Może ujawnić raka albo RZS. Badanie wykryje przewlekły stan zapalny
Badanie zostało opracowane w 1897 roku przez polskiego lekarza Edmunda Biernackiego i określa obecność stanu zapalnego w organizmie. Mierzy ono czas opadania krwinek czerwonych w niekrzepnącej krwi w ciągu 1 godziny. Chociaż aktualnie badanie OB wykonuje się stosunkowo rzadko, ponieważ dostępne jest oznaczenie białka C-reaktywnego, to wciąż jest oznaczane i pozwala wiele dowiedzieć się o zdrowiu pacjenta. Kto powinien mieć wykonane badanie OB?
Krwinki czerwone, czyli erytrocyty, kiedy opadają, łączą się ze sobą dzięki obecności białek we krwi. Im więcej białek, tym większy jest ciężar. Im cięższe ciała, tym szybciej spadają, czyli czas opadania krwinek na dno probówki jest krótszy. Ta prosta zależność świadczy o nasileniu stanu zapalnego, związanego ze zwiększoną ilością białek ostrej fazy, czyli czynników prozapalnych. Jednostką pomiaru wykorzystywaną przy tym badaniu są milimetry na godzinę (mm/h).
OB wykonuje się przede wszystkim przy podejrzeniu dolegliwości, które rozwijają się powoli i po cichu, np. chorób autoimmunologicznych, zapalenia stawów, nowotworów. Odczyn Biernackiego nie określa ani lokalizacji stanu zapalnego, ani jego przyczyny.
Badanie CRP to również parametr stanu zapalnego, w którym oznacza się substancje produkowane w wątrobie w odpowiedzi na pojawienie się stanu zapalnego. Zarówno CRP, jak i badanie OB, nie są wstanie wskazać dokładnej lokalizacji zmian chorobowych. CRP stosowane jest przede wszystkim w rozpoznawaniu nagłych stanów zapalnych, natomiast OB pozwala wykryć i monitorować przebieg przewlekłych chorób o charakterze zapalnym.
Normy OB są zależne od metody oznaczenia, płci oraz wieku pacjenta. OB wzrasta z wiekiem i jest naturalnie wyższe u kobiet. Na wynik badania może mieć wpływ zjedzony posiłek, dlatego badania powinno wykonywać się na czczo.
- noworodki - 1 - 2 mm/h
- niemowlęta do 6 miesiąca życia - 11 - 22 mm/h
- kobieta do 65 roku życia - 3 - 15 mm/h
- kobieta po 65 roku życia- 3 - 20 mm/h
- mężczyzna do 65 roku życia- 1 - 10 mm/h
- mężczyzna po 65 roku życia- 1 - 20 mm/h
Powyższe normy należy traktować orientacyjnie. Najważniejsze są normy podane przez laboratorium, w którym było wykonane badanie.
Odchylenia od normy zarówno w górę jak i w dół są podstawą do dalszej diagnostyki. Podwyższony poziom OB jest wskaźnikiem niespecyficznym, czyli nie wskazuje na konkretny proces chorobowy.
Wysokie OB wskazuje na wystąpienie stanu zapalnego. Przyczyn rozwoju stanu zapalnego jest wiele, jednak podniesiony parametr pojawia się najczęściej w poniższych sytuacjach
- infekcje bakteryjne, wirusowe, grzybicze,
- układowe choroby tkanki łącznej czyli np.; reumatoidalne zapalenie stawów (RZS),
- dna moczanowa,
- toczeń rumieniowaty,
- zapalenie wielomięśniowe,
- nowotwory,
- choroby nerek i wątroby.
Ponadto przebyty zawał serca, zatrucia metalami ciężkimi, stan po rozległym urazie lub operacji chirurgicznej również sprawią, że wynik OB będzie podwyższony. U kobiet OB wzrasta podczas ciąży oraz podczas menstruacji. Również stosowanie antykoncepcji doustnej może podnieść wartości OB. U dzieci wysokie wartości OB mogą wskazywać na próchnicę zębów.
Obniżenie wartości OB można zaobserwować m.in. w przebiegu zwiększonej liczby krwinek czerwonych, występującej np. w czerwienicy prawdziwej czy anemii sierpowatokrwinkowej. Dodatkowo, niskie OB może towarzyszyć niewydolności krążenia oraz różnego rodzaju zaburzeniom krzepnięcia krwi, a także chorobom alergicznym. Również niektóre leki stosowane na stałe (takie jak m.in. aspiryna lub glikokortykosteroidy) mogą prowadzić do obniżenia OB.
Badanie jest refundowane, jeśli masz skierowanie od lekarza POZ. Jeśli nie, możesz wykonać je prywatnie w każdym punkcie pobrań. Cena waha się od 10-15 zł w zależności od miasta i laboratorium.
CZYTAJ TAKŻE:
Jeden wskaźnik z moczu ujawni cukrzycę lub chore nerki. Zrób test w domu
Lekarz zlecił ci morfologię? Uważaj, badanie może ci przepaść
Testy miały zakończyć problem antybiotyków. Lekarka POZ: Przychodnie ich nie mają