Chroni oczy i wspomaga układ nerwowy. Karnozyna to naturalny odmładzacz komórek

Karnozyna to związek chemiczny, będący dipeptydem składającym się z dwóch aminokwasów: beta-alaniny i histydyny. Karnozyna jest obecna w komórkach mięśniowych i tkankach nerwowych, pełniąc funkcje regulacyjne i ochronne. Wraz z wiekiem obserwuje się spadek poziomu karnozyny w tkankach, co wiąże się z występowaniem różnych chorób związanych ze starzeniem się organizmu.

Karnozyna powstaje w procesie endoenergetycznej syntezy poprzez połączenie aminokwasów β-alaniny i L-histydyny. Jej rozkład na początkowe składniki, czyli wspomniane aminokwasy, jest kontrolowany przez enzym karnozynazę.

Karnozyna znana jest ze swoich silnych właściwości antyoksydacyjnych. Działa ona jako neutralizator wolnych rodników poprzez oddawanie swoich elektronów, co pomaga zatrzymać reakcje utleniania i chroni komórki przed stresem oksydacyjnym. Ze względu na swoje unikalne właściwości, N-acetylokarnozyna może działać jako przeciwutleniacz zarówno w środowisku wodnym, jak i w obrębie fazy lipidowej błon komórkowych. 

Warto wspomnieć, że stres oksydacyjny jest związany z procesem starzenia się organizmu oraz rozwojem wielu chorób, w tym chorób neurodegeneracyjnych (np. Alzheimer, Parkinson), chorób sercowo-naczyniowych i nowotworów. Właściwości antyoksydacyjne karnozyny mogą odegrać istotną rolę w ochronie komórek przed potencjalnym uszkodzeniem, co z kolei może przyczynić się do opóźnienia procesów związanych z starzeniem się organizmu.

Karnozyna, dzięki swoim właściwościom antyglikacyjnym, pełni także rolę ochronną dla białek, zapobiegając ich uszkodzeniu. Dodatkowo, ten dipeptyd stymuluje ekspresję białek szoku termicznego (Heat Shock Proteins - Hsp), które odgrywają kluczową funkcję w obronie przed czynnikami stresu komórkowego i środowiskowego. Wyniki badań na zwierzętach wykazały, że induktory Hsp, takie jak bimoklomol, mają korzystny wpływ cytoprotekcyjny na komórki glejowe oraz neurony siatkówki, co hamuje rozwój wczesnych zmian związanych z cukrzycą.

Karnozyna wykazuje także pozytywny wpływ na metabolizm glukozy i zdolności regulacyjne układu nerwowego. Warto zauważyć, że karnozyna może odgrywać istotną rolę w ochronie cholesterolu HDL, znanego jako "dobry cholesterol". Chroni ona ten składnik przed procesami utleniania i glikacji, co pomaga utrzymać poziom HDL na właściwym poziomie i przeciwdziałać szkodliwym skutkom tych procesów w organizmie.

Zalety karnozyny:

• działa antyoksydacyjne, 
• reguluje pH,
• wspomaga funkcje mięśni, 
• niweluje procesy glikacji i utleniania białek,
• wpływa na regulację zwiększonego ciśnienia krwi,
• chroni układ nerwowy,
• reguluje poziom cukru we krwi,
• chroni przed chorobami układu krążenia.

Częstość występowania zaćmy jest ściśle związana z procesem starzenia się społeczeństwa. Najczęściej występujące są zaćma związana z wiekiem i cukrzycą. 

Karnozyna, jako naturalny przeciwutleniacz, może potencjalnie spowalniać proces starzenia się soczewki oka. Badania wykazały, że wartości karnozyny są wyższe w przejrzystej soczewce, podczas gdy w zmętniałej soczewce stwierdzono około pięciokrotnie niższe stężenie tego dipeptydu. Ten fakt sugeruje, że karnozyna może pełnić ochronną rolę wobec wolnych rodników, które są stale produkowane w soczewce i otaczających ją tkankach. Ze względu na spadek stężenia karnozyny wraz z wiekiem, jej funkcja ochronna również maleje.

Przeprowadzono badanie na starszych osobach, zarówno z zaćmą, jak i bez zmętnienia soczewki. W trakcie 9-miesięcznej terapii, uczestnicy otrzymywali 1% N-acetylokarnozynę w postaci kropli do oczu. Wyniki badania wykazały poprawę ostrości widzenia w obu grupach. Szczególnie obserwowano lepsze rezultaty u osób z zaćmą, gdzie doszło do zmniejszenia stopnia zmętnienia soczewki.

Karnozyna wykazuje także efektywność w zapobieganiu dolegliwościom i powikłaniom wynikającym z noszenia soczewek kontaktowych, takim jak obrzęki rogówki wywołane zakwaszeniem środowiska pod soczewką.

Choroba Alzheimera stanowi najczęstszy rodzaj demencji, odpowiadając za 60-70% wszystkich przypadków. Według badań, istnieją obszary mózgu szczególnie podatne na uszkodzenia związane z chorobą Alzheimera, zwłaszcza gdy poziom karnozyny maleje wraz z wiekiem. Dodatkowo, w mózgach osób dotkniętych chorobą Alzheimera, określanej m.in. na podstawie obecności patogennej formy białka beta-amyloidu oraz zmian wewnątrzkomórkowych zbudowanych głównie z białka cytoszkieletu tau, obecne są jony metali ciężkich. L-karnozyna, poprzez wiązanie się z tymi jonami, działa hamująco na proces tworzenia się beta-amyloidu, jednocześnie pełniąc rolę "zmiatacza" wolnych rodników.

Stosowanie karnozyny może zależeć od konkretnego celu terapeutycznego, jednak ogólnie rzecz biorąc, karnozyna może być spożywana w diecie lub stosowana miejscowo.

Dieta bogata w karnozynę:
Karnozyna występuje naturalnie w niektórych produktach spożywczych, takich jak mięso (głównie w czerwonym mięsie, gdzie jedno spożycie może dostarczyć organizmowi do 250 mg tego składnika), ryby i niektóre rodzaje nabiału.

Suplementy diety:
Karnozynę można przyjmować w postaci suplementów diety. Dostępne są różne formy, ale głównie jest to L-karnozyna. Dawkowanie zależy od danego suplementu i zaleceń producenta. Przed rozpoczęciem suplementacji zawsze warto skonsultować się z lekarzem.

Krople do oczu:
W niektórych badaniach stosowano krople do oczu zawierające N-acetylokarnozynę w celu poprawy zdrowia oczu, zwłaszcza w kontekście starzenia się soczewki i problemów związanych z zaćmą. Jednak przed zastosowaniem kropli do oczu zawierających karnozynę, zawsze zaleca się skonsultowanie się z okulistą.

Kosmetyki z karnozyną:
Karnozyna znajduje także zastosowanie w niektórych kosmetykach ze względu na swoje właściwości przeciwstarzeniowe. 

Na ogół karnozyna jest uznawana za bezpieczny suplement diety, jednak przed rozpoczęciem stosowania zawsze zaleca się konsultację z lekarzem, zwłaszcza gdy istnieją jakieś schorzenia czy są przyjmowane leki.

Zawsze warto wziąć pod uwagę:

• Ciążę i karmienie piersią. Bezpieczeństwo stosowania karnozyny w okresie ciąży i karmienia piersią nie zostało dostatecznie zbadane, dlatego zaleca się unikanie suplementacji w tych okresach.
• Problemy z nerkami. Osoby z istniejącymi problemami nerkowymi powinny skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem suplementacji karnozyną.
• Alergie i nietolerancje. Osoby z alergią na składniki suplementu lub nietolerancją na substancje pomocnicze powinny unikać stosowania karnozyny.

Źródło:
Effect of L-Carnosine in Patients with Age-Related Diseases: A Systematic Review and Meta-Analysis (Kaoshik Sureshkumar i inni).
E. Mrukwa-Kominek, M. Sarnat, Ł. Drzyzga, N-acetylokarnozyna - nowy lek, nowe nadzieje na zapobieganie powikłaniom ocznym cukrzycy, "Okulistyka", nr 1 2013.

CZYTAJ TAKŻE: 

Mrowienia i drętwienia to objawy nadmiaru. Tej witaminy przyjmujesz za dużo

Witaminy długowieczności. Jakie suplementować, by żyć jak najdłużej?

Kwercetynę znajdziesz w czerwonej cebuli. Pomoże w cukrzycy, przegoni wirusy, wspomoże mózg