W jaki sposób wspierać osoby z myślami samobójczymi?
Jedną z najczęstszych przyczyn śmierci na świecie pośród młodych osób są akty samobójcze. Jak wynika z danych policji, w Polsce tylko w 2020 roku samobójstwo popełniło aż 5165 osób, co niemal dwukrotnie przewyższa ilość zgonów spowodowanych w wyniku wypadków samochodowych z tamtego okresu.
Po czym poznać, że bliska osoba może zmagać się z poważnymi problemami o podłożu psychicznym? Jak rozpoznać sygnały wysyłane do ciebie przez ludzi zmagających się z myślami samobójczymi i w jaki sposób odpowiednio na nie reagować?
Osoby o zaburzeniach psychicznych, wynikających z wielu powodów i mogących prowadzić do śmierci samobójczej, sygnalizują o swoim stanie emocjonalnym na różne sposoby. Czasami dzieje się to w otwartej formie werbalnej, kiedy ktoś bezpośrednio informuje cię, że nie ma więcej chęci do życia albo używa aluzji słownych, mówiąc np., że czuje się ciężarem dla pozostałych. Równie często mogą być to też różnego rodzaju żarty ze śmierci i pogrzebów, pisanie o nich, szukanie informacji w internecie na temat samobójstw, izolowanie się od najbliższych osób, a także spadek efektywnego funkcjonowania podczas wykonywania codziennych czynności, takich jak praca czy nauka.
Zaburzenia psychiczne objawiają się również poprzez długotrwały brak apetytu, problemy ze snem, nagłe zmiany masy ciała oraz niedbałość o własny wygląd. Nadużywanie wszelkiego rodzaju używek, leków bądź substancji psychoaktywnych także powinno być alarmującym sygnałem.
Warto uświadomić sobie, że akt samobójczy nigdy nie jest czynnością nagłą. Niemal za każdym razem jest to dokładnie zaplanowane działanie, poprzedzane wieloma sygnałami wysyłanymi do środowiska przez osobę, którą nękają myśli związane z targnięciem się na swoje życie. Pod żadnym pozorem nie należy tu mówić o jakiejkolwiek spontaniczności. Zastanówmy się, jak często słyszymy od innych słowa sygnalizujące, że ktoś nie radzi sobie z daną sytuacją, że ma wszystkiego dosyć, a mimo to w pewien sposób to bagatelizujemy. Nigdy nie wiadomo, kiedy ktoś naprawdę potrzebuje pomocy, dlatego właśnie tak ważne jest, aby na tego typu przekaz odpowiadać z powagą i otwartością na rozmowę. Prowokujące reakcje, sugerujące, że ktoś chce w ten sposób jedynie manipulować innymi i nie będzie w stanie odebrać sobie życia, są tylko bardziej szkodliwe.
Chcąc w odpowiedni sposób wesprzeć osobę zmagającą się z myślami samobójczymi, powinieneś zadbać o komfortowe dla niej warunki, takie jak znalezienie dogodnego czasu i miejsca na szczerą rozmowę. Ważne jest, aby podczas spotkania poświęcić bliskiemu należytą uwagę, którą okazać można poprzez uważne słuchanie, utrzymywanie kontaktu wzrokowego i okazywane z wyczuciem gesty (na przykład trzymanie za rękę). Rozmawiająca z tobą osoba nie potrzebuje z twojej strony krytyki, osądów ani nadmiernych pytań, ponieważ może to ją przytłoczyć, co zaburzy jej komfort. Zamiast tego warto okazać zrozumienie i empatię.
Jednocześnie, nie powinieneś "zamiatać sprawy pod dywan". Lepiej będzie upewnić się, jak często ten ktoś miewa myśli samobójcze i czy w związku z tym coś planuje, co pozwoli ci zdać sobie sprawę, jak zaawansowana jest dana sytuacja. Należy pamiętać, aby uspokajać rozmawiającą z tobą osobę, zaznaczając przy tym, że samobójstwo jest decyzją nieodwracalną i przypominać o innych możliwościach rozwiązywania problemów. Istotne jest, aby twój bliski miał świadomość, że w każdym momencie może liczyć na twoje wsparcie. Warto zasugerować także konsultację u specjalisty, oferując jednocześnie swoją pomoc w znalezieniu odpowiedniej osoby i obecność podczas mającej się odbyć wizyty.
Musisz pamiętać też o tym, jak realny jest problem posiadania myśli samobójczych, dlatego trzeba podejść do tego tematu odpowiedzialnie i realistycznie, nie dając bliskiej nam osobie złudnych nadziei w postaci obietnic, że wszystko będzie dobrze albo że zachowamy ten temat wyłącznie dla siebie. Powinieneś zaznaczyć, że jeżeli będzie to konieczne, poinformujesz o zaistniałej sytuacji innych bliskich lub odpowiedniego lekarza.
Akty samobójcze spowodowane są długotrwale przejawiającymi się skrajnymi emocjami, przemyśleniami i zachowaniami, mającymi swoje podłoże w sferze psychicznej. Wynikać to może zarówno ze stopniowo rozwijających się negatywnych doświadczeń, jak również z konkretnego powodu, silnie oddziałującego na człowieka. Mając świadomość, jak poważny jest to temat, a także zachowując odpowiednią czujność i gotowość do udzielenia pomocy możesz w zdecydowanym stopniu przyczynić się do uratowania ludzkiego życia.
Pamiętaj, że leczenie zaburzeń psychicznych powinno powierzyć się specjaliście, posiadającemu odpowiednią wiedzę w tym zakresie i umiejącemu w odpowiedni sposób zadbać o jakościowe podejście w kwestii zwalczania tego typu problemów. Do Szpitala Kliniki Terapii Allenort można zgłaszać się całodobowo przez cały rok, nie tracąc przy tym - tak ważnej dla osobistego komfortu - prywatności. Po sprawnie przeprowadzonej, profesjonalnej diagnozie, w oparciu o indywidualne potrzeby dostosowany zostanie odpowiedni rodzaj leczenia.