Syndrom Alicji w Krainie Czarów brzmi bajkowo, ale bajką nie jest. Jak się objawia?

Syndrom Alicji w Krainie Czarów (w skrócie AIWS, od ang. Alice in Wonderland Syndrome), występujący też jako Zespół Alicji w Krainie Czarów, to rzadkie zaburzenie zaliczane do zaburzeń psychosensorycznych, które powoduje tymczasowe epizody zniekształconej percepcji i dezorientacji. Może wpływać na wiele zmysłów, w tym zmysł wzroku, dotyku i słuchu. Osoby nim dotknięte mogą czuć się większe lub mniejsze niż są w rzeczywistości, może im się wydawać, że wypełniające pokój meble przesuwają się i są bliżej lub dalej niż faktycznie. Mogą również tracić poczucie czasu - może im się wydawać, że czas płynie wolniej lub szybciej.

Syndrom Alicji w Krainie Czarów został nazwany i szerzej opisany przez dr Johna Todda, brytyjskiego psychiatrę, w latach 50. XX wieku. Zauważył on, że doświadczenia osób cierpiących na to zaburzenie bardzo przypominały epizody, których doświadczyła Alicja Liddell z dobrze znanej na całym świecie powieści Lewisa Carrolla "Alicja w Krainie Czarów". Stąd też nazwa. Spekuluje się, że sam Carroll mógł cierpieć na AIWS.

Zespół Alicji w Krainie Czarów występuje najczęściej u dzieci i młodych dorosłych. Niektóre badania wskazują, że prawie dwie trzecie przypadków występuje u osób poniżej 18. roku życia. Eksperci zauważają jednak, że choć zaburzenie najczęściej stwierdzane jest u dzieci, dorośli też mogą cierpieć z jego powodu, ale niechętnie się do tego przyznają. "To przypuszczenie, ale niektórzy dorośli mogą się bać, że ludzie pomyślą, że są szaleni, ponieważ to, czego doświadczają, brzmi jak halucynacje" - zauważa neurolog dziecięcy dr Annette E. Grefe, cytowana przez "Everyday Health". 

Zaburzenie to jest tak rzadkie, że wielu specjalistów może nigdy się z nim nie zetknąć. Ci, którzy zajmują się tym problemem, zauważają, że stan ten jest często niedodiagnozowany lub też jest błędnie diagnozowany. 

Nie jest jasne, co powoduje syndrom Alicji w Krainie Czarów. Eksperci wskazują jednak kilka możliwych przyczyn. Należą do nich:

• migreny - syndrom Alicji w Krainie Czarów może być powiązany z migreną z aurą. Pod pojęciem aury rozumie się ogniskowe objawy neurologiczne występujące przed atakiem migreny. Może zdarzyć się również w przypadku innych rodzajów bólów głowy, np. klasterowych bólów głowy czy migren brzusznych;
• infekcje bakteryjne i wirusowe - jedno z badań wykazało, że 33 proc. osób, które doświadczyły zespołu Alicji w Krainie Czarów, miało infekcję. Do najbardziej prawdopodobnych przyczyn AIWS w tym przypadku zalicza się wirus Epsteina-Barra (EBV), grypę typu A, ospę wietrzną, dur brzuszny, boreliozę i szkarlatynę;
• padaczka;
• urazy - nagła utrata przepływu krwi może zakłócić pracę obszarów mózgu, które odpowiadają za postrzeganie siebie i percepcję wzrokową;
• schizofrenia, zaburzenia schizoafektywne, zaburzenia depresyjne itp.;
• guzy mózgu;
• udar mózgu;
• choroby zwyrodnieniowe mózgu - istnieją doniesienia o występowaniu AIWS w stanach takich jak choroba Creutzfeldta-Jakoba;
• leki - AIWS może być skutkiem ubocznym wielu leków. Zwraca się uwagę m.in. na substancje obecne w popularnych lekach na kaszel (dekstrometorfan lub dihydrokodeinę), lekach na astmę (montelukast) oraz lekach przeciwdrgawkowych (topiramat);
• narkotyki, środki halucynogenne;
• stres.

