Badanie poziomu kwasu moczowego. Oceni pracę nerek i ryzyko bólu stawów
Za usuwanie jego nadmiaru odpowiadają nerki i jelita, zdarza się jednak, że w organizmie wzrasta poziom kwasu moczowego, co może prowadzić do szeregu zmian. Odkładające się kryształy moczanu sodu gromadzą się w stawach, powodując ich silną bolesność oraz ograniczenia w ruchomości. Kluczowe znaczenie ma dieta, jednak zanim wprowadzone zostaną zmiany w sposobie żywienia, warto oznaczyć poziom kwasu moczowego. Jak przebiega badanie i jakie są normy? Jak domowymi sposobami można usunąć jego nadmiar? Odpowiadamy.
Kwas moczowy jest końcowym metabolitem przemiany zasad purynowych (guaniny, ksantyny i hipoksantyny). Puryny to związki zawierające azot, które powstają w wyniku rozkładu DNA. Puryny mogą też być dostarczane wraz z pożywieniem. Kwas moczowy nie pełni w organizmie żadnej ważnej funkcji, jest produktem ubocznym, który musi zostać wydalony z organizmu człowieka.
Z moczem usuwana jest największa jego część, a około 30 proc. tego związku jest wydalane przez jelita. Jeśli dojdzie do zaburzeń w wydalaniu kwasu moczowego, doprowadzi to do jego gromadzenia się w organizmie.
Ogólna norma stężenia kwasu moczowego we krwi osoby dorosłej wynosi 180- 420 mmol/L, czyli od 3 do 7 mg/dl. Szczegółowe dane w rozbiciu na płeć podają:
- u dorosłych mężczyzn norma wynosi 300-360 µmol/l (5-6 mg/dl),
- u dorosłych kobiet 240-300 µmol/l (4-5 mg/dl),
- u dzieci poziom kwasu moczowego we krwi powinien mieścić się w przedziale 210- 240 µmol/l (3,5-4 mg/dl).
Kwas moczowy można zmierzyć zarówno w surowicy krwi jak i w moczu. Takie podejście pomoże w ewentualnej identyfikacji przyczyn jego nieprawidłowego stężenia. Najlepiej udać się do punktu pobrań, ale jest też opcja oznaczenia kwasu moczowego za pomocą domowego testu. Niestety - domowe testy nie będą przydatne do rozpoznania chorób takich, jak dna moczanowa. Mogą dawać mniej dokładny wynik, niż badanie wykonane w medycznym laboratorium oraz postawienie diagnozy zawsze wymaga szerszej diagnostyki niż jeden parametr.
Na badanie z krwi należy udać się na czczo, najlepiej w godzinach porannych.. Badanie jest refundowane na podstawie skierowania od lekarza POZ.
Badanie nierefundowane kosztuje od 10 do 15 zł, w zależności od laboratorium i miasta.
Badanie moczu nie pozwala na rozróżnienie stanu, w którym mamy do czynienia z nadmiernym wytwarzaniem kwasu moczowego, od stanu obniżonego wydalania. Aby badanie było miarodajne, należy przeprowadzić dobową zbiórkę moczu (DZM) i dopiero wówczas oznaczyć ilość kwasu moczowego w moczu. Takie podejście ma znaczenie w diagnozowaniu kamicy nerkowej, dny moczanowej oraz rozpoznaniu diety zbyt bogatej w puryny. Dobową zbiórkę moczu można przeprowadzić w domu.
Do podniesienia kwasu moczowego w organizmie dochodzi wówczas, gdy organizm wytwarza go zbyt dużo lub kiedy nerki nie usuwają go w wystarczającej ilości.
Do podwyższonego kwasu moczowego dochodzi na skutek następujących chorób:
- łuszczyca,
- zatrucie i niewydolność wątroby
- chorób hematologicznych (białaczka, chłoniak, szpiczak)
- chorób endokrynologicznych (nadczynność tarczycy)
U niektórych osób może dojść do zwiększenia stężenia kwasu moczowego w trakcie przyjmowania aspiryny, leków moczopędnych, barbituranów czy warfaryny.
Nadmiar kwasu moczowego odkłada się w organizmie w postaci kryształów moczanu sodu , które powodują silne bóle stawów. Pierwszym objawem rozwijającego się artretyzmu są silne bóle w okolicach stawu podstawy dużego palca, jednak choroba może dotknąć także stawy kolanowe, barkowe a nawet kręgosłup.
W okolicy stawu pojawia się obrzęk, zaczerwienienie oraz ograniczona ruchomość. W trakcie zaostrzenia choroby może pojawić się gorączka, objawy grypopodobne, ogólne zmęczenie i uczucie rozbicia.
Kwas moczowy najlepiej obniżyć dietą. Dieta bezpurynowa, bo taka jest zalecana przy wysokim poziomie kwasu moczowego, składa się z chudego mięsa drobiowego, chudych ryb, pełnoziarnistych produktów zbożowych. Nie można zapomnieć o nabiale, jednak w przypadku wysokiego stężenia kwasu moczowego należy wybierać nabiał chudy.
Zalecane są wszystkie orzechy, nasiona i pestki oraz świeże owoce jagodowe, cytrusowe, jabłka, gruszki, wiśnie. Wskazane są też świeże warzywa, poza warzywami strączkowymi, naturalne przyprawy i zioła.
Kolejnym ważnym działaniem jest nawadnianie organizmu. Zaleca się picie 2-3 l płynów dziennie, najlepiej wody lub herbat ziołowych. Unikać należy z kolei mocnych herbat, kawy, alkoholu i słodkich płynów czy soków.
Osoby, u których kwas moczowy przekracza normę w badaniach laboratoryjnych, przede wszystkim powinny zadbać o aktywność fizyczną.
Dobrym, domowym sposobem na obniżenie kwasu moczowego z organizmu jest picie octu jabłkowego. Kwas jabłkowy podnosi pH moczu, dzięki czemu kwas moczowy jest silniej wydalany z organizmu z moczem. Dwa razy dziennie należy rozpuść łyżeczkę octu w szklance wody.
Leczenie farmakologiczne polega na podawaniu allopurynolu i febuksostatu, które hamują produkcję kwasu moczowego.
Jeśli spożywasz dużo produktów bogatych w puryny, czyli czerwone mięso, podroby, owoce morza, a także pijesz kolorowe, słodkie napoje - kwas moczowy wzrasta. Do produktów zwiększających stężenie kwasu moczowego zalicza się również rabarbar, tłuste sery, mięsa, a nawet tłusty nabiał. Pamiętaj też, że kawa i alkohol również przyczyniają się do wysokiego kwasu moczowego.
CZYTAJ TAKŻE:
Pierwsze objawy są niepozorne. Chorobę dłoni ujawni dwuminutowy test
Chorzy na cukrzycę mają też problemy z rękami. Objawy ręki cukrzycowej
Jeden wskaźnik z moczu ujawni cukrzycę lub chore nerki. Zrób test w domu
