Pomoc medyczna w święta. Gdzie udać się do lekarza w dni wolne?
Święta, dni wolne od pracy a także weekendy to czas, kiedy przychodnie POZ są zamknięte i często zastanawiamy się, gdzie udać się po pomoc w razie pogorszenia stanu zdrowia. Pracując w karetce, często jeździłam do pacjentów, którym skończyły się lekarstwa lub ich objawy były wywołane wirusem grypy. Lekarze nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej jeździli do pacjentów, którzy odczuwali silne bóle w klatce piersiowej. W jednym i drugim przypadku pacjenci z opóźnieniem otrzymywali pomoc. Gdzie udać się po pomoc w święta i dlaczego wezwanie karetki nie zawsze jest najlepszym rozwiązaniem?
Przychodnie są zamknięte w okresie świąt oraz w weekendy, co wcale nie oznacza, że kontakt z lekarzem jest utrudniony w te dni. Bez względu na czas wolny, świadczeń zdrowotnych stale udzielają szpitalne oddziały ratunkowe, pogotowie ratunkowe, ale także przychodnie nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej (NiŚOZ). W tych ostatnich pomoc można uzyskać od piątku od godziny 18 do godziny 8 w poniedziałek, ale także we wszystkie święta i dni ustawowo wolne od pracy. W wyjątkowych sytuacjach, jeśli chory jest osobą leżącą lub nie ma możliwości samodzielnie udać się do przychodni, lekarz z nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej może odbyć wizytę w domu pacjenta.
Adresy placówek NiŚOZ dostępne są na stronie internetowej Narodowego Funduszu Zdrowia, znajdują się w przychodniach POZ, w których pacjenci leczą się na co dzień, a jeśli w danym powiecie funkcjonuje szpital, to właśnie zazwyczaj w nim zlokalizowana jest również NiŚOZ.
Jeśli nie jest znany nam adres placówki zdrowotnej pracującej w dni wolne i święta, można zadzwonić pod numer alarmowy 999, pod którym dyspozytor medyczny takiej informacji nam udzieli.
Inną możliwością skorzystania z pomocy medycznej jest wizyta w szpitalnym oddziale ratunkowym lub wezwanie karetki, jednak tylko w uzasadnionych przypadkach. Kiedy zatem należy udać się do NiŚOZ, a kiedy wezwać pogotowie? Odpowiedź znajdziesz w dalszej części artykułu.
W punktach nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej wykonywane są świadczenia takie, jak u lekarza rodzinnego. Wskazaniem do wizyty w NiŚOZ będą nasilające się objawy infekcji, wysoka gorączka, która nie spada po podaniu leków przeciwgorączkowych, ale także do NiŚOZ można się udać, kiedy potrzebna jest recepta na lek przyjmowany przewlekle. Wówczas najlepiej dysponować ostatnim wypisem ze szpitala, na którym znajduje się informacja o przyjmowanym leku, lub inne zaświadczenie lekarskie. Należy jednak pamiętać, że jeśli lek jest przepisywany przez specjalistę (np. leki na choroby płuc), wówczas lekarz może wystawić receptę pełnopłatną.
Innym wskazaniem do wizyty w punkcie nocnej i świątecznej opieki zdrowotnej będzie konieczność zmiany opatrunku na ranie pooperacyjnej, wykonanie zastrzyku czy w sytuacji ugryzienia przez kleszcza.
Choroby z którymi należy udać się do NiŚOZ:
- ból głowy, nieustępujący po zażyciu leków,
- bóle brzucha,
- biegunka i wymioty, również u dzieci,
- zaostrzenie dolegliwości choroby przewlekłej,
- nagłego bólu pleców, stawów, kończyn.
Zespoły ratownictwa medycznego mają za zadanie udzielić jak najszybszej pomocy poszkodowanemu oraz zapewnić mu jak najszybszą hospitalizację w przypadku, gdy jego życie lub zdrowie jest bezpośrednio zagrożone. Zespół w karetce nie wystawia recept, nie wypisuje zwolnień lekarskich, a także nie ma możliwości skierować pacjenta na specjalistyczne badania w szpitalu, bez wyraźnych wskazań.
Karetkę należy wzywać tylko w uzasadnionych przypadkach:
- utrata przytomności,
- zaburzenia świadomości,
- drgawki,
- nagły, ostry ból w klatce piersiowej,
- zaburzenia rytmu serca,
- nasilona duszność,
- nagły ostry ból brzucha,
- uporczywe wymioty, zwłaszcza z domieszką krwi,
- masywny krwotok z dolnego odcinka przewodu pokarmowego,
- masywny krwotok z dróg rodnych,
- gwałtownie postępujący poród,
- ostre i nasilone reakcje uczuleniowe (wysypka, duszność) będące efektem zażycia leku, ukąszenia, czy użądlenia przez jadowite zwierzęta,
- zatrucia lekami, środkami chemicznymi czy gazami,
- rozległe oparzenia,
- udar cieplny,
- wyziębienie organizmu,
- porażenie prądem,
- podtopienie lub utoniecie,
- agresja spowodowana chorobą psychiczną,
- dokonana próba samobójcza,
- upadek z dużej wysokości,
- rozległa rana, będąca efektem urazu,
- urazy kończyny dolnej, uniemożliwiające samodzielne poruszanie się.
Do szpitalnego oddziału ratunkowego, jak nazwa wskazuje, również powinni trafić pacjenci, którzy potrzebują nagłego ratunku w kwestii ich zdrowia, a także życia. SOR, tak jak zespół ratownictwa medycznego, nie przepisuje recept na leki stosowane na choroby przewlekłe oraz nie kieruje na specjalistyczne badania, jeśli nie zachodzi nagła konieczność.
Do oddziału ratunkowego można zgłosić się bez skierowania, jednak trzeba wziąć pod uwagę czas oczekiwania w szpitalu. SOR-y pracują zgodnie z systemem TRIAGE, a zatem w momencie zgłoszenia się pacjenta do oddziału ratunkowego, zostaje przypisany mu kod pilności adekwatny do jego stanu. Lekarz bierze pod uwagę objawy pacjenta, ocenia świadomość zgodnie ze skalą Glasgow, dokonuje pomiaru parametrów życiowych (tętno, oddech, saturację, temperaturę ciała) oraz stopień nasilenia bólu, jeśli ten występuje. Na tej podstawie przyznawany jest kolor, który wskazuje, jak długo pacjent będzie oczekiwał na pomoc:
- czerwony - pomoc natychmiastowa,
- pomarańczowy - pomoc bardzo pilna, do 10 minut
- żółty - pomoc pilna, do 60 minut,
- zielony - pomoc odroczona, do 120 minut,
- niebieski - wyczekujący.
Na SOR należy udać się w przypadku urazu, w tym złamania kończyny jeśli samodzielny transport jest możliwy. Wskazaniem jest również złe samopoczucie z towarzyszącą obawą o własne życie, problemy z krążeniem (nagłe obrzęki, uczucie duszności), podejrzenie zawału mięśnia sercowego lub udaru mózgu, zatrucia, zaburzenia świadomości.
CZYTAJ TAKŻE:
Lekarze apelują: Tę listę miej zawsze przy sobie. Może uratować życie
Mroczki przed oczami i zasłabnięcie. Czym jest omdlenie i kiedy powinno niepokoić?