Chociaż potrzebne są dalsze badania, migrena uważana jest za główną przyczynę występowania AIWS u dorosłych, natomiast infekcje uważane są za główną przyczynę tego zaburzenia u dzieci.

Epizody AIWS są różne dla każdej osoby. Typowy epizod trwa kilka minut (czasem sekund), ale niektóre mogą trwać nawet pół godziny. W tym czasie osoba z syndromem Alicji w Krainie Czarów może doświadczyć jednego lub kilku z wymienionych poniżej objawów.

Zazwyczaj atak obejmuje:

• mikropsje - wrażenie, że twoje ciało lub przedmioty wokół ciebie stają się coraz mniejsze;
• makropsje - uczucie, że twoje ciało lub przedmioty wokół ciebie stają się większe;
• pelopsje - przybliżanie się obrazu, przekonanie, że otaczające przedmioty są bliżej;
• teleopsje - oddalanie się obrazu, przekonanie, że otaczające przedmioty znajdują się dalej;
• wrażenie, że czas płynie szybciej lub wolniej niż w rzeczywistości bądź stoi w miejscu;
• zniekształcenie dźwięków - każdy dźwięk, nawet typowo cichy, wydaje się głośny i natarczywy;
• zniekształcenie obiektów - np. proste linie mogą wyglądać na faliste, mogą być pokrzywione;
• derealizację - odczuwane jest wrażenie funkcjonowania w nierealnym, nierzeczywistym świecie;
• depersonalizację - sprawia, że dana osoba czuje się odłączona od własnego ciała, myśli lub uczuć. Niektórzy ludzie opisują to jako uczucie oglądania własnego życia zza własnego ramienia lub z zewnątrz;
• uczucie rozdarcia na dwoje - chorzy czują się, jakby byli podzieleni na dwie części w pionie, jakby lewa i prawa połowa ich ciała istniały oddzielnie;
• utratę kontroli nad kończynami lub brak koordynacji - na sposób poruszania się, chodzenia może wpływać zmienione poczucie rzeczywistości. Ruchy mogą być nieskoordynowane;
• pojawianie się w polu widzenia migoczących punktów, rozbłysków, czarnych bądź kolorowych plam.

Nie istnieje jeden powszechnie akceptowany sposób diagnozowania syndromu Alicji w Krainie Czarów. Nie ma jednego testu, który dałby odpowiedź, czy pacjent się z nim zmaga. Ważny jest wywiad, a także przeprowadzenie różnych badań w celu stwierdzenia bądź wykluczenia innych schorzeń, głównie związanych z funkcjonowaniem mózgu. Lekarz może zlecić badania krwi, rezonans magnetyczny, tomografię komputerową czy elektroencefalografię.

Zespół Alicji w Krainie Czarów może nigdy nie zostać zdiagnozowany. Dzieje się tak dlatego, że epizody, które często trwają tylko kilka sekund lub minut, mogą nie budzić niepokoju u osób ich doświadczających, szczególnie małych dzieci. Dorośli z kolei mogą nie chcieć podzielić się swoimi doświadczeniami ze specjalistą.

Jeśli przyczyna AIWS zostanie wykryta i będzie nią np. infekcja, właściwe leczenie tego stanu może zapobiec wystąpieniu kolejnych epizodów.

Chociaż syndrom Alicji w Krainie Czarów zwykle sam w sobie nie jest niebezpieczny, nie należy ignorować objawów, bo może być sygnałem poważnych schorzeń.

CZYTAJ TAKŻE: 

Natrętne myśli nie dają ci spać? Twoje zdrowie jest zagrożone!

Martwi już za życia. Tak objawia się zespół Cotarda

Najdziwniejsze usterki mózgu. Przerażające choroby psychiczne