Kwas moczowy we krwi. W zbyt dużych ilościach jest jak żółta kartka od organizmu

Kwas moczowy to pochodna puryn, czyli związków chemicznych zawierających azot, które znajdują się w głównie w DNA i RNA. Kwas moczowy powinien być wydalany z organizmu. Odpowiadają za to przede wszystkim nerki. Czasami kwas usuwany jest także przez jelita. Badanie kwasu moczowego jest podstawowym badaniem diagnostycznym, które pomocne jest w rozpoznaniu wielu chorób i schorzeń. Poza tym należy wykonywać je profilaktycznie raz do roku.

Utrudnione wydalanie kwasu moczowego może być związane m.in. 

• z kamicą moczanową, 
• dną moczanową, 
• nadczynnością tarczycy, 
• niedokrwistością hemolityczną i megaloblastyczna 
• oraz zespołem rozpadu guza. 

Zdarza się, że zwiększone stężenie kwasu moczowego towarzyszy niektórym chorobom nowotworowym. Chodzi przede wszystkim o nowotwory hematologiczne - białaczki, chłoniaki i szpiczaka. Badanie kwasu moczowego we krwi należy wykonać także u pacjentów, u których występują takie obawy jak ból stawów, obrzęki stawów, zaczerwienienia wokół stawów, wzrost napięcia skóry wokół stawu, krwiomocz, ból podczas oddawania moczu, zastój moczu oraz silny ból brzucha.

Badanie kwasu moczowego wykonać można za darmo w ramach NFZ. Pacjent powinien posiadać skierowanie od lekarza. Do badania nie należy specjalnie się przygotowywać. Badany powinien być na czczo i dzień wcześniej zrezygnować z intensywnego wysiłku fizycznego. Kwas moczowy we krwi bada się poprzez pobranie krwi z żyły - zazwyczaj łokciowej. Później materiał trafia do szczegółowej analizy w laboratorium.

Normy kwasu moczowego we krwi to 2,4-5,7 mg/dl dla kobiet oraz 3,4-7,0 mg/dl dla mężczyzn. Podwyższony poziom kwasu moczowego we krwi nazywany jest hiperurykemią. Świadczyć on może m.in. o kamicy nerkowej, odwodnieniu, nadciśnieniu tętniczym, niedoczynności tarczycy, chorobach genetycznych - schorzeniu Lescha-Nyhana i chorobie von Gierkego i chorobach nowotworowych (białaczkach, chłoniakach i szpiczakach). Hiperurykemia wystąpić może także u osób nadużywających alkohol, intensywnie trenujących i otyłych. Wysoki poziom kwasu moczowego we krwi zaobserwować można również u pacjentów z zatruciem ołowiem. Niski poziom kwasu moczowego we krwi towarzyszyć może takim schorzeniom jak zespół Schwartza-Barttera, dolegliwość Wilsona, celiakia, choroby nerek i wątroby oraz zaburzenia wzrostu.

Trzeba pamiętać również, że zarówno za wysoki, jak i niski poziom kwasu moczowego we krwi odpowiadać mogą także przyjmowane leki. Chodzi m.in. o barbiturany i leki moczopędne.

Wiele zależy od przyczyny wysokiego poziomu kwasu moczowego we krwi. W przypadku, gdy hiperurykemia świadczy o konkretnym schorzeniu, np. nadciśnieniu tętniczym, niewydolności nerek czy chorobie niedokrwiennej serca, zwykle wystarczające jest wdrożenie odpowiedniego leczenia w kierunku schorzenia podstawowego. Z kolei przewlekle leczenie wysokiego poziomu kwasu  moczowego we krwi polega na podawaniu pacjentowi takich substancji jak m.in. allopurynol, febuksostat i peglotykaza. 

U pacjentów z wysokim kwasem moczowym istotna jest również odpowiednia dieta:

• należy zadbać o prawidłowe nawodnienie organizmu i spożywanie 2-3 litrów płynów dziennie,
• do diety należy włączyć takie produkty jak sezonowe owoce, warzywa, produkty zbożowe i chude białe mięso,
• nie powinno się spożywać z kolei kawy, alkoholu, tłustych i przetworzonych potraw, soli, nabiału oraz roślin strączkowych.

Zobacz także:

Badanie ogólne moczu - jak interpretować wyniki?

Jak się przygotować do badania moczu?

Przewijanie osób dorosłych - w Polsce pojawiły się już... komfortki! Wiesz, co to jest?