Proste i nieinwazyjne badanie, które ocenia pracę serca. Czym jest próba wysiłkowa?

Próba wysiłkowa, inaczej nazywana elektrokardiograficznym testem wysiłkowym, to badanie, w którym ocenia się pracę serca podczas wykonywanego wysiłku fizycznego. Jest ona zlecana osobom, u których podejrzewa się chorobę naczyń wieńcowych, czyli zaopatrujących w krew sam mięsień sercowy. Wykonuje się ją także u osób po przebytym już zawale serca, aby określić rokowania. Podczas badania pacjent wykonuje precyzyjny wysiłek fizyczny: chodzi na bieżni lub jedzie na rowerze stacjonarnym, z podłączonymi na klatce piersiowej i tułowiu elektrodami. Podczas testu wykonuje się badanie elektrokardiograficzne (EKG) serca.

Podczas wysiłku fizycznego dochodzi do zwiększonego zapotrzebowania na tlen, co organizm wyrównuje, zwiększając przepływ krwi w naczyniach wieńcowych. U pacjentów, u których występuje niewydolność przepływu krwi przez naczynia wieńcowe, po przekroczeniu pewnego progu wysiłku nie ma już możliwości kompensacji i zaczynają się pojawiać objawy niedokrwienia serca. Najczęstszym objawem tego, że mamy do czynienia z chorobą wieńcową serca, jest wystąpienie charakterystycznego bólu w typie tzw. dławicy piersiowej. Jest to silny, zamostkowy ból, gniotący i palący, promieniujący do lewego barku lub ramienia. Może towarzyszyć temu spadek ciśnienia skurczowego o 10 mm Hg, a zapis EKG jest charakterystyczny dla wystąpienia dławicy piersiowej.

Na początku pacjent zostaje poproszony o ściągnięcie górnej części swojego ubrania, tak, aby prowadzący mógł przykleić elektrody do EKG w odpowiednich miejscach: dwie na klatce piersiowej, dwie pod obojczykami i dwie na plecach. Na ramieniu pacjenta umieszcza się mankiet do mierzenia ciśnienia krwi. Następnie pacjent zostaje zaproszony na bieżnię/rower stacjonarny i rozpoczyna wysiłek, początkowo o niewielkim natężeniu. Stopniowo natężenie wysiłku lekko wzrasta. W tym czasie mierzone jest ciśnienie pacjenta i dokonywany jest zapis EKG.

W pokoju, gdzie trwa badanie, zawsze znajduje się lekarz i specjalny sprzęt do ratowania życia, tak, aby w razie nieprzewidzianych zdarzeń pacjent miał pewność, że może czuć się bezpiecznie.

Próba wysiłkowa trwa do czasu, aż:

• zostanie osiągnięta maksymalna częstotliwość rytmu serca (maksymalna próba wysiłkowa) lub wystąpią objawy dławicy, które zadecydują o zakończeniu badania (maksymalna próba wysiłkowa ograniczona objawami);

lub

• zostanie osiągnięte 85-90 proc. maksymalnej częstotliwości serca pacjenta (tzw. submaksymalna próba wysiłkowa).

Maksymalną częstotliwość serca oblicza się, odejmując wiek pacjenta od liczby 220.

Następnie pacjent kończy wysiłek i pozostaje z nalepionymi elektrodami w stanie spoczynku, gdzie wykonywane są kontrolne pomiary w 1., 3., 6. i 9. minucie po zakończeniu wysiłku.

Aby ocenić wyniki próby wysiłkowej, lekarz posługuje się zapisem EKG. U osób w pełni zdrowych oczekiwany jest wynik ujemny. Za dodatni wynik próby wysiłkowej uznaje się taki, w którym zmiany pojawiające się w zapisie EKG, jak i objawy pacjenta sugerują wystąpienie epizodu dławicy piersiowej, co oznacza, że mamy do czynienia z chorobą niedokrwienną serca.

Za ujemny wynik próby wysiłkowej uznaje się prawidłową tolerancję wysiłku przez serce - brak objawów, prawidłowy zapis EKG.

Do próby wysiłkowej należy odpowiednio się przygotować. Na 12 godzin przed badaniem należy zrezygnować z wysiłku fizycznego, na 3 godziny przed badaniem nie wolno jeść i palić papierosów. Na badaniu pacjent powinien pojawić się w miarę wypoczęty.

Na ogół przed badaniem należy odstawić leki, które mogłyby wpłynąć na jego wynik, ale decyzja ta należy do lekarza zlecającego badanie - nigdy nie powinniśmy podejmować jej sami. Nieco innym przypadkiem jest wykonywanie próby wysiłkowej w celu sprawdzenia, czy zastosowane leki działają - wtedy nie powinniśmy odstawiać leków nasercowych.

Do badania należy się ubrać w wygodny, niekrępujący ruchów strój. Przed badaniem pacjent powinien zostać zbadany przez lekarza i powinno mu zostać wykonane kontrolne badanie EKG.

Nie zawsze można wykonać próbę wysiłkową u pacjenta. Przeciwwskazania do wykonania próby wysiłkowej dzielimy na bezwzględne i względne.

Przeciwwskazania bezwzględne do wykonania próby wysiłkowej:

• świeżo przebyty zawał serca,
• objawowe zaburzenia rytmu serca,
• objawowe zwężenie zastawki aortalnej,
• niestabilna i nieleczona choroba wieńcowa,
• świeżo przebyty zator tętnicy płucnej lub zawał płuca,
• ostre zapalenie wsierdzia, osierdzia lub mięśnia sercowego,
• ostre rozwarstwienie aorty,
• fizyczna niezdolność pacjenta do wykonania próby wysiłkowej.

Przeciwwskazania względne do wykonania próby wysiłkowej:

• ciśnienie krwi powyżej 200/110 mm Hg,
• blok serca,
• zwężenie pnia tętnicy wieńcowej lewej,
• świeżo przebyty udar,
• nadczynność tarczycy, zaburzenia elektrolitowe, znaczna niedokrwistość.

Źródła:

https://www.mp.pl/pacjent/badania_zabiegi/152187,elektrokardiograficzna-proba-wysilkowa.

https://www.plus-medica.pl/artykuly/czym-jest-proba-wysilkowa-i-jak-nalezy-przygotowac-sie-do-badania/.

CZYTAJ TAKŻE: 

Wykryje przyczynę omdleń i zasłabnięć. Do till testu trzeba się przygotować

Najlepszy sposób na diagnozowanie jelit. Wskazane przy bólach i wzdęciach

Lista badań z "profilu przedoperacyjnego". Chronią przed powikłaniami i zakażeniem po zabiegu