Leki bez recepty. Zasady, do których powinieneś się stosować
Rozmaite środki przeciwbólowe, przeciwgorączkowe, przeciwzapalne, przeciwwirusowe, przeciwhistaminowe, ale też wspomagające trawienie, wzmacniające odporność, łagodzące dolegliwości kostno-stawowe czy problemy skórne - są dostępne bez recepty. To, że możemy je dostać, nie odwiedzając lekarza, nie oznacza, że możemy je stosować, kiedy chcemy i jak chcemy. Przyjmując jakiekolwiek środki, trzeba pamiętać o kilku zasadach. Przede wszystkim - nie pomijajmy lektury ulotek dołączonych do opakowania.
Leki bez recepty (z ang. over-the-counter drug, w skrócie OTC) są ogólnodostępne. Niektóre zostały dopuszczone do tzw. obrotu pozaaptecznego, co oznacza, że możemy je dostać również np. w kioskach czy na stacjach benzynowych. Środki te pozwalają na samoleczenie lub złagodzenie objawów w oczekiwaniu na wizytę u specjalisty. Niekiedy stosuje się je pomocniczo, razem z lekami dostępnymi na receptę.
Do leków dostępnych bez recepty nie można podchodzić lekkomyślnie - ich przyjmowanie może wiązać się z niepożądanymi reakcjami organizmu.
Poniżej przedstawiamy podstawowe zasady dotyczące zakupu i zażywania tego typu środków.
1. Przed zakupem leku w aptece poinformuj farmaceutę o swoich objawach.
Słyszałeś, że dany lek pomaga na twoją dolegliwość, i po niego właśnie udajesz się do apteki? Warto przed dokonaniem zakupu opowiedzieć o swoich objawach chorobowych chociaż farmaceucie (jeśli nie masz możliwości skonsultowania się z lekarzem), który, jako specjalista, może polecić skuteczniejszy bądź po prostu bardziej odpowiedni środek. Istotna dla niego będzie również informacja, jak długo symptomy występują.
2. Zanim przyjmiesz lek po raz pierwszy, przeczytaj ulotkę dołączoną do opakowania.
Każda informacja, którą tam znajdziesz, jest istotna. Na przykład, w jakim celu stosuje się dany środek, kiedy nie powinno się go przyjmować, jakie dawkowanie jest wskazane, jakie są możliwe działania niepożądane, z czym go nie łączyć, a także, jak odpowiednio przechowywać. Dopóki bierzesz lek, nie pozbywaj się ulotki.
3. Zwróć uwagę na skład i substancję czynną leku.
Nazwa preparatu często im nie odpowiada. Stosowanie kilku leków jednocześnie, które zawierają ten sam składnik czynny, grozi jego przedawkowaniem.
4. Przestrzegaj dawkowania oraz wskazanej pory przyjmowania.
Informacje na ten temat znajdują się na ulotce, ale może ci ich udzielić również farmaceuta lub lekarz. Od stosowania się do tych zaleceń będzie zależało, czy objawy ustąpią i czy cały proces leczenia zakończy się sukcesem. Nie przekraczaj wskazanych dawek oraz odstępów czasowych między nimi. Zwróć uwagę, czy powinieneś przyjmować leki na czczo, w czasie posiłku czy po posiłku (specyfiki popijaj wodą). Nie dziel tabletki, gdy nie ma na nich wyraźnej podziałki.
5. Nie stosuj leku po terminie ważności.
Leki, które trzymasz w domowej apteczce, mogą być po terminie, zwłaszcza jeśli sięgasz po nie sporadycznie. Takie medykamenty najlepiej od razu wyrzuć, pod żadnym pozorem ich nie zażywaj, nawet jeśli wyda ci się, że kilka dni po terminie to "mało". Nie zażywaj też środków, których wygląd lub konsystencja budzą niepokój. Pamiętaj również, że niektóre preparaty (np. krople do oczu) mają podany termin przydatności po otwarciu - jeśli stoją otwarte dłużej niż informuje o tym ulotka, także ich nie przyjmuj. Postępuj ostrożnie z blistrami (opakowaniami) tabletek - nie dziel ich, bo informacja o terminie ważności znajduje się tylko w jednym miejscu.
6. Przechowuj leki w chłodnym miejscu, bez dostępu do światła, z dala od dzieci.
Czynniki takie jak ciepło i wilgoć mogą przyczynić się do utraty cennych właściwości preparatu. Dla większości leków optymalną jest temperatura od 15 do 25 st., a wilgotność nie powinna przekraczać 70 proc. Z tego powodu nieodpowiednim miejscem na przechowywanie tego typu środków będą kuchnia oraz łazienka. Dokładnie wczytaj się w ulotkę, bo niektóre lekarstwa muszą być przechowywane w lodówce. By uniemożliwić maluchom dostęp do leków, umieść je poza ich zasięgiem. Może warto pomyśleć o apteczce lub szufladzie, które zamykają się na kluczyk?
8. Jeżeli po upływie od trzech do pięciu dni od rozpoczęcia przyjmowania leku objawy nie ustąpiły, udaj się do lekarza.
Może to być znak poważnej choroby, która wymaga specjalistycznego leczenia.
9. Przyjmujesz kilka leków jednocześnie, możliwe, że od różnych specjalistów, i chcesz sięgnąć po kolejny, tym razem bez recepty? Lepiej skonsultuj się z lekarzem.
Poinformuj lekarza o wszystkich lekach i suplementach, które przyjmujesz. Nie pomiń żadnego, w tym wszelkich środków ziołowych i roślinnych.
10. W przypadku wystąpienia działań niepożądanych, poinformuj o tym fakcie swojego lekarza, farmaceutę lub właściwy urząd.
W takich przypadkach najczęściej szuka się zamiennika danego specyfiku. Wystąpienie działań niepożądanych, o których nie ma mowy w ulotce, a które łączysz z danym preparatem, zgłoś także Podmiotowi odpowiedzialnemu oraz Urzędowi Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych.
Czytaj także:
To prawda, że aspiryna rozrzedza krew. Możesz być na liście osób, które nie mogą jej stosować
Jakich produktów nie łączyć z lekami?
