Krioterapia. Leczenie zimnem dobre nie tylko dla stawów

Krioterapia to metoda leczenia, która wykorzystuje korzystny wpływ skrajnie niskich temperatur na organizm człowieka. Możliwe jest zastosowanie zimna miejscowo, na przykład na konkretny staw (krioterapia miejscowa) lub jego działaniu poddaje się cały organizm (krioterapia ogólna w specjalnej kriokomorze). 

Odpowiednio niskie temperatury, przekraczające -100 stopni Celsjusza, uzyskuje się najczęściej dzięki zastosowaniu par ciekłego azotu. Czas działania zimna na skórę jest zwykle krótki, od 30 sekund do kilku minut i jest on dobierany w zależności od indywidualnych wskazań do zabiegu i tolerancji zimna przez pacjenta.

Głównym efektem krioterapii jest zmiana w lokalnym (krioterapia miejscowa) lub uogólnionym (krioterapia ogólna) przepływie krwi. Zmiany miejscowe mają działanie przeciwzapalne i przeciwbólowe, przyspieszając regenerację tkanek. Działanie niskich temperatur na cały organizm powoduje, że naczynia krwionośne początkowo zwężają się, przez co krew przepływa z dystalnych części ciała (kończyn górnych i dolnych) do narządów wewnętrznych. 

Pobudzane są także mechanizmy termoregulacji, takie jak drżenie mięśniowe i dodatkowo następuje wzrost przemiany materii nawet o 50 proc. Po zakończeniu ekspozycji na zimno następuje gwałtowne rozszerzenie naczyń. W efekcie wzrasta przepływ krwi i ukrwienie narządów wewnętrznych. Poprawie ulega także mikrokrążenie, spada przewodnictwo nerwowe i zachodzi pobudzanie uwalniania endorfin, co przyczynia się do przeciwbólowego działania zabiegu. Dodatkowo krioterapia działa rozluźniająco na mięśnie i poprawia ich utlenowanie.

Krioterapię stosuje się we wspomaganiu terapii wielu schorzeń. Jest ona skuteczna w łagodzeniu bólu i stanu zapalnego u pacjentów z chorobami stawów, mięśni i kręgosłupa, a także po urazach i w przebiegu chorób neurologicznych. Wskazania do zabiegu obejmują więc:

• reumatoidalne zapalenie stawów; 
• toczeń rumieniowaty układowy;
• łuszczycowe zapalenie stawów i zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa;
• przewlekłe bóle kręgosłupa;
• fibromialgię;
• dnę moczanową;
• stany pourazowe (naderwanie mięśni i ścięgien, zwichnięcie bądź skręcenie stawów, zapalenia tkanek okołostawowych);
• zmniejszanie napięcia mięśniowego i łagodzenie spastyczności w przebiegu chorób neurologicznych (u pacjentów po udarach, ze stwardnieniem rozsianym czy chorobą Parkinsona).

Niestety nie wszyscy pacjenci mogą poddać się krioterapii. Do stanów, które są przeciwwskazaniem do terapii zimnem zalicza się:

• choroby serca i układu krążenia, w szczególności choroba wieńcowa, niewydolność serca;
• przebyty niedawno zawał mięśnia sercowego;
• zespół Raynauda, stany zapalne naczyń obwodowych, zaawansowana miażdżyca naczyń;
• infekcje przebiegające z gorączką;
• choroby nowotworowe;
• niedobór masy ciała i wyniszczenie organizmu;
• niekontrolowane nadciśnienie tętnicze;
• immunosupresję;
• nietolerancję zimna (na przykład u pacjentów z niedoczynnością tarczycy);
• krioglobulinemię.

Do zabiegu krioterapii miejscowej zwykle nie wymaga się specjalnego przygotowania. Okolicę, która będzie schładzana, warto dokładnie umyć i wysuszyć tak, aby na skórze nie zostały resztki kremów czy balsamów. 

Inna sytuacja ma miejsce, gdy poddajemy się krioterapii ogólnej w kriokomorze - na zabieg należy zabrać ze sobą strój kąpielowy, czapkę, długie skarpety, rękawiczki i chodaki. Trzeba także zdjąć biżuterię, okulary i soczewki kontaktowe, a telefon komórkowy i inne urządzenia elektroniczne zostawić w przeznaczonym do tego miejscu.

CZYTAJ TAKŻE: 

Jak prawidłowo o się hartować, by nie chorować?

Kro nie powinien morsować? Lista chorób - przeciwwskazań