Działa na ciało, ale i mózg. Efekty? Lepsza pamięć, mniej stresu i mniejsze ryzyko demencji

Krew transportuje nie tylko tlen, ale i substancje odżywcze, które są konieczne do tego, aby mózg działał prawidłowo. Ruch sprawia, że serce staje się bardziej wydolne, a co za tym idzie, krew jest tłoczona z większą efektywnością. Jeśli wszystkie niezbędne związki na bieżąco docierają do mózgu, panują idealne warunki do wytwarzania nowych połączeń neuronalnych, przez co poprawiają się zdolności poznawcze, m.in. zapamiętywanie, uwaga i analizowanie informacji. 

Wysiłek fizyczny obniża ryzyko zachorowania na cukrzycę. Jest to związane głównie ze spadkiem stężenia cholesterolu, spalaniem tkanki tłuszczowej oraz zwiększeniem wrażliwości komórek na insulinę. W konsekwencji zmniejsza się ryzyko demencji i otępienia. Badacze ustalili, że pacjenci z cukrzycą częściej niż reszta populacji zapadali na chorobę Alzheimera i otępienie naczyniopochodne, dlatego ćwiczenia można traktować jako swego rodzaju formę prewencji w odniesieniu do tych jednostek.

Rzecz jasna, osobie cierpiącej na depresję nie można powiedzieć "Idź pobiegać, to ci przejdzie", aczkolwiek sport bywa ogromnym wsparciem w terapii prowadzonej przez psychiatrę. Naukowcy dowiedli, że podejmowanie aktywności fizycznej może zmniejszać ryzyko wystąpienia choroby. Dodatkowo ćwiczenia wykazały skuteczność w redukcji nasilenia objawów u osób cierpiących na depresję.

Sprawdzanie zależności pomiędzy przewlekłym stresem a funkcjonowaniem mózgu było przedmiotem niezliczonej ilości prac. Udało się udowodnić, że ekspozycja na nieustanne napięcie emocjonalne zaburza funkcję struktur mózgu odpowiedzialnych za procesy: uczenia się, kontroli emocji czy koordynowania obowiązków. Ćwiczenia to niezwykle przydatne narzędzie dla tych, którzy codziennie zmagają się ze stresem. Systematyczne aktywności pozytywnie wpływają na ośrodkowy układ nerwowy, a więc również na nastrój, pewność siebie i poczucie panowania nad sytuacją.

Badania epidemiologiczne wskazują, że osoby uprawiające sport rzadziej sięgają po narkotyki i alkohol, a nawet leki. Co ciekawe, aktywność fizyczna w młodym wieku zdaje się obniżać ryzyko uzależnień po osiągnięciu dorosłości. 

Frustracja i agresja to problemy dotykające osób w każdym wieku. Lepiej "wyładować się" w trakcie ćwiczeń fizycznych niż w pracy lub szkole. W czasie uprawiania sportu produkowane są endorfiny, nazywane hormonami szczęścia, które pozwalają ograniczyć zachowania agresywne. Co ciekawe, nie brakuje badań o tym, że sport może nasilać tendencje do agresji - taką zależność zauważono przede wszystkim u osób trenujących dyscypliny zespołowe. Wskazuje się jednak, że przy dużym zaangażowaniu sportowym ulegają one redukcji.

Nie można nie wspomnieć o jeszcze jednej dość oczywistej korzyści bezpośrednio wynikającej z uprawiania sportu, a mianowicie zwiększeniu pewności siebie. Wytrenowane ciało dobrze się prezentuje, co sprzyja samoakceptacji. Łatwiejsza staje się także kontrola ruchów, a silne mięśnie i stawy pomagają utrzymać właściwą postawę. Pamiętajmy jednak, że to, jak siebie postrzegamy, nie powinno być związane z rozmiarem, który nosimy.

Odpowiedź jest prosta: taki, który lubisz i w który się zaangażujesz. W sporcie bardzo istotna jest regularność, dlatego łatwiej zmobilizować się do aktywności, które sprawiają radość. 

Do dyscyplin często wymienianych jako dobre dla mózgu należą:

• tenis stołowy - koordynuje ruch ręka-oko i poprawia koncentrację;
• sztuki walki - wymagają szybkiej analizy sytuacji i zwracania uwagi na otoczenie;
• koszykówka - zwiększa refleks i uczy pracy zespołowej;
• golf - pozwala się skupić i jednocześnie zrelaksować.

Źródła:

Riederer P, Korczyn AD, Ali SS, Bajenaru O, Choi MS, Chopp M, et al. The diabetic brain and cognition. J Neural Transm (Vienna). 2017 Nov;124(11):1431-1454. doi: 10.1007/s00702-017-1763-2. Epub 2017 Aug 1. PMID: 28766040.

Schuch FB, Stubbs B. The Role of Exercise in Preventing and Treating Depression. Curr Sports Med Rep. 2019 Aug;18(8):299-304. doi: 10.1249/JSR. PMID: 31389872.

Lupien SJ, Juster RP, Raymond C, Marin MF. The effects of chronic stress on the human brain: From neurotoxicity, to vulnerability, to opportunity. Front Neuroendocrinol. 2018 Apr;49:91-105. doi: 10.1016/j.yfrne.2018.02.001.PMID: 29421159.

Smith MA, Lynch WJ. Exercise as a potential treatment for drug abuse: evidence from preclinical studies. Front Psychiatry. 2012 Jan 12;2:82. doi: 10.3389/fpsyt.2011.00082. PMID: 22347866; PMCID: PMC3276339.

Rotter I, Kotwas A, Kemicer‑Chmielewska E, Watral A, Aktywność fizyczna jako czynnik redukujący zachowania agresywne u młodzieży w wieku gimnazjalnym, Pom J Life Sci 2015, 61, 4, 444-447.

CZYTAJ TAKŻE: 

Tyle powinieneś chodzić po 60. roku życia. Organizm będzie ci wdzięczny

Co daje 30 minut jazdy na rowerze każdego dnia? Korzyści więcej, niż się wydaje

Jedz i pij, by mieć lepszą pamięć. Mózg będzie działał jak komputer