większości przypadków prowadzi do znaczącej utraty wzroku. Ten wariant choroby cechuje się szybkim postępem. W jej przebiegu i wytwarzane są dodatkowe, nieprawidłowe naczynia krwionośne, które przerastają siatkówkę i uszkadzają komórki. Nowe naczynia są poskręcane, słabe i nieszczelne, co powoduje wysięki i krwotoki.
Zwyrodnienie plamki żółtej, a w zasadzie postać suchą można leczyć laserem, przeprowadza się terapię fotodynamiczną albo koagulację termiczną. Nowe badania wykazują skuteczność przeszczepienia komórek nabłonka barwnikowego w przestrzeń podsiatkówkową.
Komórki takie uzyskuje się z różnych typów komórek macierzystych. Niestety nadal nie wiadomo jak skutecznie leczyć mokrą postać zwyrodnienia plamki żółtej. Jak wiadomo lepiej zapobiegać niż leczyć, dlatego warto dbać o zdrowy tryb życia. W celu zminimalizowania ryzyka zachorowania należy:
- dbać o prawidłową masę ciała;
- stosować dietę śródziemnomorską;
- unikać spożywania nasyconych kwasów tłuszczowych
- wzbogacić dietę w produkty bogate w: witaminę C, witaminę E, cynk, glutation, a przede wszystkim luteinę i zeaksantynę.
CZYTAJ TAKŻE:
Kalendarz adwentowy dla zdrowia
Sarkopenia - choroba ludzi starszych
