Aspiryna. Ratuje serce, chroni przed ciężkim przebiegiem infekcji wirusowych

Kwas acetylosalicylowy, znany pod różnymi nazwami handlowymi, takimi jak aspiryna czy polopiryna jest lekiem z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Zawiera kwas acetylosalicylowy, który działa hamująco na enzym komórkowy - cyklooksygenazę (COX-1 i COX-2), która jest odpowiedzialna za syntezę prostaglandyn, prostacykliny i tromboksanu A. Są to substancje, które odgrywają istotne role w rozwoju procesu zapalnego. 

Działanie przeciwzapalne, przeciwgorączkowe i przeciwbólowe osiąga się poprzez przyjmowanie dużych dawek kwasu acetylosalicylowego. Niskie dawki działają głównie antyagregacyjnie na płytki krwi, co jest powszechnie wykorzystywane w profilaktyce zawału mięśnia sercowego.

Kwas acetylosalicylowy jest powszechnie stosowany w leczeniu dolegliwości bólowych spowodowanych różnymi przyczynami. Działanie przeciwzapalne osiąga się stosując wyższe jego dawki, średnio potrzeba około 2-3 gramów na dobę. Polopiryna skutecznie łagodzi bóle mięśni i stawów spowodowane urazami, przeciążeniem czy chorobami reumatycznymi, jak reumatoidalne zapalenie stawów czy toczeń rumieniowaty układowy. 

Oprócz działania przeciwzapalnego ma także działanie przeciwgorączkowe, dlatego jest stosowana w przebiegu przeziębienia lub grypy z podwyższeniem temperatury. Aspiryna może być także stosowana jako profilaktyka powtórnego zawału mięśnia sercowego, jednak wtedy maksymalnie stosuje się 150 do 300 mg na dobę (zwykle to jedna tabletka). Ze względu na właściwości rozrzedzające krew, zmniejsza też ryzyko udaru niedokrwiennego mózgu.

Naukowcy z George Washington University School of Medicine and Health Sciences ogłosili niedawno wyniki swojego - największego jak dotąd badania dotyczącego wpływu aspiryny na przebieg COVID-19. Przeanalizowano ponad 112 tys. przypadków hospitalizowanych osób z umiarkowanie ciężkim przebiegiem COVID-19. Okazało się, że przyjmowanie aspiryny wiąże się z niższym prawdopodobieństwem śmierci na skutek tej choroby we wczesnym etapie leczenia (w ciągu pierwszych 28 dni). Najlepsze efekty zaobserwowano u osób po 60. roku życia i z chorobami współistniejącymi. Stosowanie aspiryny zmniejszało ponadto ryzyko zatorowości płucnej (ale nie zakrzepicy żył głębokich).

Jakie leki przyjmować, lecząc COVID-19 w domu? Sprawdź TUTAJ. 

Niestety niektórzy pacjenci nie powinni przyjmować aspiryny. Jest ona przeciwwskazana u chorych z chorobą wrzodową żołądka oraz u pacjentów, którzy przebyli w przeszłości krwawienia z przewodu pokarmowego - kwas acetylosalicylowy zwiększa bowiem ryzyko krwawień i nasilenia się choroby wrzodowej. 

Dodatkowo aspiryny nie powinno się stosować u chorych:

• uczulonych na kwas acetylosalicylowy lub substancje pomocnicze preparatu;
• nadwrażliwych na inne niesteroidowe leki przeciwzapalne (ibuprofen, ketoprofen, diklofenak, naproksen);
• na astmę oskrzelową - u 20 proc. chorych występuje nadwrażliwość na kwas acetylosalicylowy, możliwy silny napad astmy po aspirynie lub polopirynie;
• na inne przewlekłe choroby układu oddechowego, obrzękiem błony śluzowej nosa - możliwy skurcz oskrzeli i nasilenie objawów nieżytu nosa;
• z ciężką niewydolnością wątroby lub nerek;
• z zaburzeniami krzepnięcia krwi (na przykład małopłytkowością) i leczonych przeciwzakrzepowo (heparyną, doustnymi lekami przeciwkrzepliwymi, na przykład acenokumarolem, warfaryną, rywaroksabanem);
• u dzieci poniżej 16 roku życia ze względu na ryzyko rozwoju niewydolności wątroby z encefalopatią (zespół Reye’a);
• kobiet w ostatnim trymestrze ciąży i podczas karmienia piersią, w pierwszych 6 miesiącach ciąży tylko jeżeli jest to absolutnie konieczne i tylko najmniejszą skuteczną dawką.

Aspiryna (bądź polopiryna) jest lekiem bardzo powszechnym - można ją dostać bez recepty nie tylko w aptece, ale także w supermarketach, drogeriach czy na stacji benzynowej. Mimo to, jak każdy lek, nie jest obojętna dla organizmu i podczas terapii mogą pojawić się działania niepożądane. Należą do nich:

• zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego - niestrawność, zgaga, brak łaknienia, bóle brzucha, nudności, wymioty, owrzodzenia żołądka (zwykle u pacjentów przyjmujących lek długotrwale);
• małopłytkowość, anemia;
• objawy uczulenia i wstrząsu anafilaktycznego;
• szumy uszne, zawroty głowy, zaburzenia słuchu;
• niewydolność serca;
• zaburzenia czynności wątroby i nerek.

Na rynku dostępne są tabletki aspiryny lub polopiryny o różnym składzie i zawartości kwasu acetylosalicylowego. Lek należy zażywać zgodnie z ulotką lub zaleceniami lekarza. Preparat w większych dawkach (250-500 mg) działa przeciwbólowo, przeciwzapalnie i przeciwgorączkowo, a w mniejszych dawkach (75-100 mg) minimalizuje ryzyko zawału serca i udaru niedokrwiennego mózgu.

W leczeniu infekcji, gorączki i bólu, a także w przebiegu COVID-19, bezpiecznym schematem dla osób dorosłych jest jednorazowe przyjęcie 1 lub 2 tabletek co 4 godziny, w zależności od nasilenia dolegliwości. Nie należy przekraczać dawki 3 g na dobę ze względu na ryzyko przedawkowania. Młodzież po ukończeniu 16 roku życia powinna przyjmować od 2 do maksymalnie 3 tabletek na dobę. Absolutnie nie należy podawać aspiryny dzieciom przed 16. rokiem życia. 

Nie należy też łączyć leku z innymi NLPZ (takimi jak ibuprofen, naproksen, diklofenak). Można stosować go za to zamiennie paracetamolem.

Polopirynę lub aspirynę należy przyjmować podczas posiłku lub po nim i popijać wodą. Nie należy jej przyjmować na pusty żołądek i popijać kawą, herbatą lub sokami. Podczas terapii nie można także pić alkoholu, ponieważ w połączeniu z kwasem acetylosalicylowym zwiększa ryzyko podrażnienia błony śluzowej żołądka. 

CZYTAJ TAKŻE:

Jakie leki może brać karmiąca mama? Lista dłuższa, niż myślisz

Popularny lek przeciwbólowy. Kiedyś na receptę, dziś dostępny od ręki