Tak ustalisz swój wiek biologiczny. Zwykle jesteśmy starsi, niż myślimy

Organizm człowieka wraz z biegiem lat traci właściwości regeneracyjne. Wspomniane zjawisko jest przedmiotem zainteresowania wielu nauk m.in. genetyki i onkologii. W kontekście starzenia się organizmu bardzo ważną rolę odgrywają telomery, czyli struktury stabilizujące chromosomy. To właśnie dzięki nim możliwe jest odtworzenie DNA i to one skracają się podczas każdego podziału komórki. Naukowcy uważają, że wiek biologiczny organizmu można określić na podstawie długości telomerów w leukocytach krwi obwodowej.

W przeciwieństwie do wieku chronologicznego, który mierzy upływ czasu od daty urodzenia, wiek biologiczny stara się ocenić, jak organizm starzeje się i jakie zmiany zachodzą w jego funkcjonowaniu.

Procedura badania telomerów służy do określenia rzeczywistego wieku biologicznego jak również do oznaczenia zależności pomiędzy wolnymi rodnikami a antyoksydantami, co jest wyznacznikiem stresu oksydacyjnego, który znacząco przyspiesza starzenie się.

Koncepcja Pól Lalonda, czyli dobrze znany wykres kołowy podaje, że do najważniejszych determinant zdrowia należą: czynniki genetyczne (20 proc.), środowisko społeczno-ekonomiczne (20 proc.), działania służby zdrowia (10 proc.) i styl życia (50 proc.). To właśnie ten ostatni aspekt uznaje się za najistotniejszy dla utrzymania zdrowia. Dlatego, chociaż nie mamy wpływu na genetykę, warto zadbać o zdrowy tryb życia. Co to oznacza w praktyce? 

Chociaż może to wydawać się oczywiste, higieniczny tryb życia wcale nie jest łatwy do utrzymania. Poza pamiętaniem o zasadach zbilansowanej diety należy zadbać o odpowiednią długość i jakość snu, aktywność fizyczną, odstawienie używek, regularne badania, a także o zdrowie psychiczne. Rozmowy z przyjaciółmi, rozwijanie pasji i angażowanie się w różne aktywności społeczne - pozwalają zredukować napięcie i stres. A zadbanie o psychikę to także wyraz troski o ciało.

Czytaj także: Jak starzeje się organizm? Objawy i sposoby radzenia sobie z upływającym czasem

Ocena wieku biologicznego może stać się dla ciebie bodźcem do tego, by nie zwlekać i jak najszybciej podjąć działania. Nadmienione wyżej badanie długości telomerów to tylko jedna z metod służących do oszacowania przez ile następnych lat możesz prawdopodobnie cieszyć się zdrowiem. Żadna z nich nie jest doskonała, dlatego najrozsądniej jest odpowiedzieć sobie na kilka pytań, które być może zmotywują cię do walki o zdrowie. Poniżej przedstawiamy niektóre z nich:

• Czy poddajesz się badaniom profilaktycznym odpowiednim dla twojej grupy wiekowej?
• Czy wysypiasz się?
• Czy znajdujesz czas na ćwiczenia fizyczne?
• Czy nadużywasz alkoholu lub palisz papierosy?
• Czy jesteś narażony na przewlekły stres?
• Czy dbasz o zbilansowanie diety, a posiłki spożywasz regularnie?
• Czy w ciągu dnia bywasz zmęczony lub zdekoncentrowany?
• Czy relacje z ludźmi w swoim otoczeniu uznajesz za dobre i wspierające?

Kalkulatory wieku biologicznego uwzględniają takie parametry jak:

• wiek;
• płeć;
• waga i obwód talii;
• wykształcenie;
• ilość i skład spożywanych posiłków - m.in. to ile zawierają warzyw i owoców;
• rodzaje wypijanych napojów;
• słodzenie kawy lub herbaty;
• dzienną ilość wypijanej wody;
• godziny, w których się budzisz i zasypiasz;
• czas mijający od położenia się do zaśnięcia;
• wypijane porcje alkoholu;
• palenie tytoniu;
• choroby przewlekłe;
• dzienną liczbę kroków;
• czas, jaki w tygodniu poświęcasz na trening;
• zażywane leki.

Jeśli nie jesteś pewien, od czego zacząć starania o zdrowie - zapytaj o radę lekarza rodzinnego podczas najbliższej wizyty. Nie tylko skieruje cię na podstawowe badania, ale także podpowie, jak rzucić używki, odżywiać się właściwie i w jaki sposób odpowiedzialnie zredukować nadmierną masę ciała.

Źródła:

E.Hrycek, W. Wojakowski Wpływ wieku biologicznego na czynność komórek progenitorowych śródbłonka The influence of the biological age on function of endothelial progenitor cells, Kardiologia Polska 2010; 68, supl. V: 405-411

Fuster JJ, Andrés V. Telomere biology and cardiovascular disease. Circ Res, 2006; 99: 1167-1180.

Rask L, Bendix L, Harbo M et al. Cognitive Change during the Life Course and Leukocyte Telomere Length in Late Middle-Aged Men. "Front Aging Neurosci.", 2016 Dec 9.

CZYTAJ TAKŻE: 

Sześć minut dziennie wystarczy, by zmniejszyć ryzyko choroby Alzheimera

Quiz: Jaki jest wiek twojego mózgu?

W czym tkwi sekret długiego życia? Naukowcy zgłębiają tajemnicę