Toksyczne relacje. Siedem sygnałów, że stałeś się ofiarą
Zdrowa relacja, oparta na partnerstwie i wsparciu, sprawia, że jesteśmy pewni siebie, zadowoleni z własnych sukcesów na płaszczyźnie zawodowej i prywatnej, mamy poczucie własnej wartości i jesteśmy świadomi swoich atutów. Deficyt na którejkolwiek płaszczyźnie powinien skłonić nas do tego, by bliżej przyjrzeć się relacjom, jakie tworzymy z innymi. Ich toksyczność nie zawsze musi dotyczyć partnera czy małżonka, ale również dzieci czy rodziców. Po czym poznać, że relacja jest rujnująca, a my sami staliśmy się ofiarą toksyka?
Ludzie toksyczni posiadają pewne cechy, które powodują, że bardzo łatwo stracić dotychczasowy spokój wewnętrzny i pewność siebie. Poznając osobę toksyczną, odnosi się jednak wrażenie, że jest to człowiek niezwykle miły, empatyczny oraz zaangażowany w relacje z innymi. To ludzie, którzy zawsze służą pomocą, dobrą radą, a także są chętnymi towarzyszami. Z upływem czasu, kiedy jego pozycja zdaje się być ugruntowana, rzeczywistość i wspólne życie z toksycznym człowiekiem zmienia się diametralnie.
Ludzie, którzy są toksyczni, w każdym swoim działaniu doprowadzają do osiągnięcia założonego przez siebie celu. Ich działania są przemyślane, słowa odpowiednio dobrane, a wszystko po to, by osiągnąć korzyść dla siebie.
Osobę toksyczną można poznać po sposobie, w jaki funkcjonuje na co dzień, a także po tym, jak traktuje ludzi, którzy ją otaczają. Toksyczni ludzie mają skłonność do mówienia nieprawdy, przekłamywania wydarzeń, koncentrowania się na sobie - swoich problemach i swoich osiągnięciach.
Osoba toksyczna to mistrz manipulacji oraz prowadzenia rozmów w taki sposób, by jego rozmówca czuł się gorszy, winny danej sytuacji.
W relacji z osobą toksyczną bardzo często jesteśmy skazani na działania, jakie ona podejmie, ponieważ ludzie ci nie akceptują sprzeciwu oraz kompromisów. Ponadto mają skłonność do poniżania innych, nawet jeśli wydaje się, że mają dobre intencje. Swoje komentarze traktują jako żart.
Typową cechą toksycznych ludzi jest tzw. projekcja. Każde swoje przewinienie lub poważny błąd przypiszą osobie trzeciej. Dzieje się tak, ponieważ uważają się za osoby bez winy, osoby doskonałe, dlatego bardzo często przerzucają winę na kogoś innego. Klasycznym przykładem projekcji w związku może być zdrada dokonana przez partnera, który będzie ją tłumaczył faktem, że ta druga osoba go do tego czynu sprowokowała. Toksyk użyje każdego argumentu, byleby tylko nie wziąć odpowiedzialności za czyn, który popełnił. To od osób toksycznych najczęściej można usłyszeć, że zdradził, bo "ta druga osoba w związku nie starała się, nie miała tyle czasu, co kiedyś, przestała o siebie dbać", nie przyjmując faktu, że za zdradę odpowiedzialny jest zdradzający.
Osoby, które zakończyły relację z toksyczną osobą, bardzo często używają określenia, że czuły się jak na "emocjonalnym rollercoasterze".
W relacji z osobą toksyczną pojawia się niebezpieczne zjawisko, jakim jest gaslighting - forma przemocy, która prowadzi do tego, że ofiara ma zaburzone postrzeganie rzeczywistości. Dzieje się tak, kiedy manipulant przekonuje, że dana sytuacja się nie wydarzyła, kiedy zakłamuje rzeczywistość, używa sformułowań: "wymyślasz", "dopowiadasz sobie", "to są twoje urojenia". Ofiara, druga strona danej relacji, zaczyna odczuwać, że to ona ma problemy psychiczne, trudności z interpretowaniem danych sytuacji, a tym samym - spada jej poczucie własnej wartości.
Oto siedem sygnałów, że relacja którą tworzysz, jest toksyczna.
Bierność w relacji
Osoba, która jest toksykiem w relacji, staje się bierna i niezaangażowana. Początkowo zgadza się na wszystko, sprawia wrażenie, jakby było jej wszystko jedno. Ta utrzymująca się obojętność prowadzi do tego, że druga strona stara się coraz bardziej, ponad swoje możliwości, by tylko zadowolić osobę toksyczną i mieć poczucie, że spełnia jej oczekiwania.
Pasywna agresja
Kiedy zwracamy się do osoby toksycznej o pomoc, ta często wyraża chęć, jednak jest to pomoc, która wprowadza w poczucie winy. Taki człowiek uskarża się, że może coś zrobić, ale jest to trudne, wymagające czasu, jednak jest gotów "poświęcić się". Dodatkowo każda sytuacja nie po jego myśli sprawia, że staje się on obrażony, milczący, a także jest skłonny do uszczypliwych lub obraźliwych komentarzy.
