Dobry psychoterapeuta, czyli jaki? To musisz wiedzieć o terapii
Psychoterapia to coraz powszechniejszy sposób radzenia sobie z problemami natury psychicznej. Szacuje się, że w Polsce z pomocy psychologicznej korzystać może niecałe 2 mln osób. Czym sugerować się podczas wyboru specjalisty i jaką psychoterapię wybrać? Poniżej znajdziesz najważniejsze informacje na ten temat.
Skorzystanie z psychoterapii jest dostępne dla wszystkich, również na refundację NFZ. Aby móc korzystać z porad psychologa nieodpłatnie, należy mieć skierowanie od lekarza rodzinnego. Lekarz kieruje nas do poradni zdrowia psychicznego i tam rejestrujemy się do dostępnego specjalisty. Zapotrzebowanie jest jednak bardzo duże, a czas oczekiwania na terapię długi. Pacjenci coraz częściej poszukują dobrego terapeuty na własną rękę, korzystając z ich usług odpłatnie. Koszt jednej sesji u terapeuty waha się od 100 do 200 zł.
Psychoterapia to metody psychologiczne, które mają na celu poprawę zdrowia psychicznego. Chodzi m.in. o pacjentów z chorobami psychicznymi, zaburzeniami, lękami, chwilowymi kryzysami (np. żałobą) czy trudnościami w kontaktach społecznych. Psychoterapia opiera się na regularnych spotkaniach z psychoterapeutą. Na co warto zwrócić uwagę wybierając specjalistę? Niestety, w Polsce zawód psychoterapeuty wciąż nie jest uregulowany prawnie, więc trzeba liczyć się z tym, że nie każda osoba będzie cechowała się odpowiednim doświadczeniem czy kompetencją.
Pierwszym sygnałem, który powinien nas zaniepokoić są tzw. dobre rady. Psychoterapeuta nie jest od tego, aby mówić nam, jak mamy postępować w danej sytuacji. To samo dotyczy oceny naszego zachowania. Sądy typu, "powiedz mu/jej, co czujesz" czy "na twoim miejscu zrobiłabym/zrobiłabym to inaczej", to znak, że jak najszybciej powinniśmy zmienić psychoterapeutę. Podczas psychoterapii terapeuta towarzyszy jedynie swojemu pacjentowi. To nie on odgrywa tutaj główną rolę. Najważniejszą część pracy wykonuje pacjent.
Inną ważną kwestią jest temat sympatii. Czy powinniśmy lubić swojego psychoterapeutę? To delikatny temat, ponieważ z jednej strony odrobina sympatii nie zaszkodzi, jednak dość łatwo przekroczyć dozwoloną granicę. Częste spotkania, na których otwieramy się przed inną osobą i zdradzamy jej wiele szczegółów ze swojego życia prywatnego, wyzwalają u niektórych pacjentów chęć zaprzyjaźnienia się ze swoim psychoterapeutą lub psychoterapeutką. Należy pamiętać jednak, że taka relacja jest niemożliwa. Zabronione jest bowiem utrzymywanie kontaktów towarzyskich pomiędzy pacjentem i terapeutą.
W czasie pandemii koronawirusa popularność zyskały również sesje terapeutyczne online, które pozostały z nami na dłuższej i dla wielu pacjentów są wygodną formą spotkań. Niektórzy unikają jednak takiego kontaktu w obawie, że internetowa sesja będzie niewystarczająca lub mniej wartościowa. Nic bardziej mylnego. Terapia online opiera się na takim samym scenariuszu, co tradycyjna, dlatego przynosi dokładnie takie same efekty.
Skoro wiemy już co nieco o samej terapii, warto zapoznać się z jej najważniejszymi nurtami. Czym się różni psychoterapia psychodynamiczna od poznawczo-behawioralnej? Jaki rodzaj terapii wybrać w przypadku zaburzeń odżywiania? Poniżej znajdziesz 4 najpowszechniejsze nurty terapeutyczne.
Czytaj więcej: Mity i fakty na temat terapii u psychologa
To jedna z najpopularniejszych terapii. Bazuje ona na przekonaniu o wyuczonych schematach zachowania, dlatego skierowana jest na rozwiązywanie konkretnych problemów. Ważnym elementem terapii poznawczo-behawioralnej jest wykonywanie ćwiczeń i zadań terapeutycznych, które mają uczyć konkretnych zachowań lub technik radzenia sobie z trudnymi sytuacjami. Niezaprzeczalną zaletą terapii poznawczo-behawioralnej jest stosunkowo krótki czas trwania. Zazwyczaj wystarczające okazuje się 15-20 godzinnych sesji. Terapia poznawczo-behawioralna dobrze sprawdza się przede wszystkim w przypadku zaburzeń lękowych, depresji, uzależnień, zaburzeń odżywiania, bezsenności, zespołu stresu pourazowego i zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych. Terapia poznawczo-behawioralna może przebiegać zarówno w formie indywidualnej, jak i grupowej.
Głównym założeniem terapii psychodynamicznej są impulsy oraz problemy, które powodują nieświadome konflikty psychiczne, które lubią powtarzać się w życiu danej osoby. Terapia psychodynamiczna szczególną wagę przypisuje więc mechanizmom obronnym, czyli nieświadomym działaniom, które pozwalają obronić ego i zmniejszyć poczucie lęku. Chodzi m.in. o wyparcie, tłumienie, zaprzeczanie, unikanie, projektowanie czy racjonalizację. W terapii psychodynamicznej niezwykle istotne jest dotarcie do wzorców, które pacjent mógł nieświadomie wynieść z przeszłości, najczęściej z dzieciństwa. Terapia zazwyczaj zalecana jest pacjentom z silnymi lękami, problemami z poczuciem własnej wartości, zaburzeniami osobowości oraz z trudnościami w utrzymywaniu stałych relacji. Terapia psychodynamiczna zaliczana jest do terapii długoterminowych. Zdarza się, że trwa nawet 5 lat.
Terapia egzystencjalno-humanistyczna opiera się na przekonaniu, że każdy z nas jest w stanie odczuwać radość, spełnienie czy wewnętrzną harmonię. Konieczne jest jednak stworzenie odpowiednich warunków do rozwoju oraz refleksji nad własnym życiem i decyzjami. Jednym z rodzajów terapii egzsytencjalno-humanistycznej, jest terapia Gestalt, która pozwala pacjentowi na poznanie własnych możliwości. Wskazaniem do terapii egzystencjalno-humanistycznej są m.in.. nerwice, stany lękowe, zaburzenia osobowości i depresja. To również doskonała możliwość dla osób mających problemy z niską samooceną czy trudnościami w radzeniu sobie z emocjami i stresem. Terapia egzystencjalno-humanistyczna może mieć różny przebieg, zarówno krótkoterminowy (5-10 sesji), jak i długoterminowy - kilka lat.
Podejście systemowe zakłada, że większość naszych problemów wynika z zaburzonych relacji z innymi ludźmi, dlatego w terapii biorą udział także bliscy pacjenta, np. partner czy rodzice. Terapia skupia się więc na relacjach i rolach, jakie pełnią dane osoby w rodzinie czy związku. Ważnym elementem terapii jest także komunikacja. Uczestnicy rozmawiają o trudnościach oraz o rozwiązaniach, jakie mogą poprawić ich codzienne funkcjonowanie. Terapia systemowa zaliczana jest do terapii krótkoterminowych. Czasami pierwsze efekty zauważyć można już po 5-6 sesjach. Warunkiem jej powodzenia jest jednak uczestnictwo w niej wszystkich kluczowych osób.
CZYTAJ TAKŻE:
