Fototerapia. Na co pomoże leczenie światłem?

Fototerapia to leczenie za pomocą światła. W zależności od choroby stosuje się różne rodzaje terapii światłem. Istnieją badania potwierdzające korzystny wpływ fototerapii na leczenie: osteoporozy, zwyrodnień w układzie kostno-stawowym, łysienia, nadciśnienia i niedociśnienia oraz wzmożonego napięcia mięśniowego. 

Głębokość penetracji promieniowania UV wgłąb skóry jest proporcjonalna do długości fali - dłuższe promienie UVA przenikają przez naskórek i docierają do górnych warstw skóry właściwej, zaś krótsze UVB wnikają do naskórka, lecz nie docierają do skóry właściwej. 

Promienie UV uszkadzają DNA, RNA i białka, a także błonę komórkową keratynocytów, naczyń krwionośnych i tkanki łącznej. Konsekwencją takiego działania jest pogrubienie naskórka, rumień i pigmentacja skóry. 

Działanie światła na skórę stymuluje:

• przepływ krwi przez naczynia krwionośne;
• receptory cieplne skóry;
• obniżenie napięcia mięśni
• przemianę materii;
• podwyższenie progu bólu.  

Światło ma zbawienny wpływ na zmniejszanie poziomu bilirubiny u noworodków z żółtaczką. Kuracja światłem pomaga w powrocie do zdrowia po ciężkich stanach, takich jak wylew, zawał serca, czy udar.

Leczenie światłem widzialnym wykorzystywane jest w leczeniu depresji sezonowej. Warto zaznaczyć, że w tym celu znajduje zastosowanie światło o barwie zielonej lub białej. Po około dwóch tygodniach przeprowadzania zabiegów lekarz ocenia ich skuteczność, zwykle zaleca się stosowanie terapii podtrzymującej, przeprowadzanej co kilka dni.

Do innych schorzeń, w których leczeniu warto skorzystać z fototerapii, należą: atopowe zapalenie skóry, ADHD, nadpobudliwość, stres, zespół napięcia przedmiesiączkowego, trądzik, łuszczyca, zaburzenia rytmu dobowego, zaburzenia dysforyczne, dolegliwości menopauzalne.

CZYTAJ TAKŻE: Krioterapia czyli leczenie zimnem. Dobre nie tylko dla stawów

Okazuje się, że fototerapia nie jest zabiegiem przeznaczonym dla wszystkich. Do najważniejszych przeciwwskazań w stosowaniu tego zabiegu, należą: ciąża, czasami także karmienie piersią, choroby oczu dotykające soczewki i siatkówki, a także jaskra. Nie powinno się także korzystać z leczenia światłem jeśli przyjmuje się leki fotouczulające.

Fototerapii powinny unikać również osoby chorujące na nowotwór złośliwy (to zależy od typu nowotworu), padaczkę i nadczynność tarczycy. Zabieg nie jest wskazany u osób uczulonych na światło.

To ile czasu trwa zabieg i jak przebiega, zależy od rodzaju użytej lampy, zaleceń lekarza i choroby występującej od pacjenta. Natężenie światła i jego kolor powinny być dobierane indywidualnie.

• Białe światło - zwiększa elastyczność skóry i jej zaopatrzenie w tlen, oraz przyspiesza proces gojenia się ran poprzez stymulację syntezy kolagenu i pobudzenie metabolizmu tkankowego;
• Kolor żółty - wspomaga krążenie limfy;
• Kolor niebieski - zmniejsza produkcję łoju, dlatego znajduje zastosowanie w leczeniu trądziku;
• Światło o barwie pomarańczowej - odbudowuje włókna kolagenowe, dzięki czemu zmniejsza cellulit;
• Kolor fioletowy - chroni skórę przed wolnymi rodnikami, a także wzmacnia naczynia krwionośne, co redukuje podrażnienia i zaczerwienienia.
• Kolor zielony - zmniejsza zmarszczki i uspokaja skórę.

Zabieg trwa zwykle od kilku minut do nawet trzech godzin. Dłuższe sesje przeprowadza się u pacjentów zgłaszających się z depresją sezonową, krótsze zaś u osób ze zwyrodnieniami stawów i kręgosłupa. Spodziewane efekty uzyskuje się dopiero po przejściu serii zabiegów. 

Na trzy tygodnie przed zabiegiem fototerapii należy unikać ekspozycji skóry na słońce. Opalenizna zwiększa ryzyko wystąpienia podrażnień i oparzeń skóry. To samo tyczy się wizyt w solarium i stosowania kosmetyków brązujących. Niewskazane jest także odbywanie zabiegów podrażniających skórę (peelingów chemicznych, mikrodermabrazji) na trzy tygodnie przed fototerapią. 

Przez dwa tygodnie przed rozpoczęciem terapii, trzeba zrezygnować ze stosowania środków o charakterze fotouczulającym np.:

• leków: retinoidów, przeciwcukrzycowych, przeciwgrzybiczych i przeciwzakrzepowych, moczopędnych i antydepresantów;
• ziół: szałwii, nagietka, dziurawca;
• kwasu salicylowego i retinolu;

Na zabiegi kieruje lekarz i to on poinformuje cię o tym, jak powinieneś przygotować się do zabiegu. Pamiętaj, by nie przestawać brać leków na własną rękę.

Wyróżnia się następujące metody leczenia światłem:

• naświetlanie laserami o małej mocy - w tej metodzie wykorzystuje się fale z zakresu podczerwieni i światła widzialnego;
• naświetlanie promieniowaniem ultrafioletowym;
• naświetlania lampami emitującymi promieniowanie podczerwone i światło widzialne.

O tym, jaki rodzaj naświetlania będzie dla ciebie najodpowiedniejszy, decyduje lekarz. Specjalista bierze pod uwagę: chorobę, wiek pacjenta i to, jaki obszar ciała będzie poddawany fototerapii.

Najwięcej kontrowersji związanych jest z potencjalnym rakotwórczym działaniem promieni UV. Istnieją doniesienia o większym ryzyku zachorowania na nowotwory skóry, dróg oddechowych, nerki, okrężnicy i trzustki. Należy zaznaczyć, że wspomniane badania były przeprowadzane w ubiegłym stuleciu, kiedy do końca nie zdawano sobie sprawy z wpływu promieniowania na rozrost komórek - obecnie zabiegi są dużo bezpieczniejsze.

Do dolegliwości, jakie mogą wystąpić bezpośrednio po zabiegu, zalicza się: wymioty i nudności, świąd i zawroty głowy, może także dojść do uszkodzenia wzroku. Jeżeli lekarz zalecił ci fototerapię, a boisz się wpływu, jaki może wywrzeć na twoje zdrowie, nie bój się zadawać pytań w trakcie wizyty - specjalista powinien dokładnie wyjaśnić, na czym polega zabieg i czy jest się czego obawiać.

CZYTAJ TAKŻE: 

Innowacyjny hydrożel sposobem na otyłość 

Na czym polega elektrokoagulacja?