Tak samo dzieje się w momencie, kiedy uzewnętrzniamy swoje potrzeby związane z daną relacją. Osoba toksyczna bardzo często nie widzi swoich wad, dlatego pojawiają się komunikaty: "zmienię się, jak ty się zmienisz".
Uzależnienie od ofiary
Partner toksyczny to osoba, która wszystkimi swoimi problemami obarcza drugą stronę. Oczekuje od niej rozwiązań, również finansowych. Ofiara ma poczucie, że wszystko, co robi, musi być podporządkowane partnerowi - w innym przypadku naraża się na jego zmienne nastroje i wyrzuty. Dotyczy to nie tylko podejmowanych samodzielnie decyzji, ale nawet sposobu spędzania wolnego czasu czy rozwijania pasji.
Ostrożne dobieranie słów
Jeśli zastanawiasz się, jak przekazać wiadomość, podzielić się swoimi planami czy pomysłami - to znak, że relacja jest toksyczna. Obawa przed reakcją drugiej strony wywołuje wewnętrzny niepokój, stres, a w konsekwencji nawet porzucenie realizacji swojego pomysłu czy innych działań. Dzieje się tak przez nieprzewidywalność partnera, jego wybuchowe reakcje czy niezadowolenie, które prezentuje za każdym razem, kiedy pojawiają się plany będące poza jego kontrolą.
Niskie poczucie własnej wartości
Kiedyś energiczna, uśmiechnięta, pewna siebie osoba, staje się milcząca, bez zapału i radości z codziennych rzeczy. Przekonywani przez drugą stronę o swojej niedoskonałości, popełnianych błędach, złych decyzjach - tracą pewność siebie oraz poczucie własnej wartości. W relacjach toksycznych często pojawiają się sformułowania: "zostaw, zrobię to lepiej", "znowu ci się nie udało?", "jak się nie znasz, to tego nie rób". Podsycanie poczucia bycia beznadziejnym to codzienność w niezdrowej relacji.
Niemoc emocjonalna
Utrzymująca się relacja toksyczna może prowadzić do załamania nerwowego i wyczerpania emocjonalnego. Dzieje się tak, ponieważ ofiara tej relacji żyje w ciągłym napięciu, niepewna, co przyniesie kolejny dzień - czy będzie on szczęśliwy, czy pełen kłótni i wyrzutów. Jeśli w obecności drugiej osoby odczuwamy szybsze bicie serca, napięcie, zastanawiamy się, jak poprowadzić rozmowę - to sygnał, że relacja ta jest toksyczna.
Poczucie osamotnienia i winy
Jeśli w relacji odczuwamy samotność i ciągłe poczucie winy, to znak, że nie jest ona prawidłowa. Osoba, z którą tworzymy taki związek, nie jest zainteresowana naszymi potrzebami, osiągnięciami, problemami, przez co odnosimy wrażenie, że pozostajemy ze wszystkim sami. Ponadto - prowadzony przez toksyka gaslighting sprawia, że za taki stan rzeczy obwiniamy siebie. Czujemy się winni braku komunikacji, ciągłych kłótni i nieporozumień, nie dostrzegając, że zostaliśmy zmanipulowani, a za sytuację tę odpowiada druga strona.
Charakterystyczna dla związku z toksycznym człowiekiem jest jego burzliwość - częste rozstania i powroty to typowy schemat funkcjonowania takiej relacji. Ofiara wierzy, że partner porzuci swoje narcystyczne zachowania i czuje się winna, że sama do nich doprowadziła. W rzeczywistości toksyk stale manipuluje faktami, sprawiając, że jego ofiara jest mu całkowicie podporządkowana.
Z tym, że trwamy w toksycznej relacji, trudno się pogodzić i trudno dostrzec wagę problemu. Często jednak sygnały wyczerpania emocjonalnego objawiają się w postaci fizycznych dolegliwości. Człowiek, który tkwi w niezdrowej relacji z innymi, może cierpieć z powodu wrzodów żołądka, nadciśnienia tętniczego, a u kobiet mogą pojawić się zaburzenia miesiączkowania.
Ponadto, długotrwała, toksyczna relacja obniża poczucie własnej wartości oraz zaburza samoocenę. Bardzo często, szukając pomocy w gabinecie psychoterapeuty, osoby ze związku z toksykiem mierzą się z zaburzeniami lękowymi czy depresją. Cechuje je długotrwały spadek nastroju, niechęć do życia, krytyczne postrzeganie samego siebie, a także rozdrażnienie i płaczliwość.
Relacja z osobą toksyczną nie ulegnie zmianie, dopóki osoba toksyczna nie rozpocznie pracy nad sobą oraz nad swoimi problemami natury psychicznej, pod okiem specjalisty. Dla ofiary najważniejsze jest, by jak najszybciej taką relację zakończyć, by ograniczyć skutki, jakie przynosi. Ofiarom bardzo trudno dostrzec problem toksyczności związku, tym samym trudno im taką relację zamknąć. Nieocenioną pomocą w takiej sytuacji będzie rozpoczęcie psychoterapii, by zrozumieć, jakie są konsekwencje toksycznej relacji i jak trudno czerpać radość z życia, być pewnym siebie, jeśli trwamy z osobą, która kłamie, manipuluje i która skoncentrowana jest tylko i wyłącznie na sobie.
CZYTAJ TAKŻE:
