Mają więcej cennych składników niż zwykłe jedzenie. Wybieraj tylko takie

Koncepcja nutraceutyków narodziła się w latach 80. XX w. w Japonii. Agencje zajmujące się zdrowiem publicznym rozpoczęły proces zatwierdzania specjalnych właściwości konkretnych produktów spożywczych. Kryterium umieszczenia na tej liście były potwierdzone badaniami korzyści zdrowotne płynące z ich spożywania.

Definicja żywności funkcjonalnej jest prosta - produkt ma mieć udowodnione działanie prozdrowotne. Właściwości produktu mają wykraczać poza standardową wartość odżywczą. Chodzi tu o wyjątkowo wysoką zawartość witamin, antyoksydantów i innych bioaktywnych substancji, które wyraźnie wpływają na zdrowie organizmu.

Do tej grupy zalicza się zarówno warzywa jak i owoce, jak również zboża czy produkty odzwierzęce. Dzieli się ja na dwie grupy - jest to żywność konwencjonalna i modyfikowana. W tym drugim przypadku wydźwięk nazwy może kojarzyć się negatywnie. Niepotrzebnie - tutaj modyfikacje polegają na zwiększeniu korzyści zdrowotnych produktu podstawowego.

Produkty konwencjonalne o specjalnych właściwościach prozdrowotnych to: 

• Owoce: jagody, kiwi, gruszki, brzoskwinie, jabłka, pomarańcze, banany.
• Warzywa: brokuły, kalafior, jarmuż, szpinak, cukinia.
• Orzechy: migdały, orzechy nerkowca, pistacje, orzechy makadamia, orzechy brazylijskie.
• Nasiona: nasiona chia, nasiona lnu, nasiona konopi, pestki dyni.
• Rośliny strączkowe: fasola czarna, ciecierzyca, fasola granatowa, soczewica.
• Produkty pełnoziarniste: owies, jęczmień, kasza gryczana, ryż brązowy, kuskus.
• Owoce morza: łosoś, sardynki, anchois, makrela, dorsz.
• Produkty fermentowane: tempeh, kombucha, kimchi, kefir, kapusta kiszona.
• Zioła i przyprawy: kurkuma, cynamon, imbir, pieprz cayenne.
• Napoje: kawa, herbata zielona, herbata czarna.

Te produkty same w sobie zawierają naturalne, pełnowartościowe składniki bogate w ważne składniki odżywcze, takie jak witaminy, minerały, przeciwutleniacze i tłuszcze zdrowe dla serca.

Modyfikowana żywność funkcjonalna to na przykład wysokobiałkowy nabiał. Takie produkty zostają w procesie produkcji wzbogacone o dodatkową dawkę białka, aby zwiększyć ich właściwości zdrowotne. Innym przykładem są napoje roślinne, które zastępują mleko zwierzęce. Najczęściej dodaje się do nich wapń, kwasy Omega 3 i witaminę D. Takie korzystne dla zdrowia modyfikacje mają miejsce również w przypadku produktów zbożowych.

Dodatkowe dawki żelaza, kwasu foliowego czy witamin z grupy B służą wspieraniu prozdrowotnego działania pieczywa, makaronów czy płatków śniadaniowych. Warto zaznaczyć, że modyfikacje mogą polegać również na redukcji składników potencjalnie szkodliwych. Z podstawowego przepisu eliminuje się na przykład sól czy cukier.

Wprowadzanie takich modyfikacji nie jest odpowiedzią na trend zdrowego odżywiania. Jest to potwierdzone badaniami działanie, którego celem jest wspieranie zdrowia całych populacji. W Polsce dodaje się jod do soli, aby zapobiegać skutkom niedoborów tego pierwiastka w diecie. Natomiast po wprowadzeniu w Jordanii mąki pszennej wzbogaconej w żelazo częstość występowania anemii z niedoboru żelaza wśród dzieci spadła prawie o połowę.

W czasach, gdy mocno skupiamy się na zdrowym odżywianiu, modyfikacje produktów spożywczych mogą być tylko chwytem marketingowym. Superfoods świetnie się sprzedają, a producenci chętnie korzystają z tego trendu by zwiększyć zyski.

Dlatego podstawowym źródłem informacji o tym, czy rzeczywiście masz do czynienia ze zdrową żywnością, jest skład produktu umieszczony na opakowaniu. Sprawdź na etykiecie, czy produkt rzeczywiście zawiera składniki o udokumentowanym działaniu (np. błonnik prebiotyczny, sterole roślinne, probiotyki). Dodatkowo przeanalizuj pełną informację o produkcie - informacja, że nie zawiera dodanego cukru, może oznaczać, że w składzie znalazł się słodzik. Jaskrawym przykładem produktu modyfikowanego, który tylko udaje zdrowy, są słodkie płatki śniadaniowe. Kolorowe opakowania chwalą się wysoką zawartości dodanych witamin i żelaza, ale w składzie oprócz nich mnóstwo jest cukru, tłuszcze trans i syntetyczne barwniki.

Najprostszym kierunkiem do zdrowego odżywiania jest wybieranie produktów z listy produktów konwencjonalnych - bez modyfikacji. Produkty bogate w naturalne składniki funkcjonalne (np. kefir z naturalnymi probiotykami, pełnoziarniste pieczywo z błonnikiem) są często lepszym wyborem niż ich sztucznie wzbogacone odpowiedniki.

Żywność funkcjonalna zapobiega niedoborom składników odżywczych. Dieta skomponowana z takich produktów pomaga utrzymać prawidłowy poziom minerałów, witamin i innych substancji niezbędnych do funkcjonowania organizmu. Wiele z nich jest szczególnie bogatych w przeciwutleniacze. Cząsteczki te pomagają neutralizować szkodliwe związki zwane wolnymi rodnikami, pomagając zapobiegać uszkodzeniom komórek i niektórym stanom przewlekłym, w tym chorobom serca, rakowi i cukrzycy.

Niektóre produkty spożywcze funkcjonalne są bogate w kwasy tłuszczowe omega-3 - zdrowy rodzaj tłuszczu, który łagodzi stany zapalne, poprawia funkcjonowanie mózgu i wspomaga zdrowie serca. Inne zawierają błonnik w wysokich dawkach, który może sprzyjać lepszej kontroli poziomu cukru we krwi i chronić przed takimi schorzeniami, jak cukrzyca, otyłość, choroby serca i udar. Błonnik może również pomóc w zapobieganiu zaburzeniom trawiennym, w tym zapaleniu uchyłków, wrzodom żołądka, hemoroidom i refluksowi żołądkowemu.

Źródła:

https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4288271/

CZYTAJ TAKŻE:

Pomoże na stres, ciśnienie i bezsenność. Tak działa prastara rauwolfia wężowa

Pij trzy razy dziennie. Najlepszy sposób na katar, flegmę i ból gardła

Najzdrowsze dodatki do kanapki z szynką lub serem. Dostarczą białka, błonnika i witamin