Spis treści:
- Gurmar - co to takiego?
- Co zawiera gurmar?
- Gurmar jako "niszczyciel cukru" - właściwości
- Inne właściwości gurmaru
- Gurmar - przeciwwskazania i możliwe skutki uboczne
- Jak stosować gurmar?
Gurmar - co to takiego?
Gurmar (Gymnema sylvestre) to roślina tropikalna, wiecznie zielone, drzewiaste pnącze występujące w regionach tropikalnych i subtropikalnych - w środkowych i południowych Indiach, w południowej części Chin, Sri Lanki i Malezji, poza tym - w Australii. Posiada długą tradycję stosowania, zwłaszcza w medycynie ajurwedyjskiej. Głównym surowcem są liście, w których znajdują się najważniejsze składniki bioaktywne. Indyjscy lekarze sięgali i sięgają po gurmar w przypadku wielu dolegliwości u swoich pacjentów. Zalicza się do nich m.in. chorobę wrzodową, choroby układu moczowego, problemy z wątrobą, niedokrwistość czy choroby skóry. Gurmar stosowany bywa jako środek przeczyszczający, przeciwrobaczy, przeciwgorączkowy, wzmacniający pracę serca. Nam Polakom znany jest przede wszystkim jako "niszczyciel cukru" (nazwa wywodzi się z języka hindi).
Określenie "niszczyciel cukru" ma swoje uzasadnienie. Hindusi nazwali tak tę roślinę, gdyż zaobserwowali, że żucie jej liści powodowało utratę zdolności rozróżniania słodkiego smaku i jednocześnie zmniejszało łaknienie słodkich pokarmów.
W medycynie europejskiej gurmar znajduje zastosowanie jako wsparcie w procesie leczenia cukrzycy. Stosowany jest też często jako sojusznik w procesie odchudzania.
Co zawiera gurmar?
Właściwości gurmaru wynikają z obecności kilku ważnych substancji. Liście zawierają kwasy gymnemowe i gymnemo-saponiny oraz gymnemozydy (kwasy gymnemowe wykazują działanie przeciwcukrzycowe, przeciwsłodzące, przeciwhiperlipidemiczne i przeciwzapalne). Ważnym składnikiem gurmaru jest także gurmarin, który wykazuje zdolność supresji smaku cukru. Inne ważniejsze fitoskładniki to antrachinony, flawony, lupeol, fityna czy stigmasterol. W ekstraktach roślinnych stwierdzono obecność alkaloidów.
Zobacz również:
Gurmar jako "niszczyciel cukru" - właściwości
Badania dowodzą, że gurmar posiada właściwości przeciwcukrzycowe. To zasługa m.in. wspomnianych kwasów gymnemowych. Wskazuje się, że gurmar: wspomaga regenerację komórek wysp trzustkowych (odpowiadają za produkcję insuliny), prowadzi do zwiększenia wydzielania insuliny, poprawia procesy utylizacji glukozy, zmniejsza wchłanianie glukozy ze ściany jelita, a także zmniejsza odczuwanie słodkiego smaku (w jamie ustnej kwasy gymnemowe zapobiegają aktywacji receptorów zmysłu smaku przez spożywany cukier, nie wpływając przy tym na odczuwanie innych smaków).
Ekstrakty z gurmaru, jak pokazują badania, są skutecznym środkiem obniżającym poziom glukozy we krwi, są też pomocne przy kontroli masy ciała, dlatego suplementy, które je zawierają, bywają stosowane w trakcie leczenia cukrzycy, jak i związanych z nią powikłań. Są dobrze tolerowane przez pacjentów. Głównym możliwym działaniem niepożądanym jest hipoglikemia. W medycynie ajurwedyjskiej gurmar również stosowało i stosuje się w terapii cukrzycy typu 1 i cukrzycy typu 2.
Osoby planujące przyjmować gurmar, szczególnie te, które zażywają leki, powinny najpierw porozmawiać z lekarzem.
Inne właściwości gurmaru
Gurmar stosowany jest głównie w celu obniżenia podwyższonego poziomu glukozy we krwi. Jednak przypisuje mu się też inne właściwości. Wspominaliśmy już o pozytywnym wpływie na masę ciała (pomaga m.in. ograniczyć łaknienie na słodkie produkty). Choć potrzebne są kolejne badania, wskazuje się, że gurmar:
- wykazuje właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne,
- ma działanie immunostymulujące,
- działa przeciwwirusowo i przeciwbakteryjnie,
- obniża poziom "złego" cholesterolu, triglicerydów oraz cholesterolu całkowitego,
- stymuluje pracę serca i układu krążenia,
- polepsza funkcje wątroby i trzustki,
- wykazuje działanie moczopędne,
- działa przeciwreumatycznie.
Gurmar - przeciwwskazania i możliwe skutki uboczne
Gurmar jest ogólnie uważany za bezpieczny w użyciu. Jednak podczas stosowania preparatów gurmaru możliwe są epizody hipoglikemii zarówno u osób zdrowych, jak i chorych na cukrzycę. Zbyt niski poziom glukozy we krwi objawia się m.in. osłabieniem, zawrotami głowy, wzmożonym niepokojem, uczuciem wilczego głodu, nadmiernym poceniem się, drżeniem rąk, kołataniem serca. Choć jest powszechnie stosowany w celu obniżania wysokiego poziomu cukru we krwi, nie należy go przyjmować w połączeniu z insuliną lub lekami przeciwcukrzycowymi, chyba że takie podejście zaleci lekarz.
Gurmar nie jest polecany kobietom w ciąży i karmiącym piersią, nieletnim oraz osobom zmagającym się z alergią lub nadwrażliwością na tę bądź inne rośliny z tej samej grupy.
Jak stosować gurmar?
Gurmar można stosować np. w postaci tabletek, proszku czy naparu do picia. Nie należy przekraczać zalecanej porcji do spożycia w ciągu dnia. Tradycyjny sposób przyjmowania Gymnema sylvestre polegał na piciu herbaty i żuciu liści rośliny.
Źródła:
https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3912882/.
Zastosowania gurmaru (Gymnema sylvestre) w zapobieganiu i terapii cukrzycy, dr n. farm. Agnieszka Zielińska, nr art. Lek.202204.01.
Suplementy diety w cukrzycy: ocena powszechnie stosowanych preparatów Laura Shane-McWhorter, PharmD, BCPS,FASCP, BC-ADM, CDE, Diabetologia po Dyplomie Tom7, Nr1, 2010.
CZYTAJ TAKŻE:
Jak cofnąć stan przedcukrzycowy? Cztery najlepsze napoje
Tak rozpoznasz, że cukru masz za mało. Na hipoglikemię reaguj natychmiast
Pytania o badania. Czy dzień przed badaniem poziomu glukozy można jeść węglowodany, słodycze?
