Czy można prosić lekarza o skierowanie na badanie i do specjalisty? Zasady wystawiania skierowań

Skierowania do lekarzy specjalistów i na badania diagnostyczne są nieodłącznym elementem procesu leczenia. Jak to dokładnie działa i kiedy możesz poprosić o skierowanie? Jest kilka ważnych zasad, które warto znać.

Lekarz rodzinny (POZ) jest często pierwszym specjalistą, do którego trafiamy z problemami zdrowotnymi. Może on zdecydować, że w celu dalszego leczenia potrzebna jest pomoc lekarza o węższej specjalizacji. W takim przypadku wystawia skierowanie do poradni specjalistycznej, które może być dwojakiego rodzaju:

• skierowanie na jednorazową konsultację specjalistyczną - lekarz rodzinny prosi o ocenę zdrowia pacjenta przez specjalistę i poradę dotyczącą dalszego leczenia. Na tej podstawie, po wizycie u specjalisty, leczenie może wrócić w ręce lekarza POZ. 
• skierowanie na stałe leczenie - jeśli problem wymaga długotrwałej opieki specjalistycznej, lekarz rodzinny wystawia skierowanie z prośbą o objęcie pacjenta stałym leczeniem. W takim przypadku to specjalista przejmuje kontrolę nad leczeniem, wyznacza terminy wizyt kontrolnych i kieruje pacjenta na kolejne badania.

To, kto zleca badania, zależy od etapu leczenia. Jeśli jeszcze jesteś pod opieką lekarza rodzinnego, to on zleca badania potrzebne do postawienia wstępnej diagnozy. Kiedy już zostaniesz skierowany do specjalisty, a ten przejmie twoje leczenie, wszystkie badania kontrolne i diagnostyczne zleca lekarz specjalista.

Decyzję o skierowaniu na badania podejmuje lekarz prowadzący - czy to rodzinny, czy specjalista. Nie możemy żądać skierowania na badania, które naszym zdaniem są potrzebne. To lekarz ocenia, jakie badania są niezbędne do postawienia diagnozy lub monitorowania leczenia. Jak to wygląda w praktyce? Można prosić lekarza rodzinnego o wypisanie skierowania? Zapytaliśmy o to doświadczonego lekarza rodzinnego, oto co nam odpowiedział:

"Stosunkowo często zdarza się, że pacjent prosi o skierowanie na badania lub do specjalisty. Zawsze staram się zebrać dokładny wywiad i ocenić zasadność wystawiania takich skierowań. I jeżeli znajdę podstawę do wystawienia, to piszę. Oczywiście zobowiązuję też pacjenta do zgłoszenia się na konsultację do mnie po badaniach.

W moim gabinecie pojawiają się osoby, które chcą zrobić badania, bo np. sąsiad miał i on też chce, albo nigdy nie miał takiego badania. Inną, wrażliwą grupą pacjentów są osoby z zaburzeniami lękowymi, depresją z przewagą objawów somatycznych i oni zawsze chcą się sami diagnozować, ponieważ nie wierzą, że ich dolegliwości mają podstawy psychogenne. Przypadki typu: chcę sobie zrobić wszystkie możliwe badania, bo kolega miał zawał albo udar - też się zdarzają.

Zawsze warto wyjaśnić swoje wątpliwości u lekarza i z nim porozmawiać. Zwykle jest tak, że nie leczymy wyników, tylko człowieka. W mojej praktyce zdarzały się przypadki idealnych wyników badań u pacjentów z zaawansowaną chorobą nowotworową. Robili badania, ale nie zwracali uwagi na sygnały, które wysyła organizm. Nie mogę mówić w imieniu wszystkich kolegów, ale ci lekarze których znam, zwykle nie odmawiają gdy pacjenci proszą o skierowania, oczywiście jeżeli jest to rozsądne".

Jeśli podczas pierwszej wizyty specjalista uzna, że wymagasz długotrwałego leczenia, zostaniesz pod jego stałą opieką. Od tego momentu to on zleca wszystkie badania, decyduje o lekach i wyznacza terminy wizyt kontrolnych. Nie musisz wtedy wracać do lekarza rodzinnego po kolejne skierowania. Nie jest on już wtedy odpowiedzialny za kierowanie cię na badania związane z tym konkretnym problemem zdrowotnym.

Podczas pierwszej wizyty specjalista ocenia, czy wystarczy jednorazowa konsultacja, czy pacjent wymaga dalszego leczenia. Jeśli okaże się, że konieczna jest dalsza opieka, specjalista przejmuje leczenie, a lekarz rodzinny nie musi już wystawiać dodatkowych skierowań. To specjalista decyduje wtedy o badaniach, lekach i kolejnych wizytach.

Podsumowując, lekarz POZ to twoja pierwsza linia wsparcia, ale jeśli problem zdrowotny wymaga specjalistycznej opieki, niezbędne będzie skierowanie. Zasady są proste: lekarz rodzinny kieruje na wstępne badania i konsultację, a specjalista przejmuje dalsze leczenie, jeśli to konieczne. Jeśli masz problem zdrowotny, który chcesz zdiagnozować, najpierw porozmawiaj o tym ze swoim lekarzem rodzinnym. Zleci badania i podczas kolejnej wizyty wdroży leczenie lub skieruje do specjalisty. Warto również pamiętać o tym, że lekarz POZ posiada szerokie uprawnienia - nie tylko do prowadzenia leczenia podstawowych dolegliwości, ale również do kierowania pacjentów na leczenie szpitalne, rehabilitacyjne i sanatoryjne.

CZYTAJ TAKŻE:

Komu przysługuje darmowe sanatorium? Sprawdź, co zrobić, by pojechać

Choć są dwa numery alarmowe, zwróć uwagę na jedno. Kiedy dzwonić na 112, a kiedy na 999?

Prawo pacjenta do wyboru szpitala. Gdzie udać się ze skierowaniem?