Obgryzanie paznokci. Cichy sygnał ukrytych problemów emocjonalnych
Obgryzanie paznokci dla wielu osób jest dość nietypowym i niezrozumiałym nawykiem. Prawda jest jednak taka, że może on pojawić się u każdego, nie tylko u dzieci, ale również u dorosłych. Warto więc wiedzieć, skąd się bierze, i jakie są sposoby na walkę z nim. Dlaczego człowiek obgryza paznokcie? Czy czynność ta może świadczyć o poważniejszym, ukrytym problemie? Wyjaśniamy.
Obgryzanie paznokci jest wbrew pozorom dość częstym nawykiem, spotykanym zarówno u dzieci, jak i u osób dorosłych. Jest trudny do zrozumienia dla najbliższych członków rodziny, którzy często podejmują wiele starań w walce z nim. Warto jednak wiedzieć, że obgryzanie paznokci nierzadko jest cichym sygnałem ukrytych problemów natury emocjonalnej. Bez stwierdzenia przyczyny i okazania właściwego wsparcia bardzo trudno będzie się go pozbyć. Tyczy się to zarówno dzieci, jak i dorosłych.
Obgryzanie paznokci, podobnie jak np. obgryzanie skórek dookoła paznokci czy skubanie skóry, jest aktywnością, która w pewien sposób stymuluje mózg. Zatem pojawia się ono częściej, gdy człowiek jest znudzony i nie ma co robić. Czasami jednak jest to sposób na radzenie sobie z trudnymi bądź niezrozumiałymi emocjami. Jest to pewnego rodzaju mechanizm obronny, metoda ucieczki, często wykorzystywana przez najmłodszych. Obgryzanie paznokci daje możliwość regulacji emocji w sytuacjach, gdy nie jesteśmy sobie w stanie z nimi poradzić w inny sposób.
Przyczyn obgryzania paznokci może być bardzo wiele. Od prozaicznych - jak znudzenie czy kopiowanie zachowań dorosłych, do bardziej poważnych problemów natury psychicznej i emocjonalnej. Trzeba tutaj zaliczyć m.in.:
- zaburzenia lękowe,
- zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne,
- przewlekły stres i problemy emocjonalne,
- problemy rówieśnicze,
- dorastanie w dysfunkcyjnej rodzinie, z obecną przemocą psychiczną bądź fizyczną,
- dorastanie w rodzinie z osobami uzależnionymi, np. od alkoholu,
- zaburzenia rozwojowe, m.in. autyzm, zespół Aspergera i ADHD.
Obgryzanie paznokci jest uważane za dość nieszkodliwy nawyk. Jego głównym efektem ubocznym są nieestetycznie ułamane, rozdwajające się i osłabione paznokcie. Podczas obgryzania może również dojść do powstawania drobnych urazów skóry miękkich tkanek w okolicy paznokcia, co sprzyja ich infekcji. Dodatkowo ułatwia przenoszenie bakterii i innych zarazków obecnych na powierzchni dłoni w obręb jamy ustnej i gardła. Sprawia to, że obgryzanie paznokci zwiększa ryzyko infekcji górnych i dolnych dróg oddechowych.
Istnieje kilka sposobów, które mogą pomóc w walce z tym niechlubnym nawykiem. W pierwszej kolejności warto pochylić się nad tym, co mogło go zapoczątkować - nuda, a może stres lub trudne emocje? Wiedząc to, można spróbować pracować nad tym pod okiem psychologa lub terapeuty. Istnieje również kilka trików, które mogą zastąpić obgryzanie paznokci innym, mniej szkodliwym nawykiem.
Zastanów się, co może być przyczyną problemu
Obgryzanie paznokci może być po prostu zwyczajnym nawykiem, jednak czasami leżą za nim poważniejsze kłopoty emocjonalne. Jeżeli twoje dziecko obgryza paznokcie, spróbuj najpierw szczerze z nim porozmawiać. Może w ten sposób próbuje poradzić sobie z jakimiś problemami w domu, w szkole czy w przedszkolu? A może nie dogaduje się z rówieśnikami? Niezależnie od przyczyny zawsze warto zagłębić się w to, co odczuwa twoje dziecko. Łagodzenie stresu i lęku powinno być pierwszym krokiem w pozbywaniu się nawyku obgryzania paznokci. W razie potrzeby możesz również skorzystać z pomocy psychologa dziecięcego lub lekarza psychiatry.
Zastąp obgryzanie paznokci czymś innym
Skuteczna w walce z obgryzaniem paznokci może być zamiana jednego nawyku na drugi. W wielu sklepach dostępne są gadżety, które pomogą zająć ręce wtedy, kiedy ty bądź twoje dziecko tego potrzebuje. Gniotki, piłki antystresowe, fidget spinnery czy inne zabawki sensoryczne mogą się świetnie sprawdzić do tego zadania. Możesz również zaproponować jako alternatywę wspólne spędzenie czasu - spacer, pójście na plac zabaw, uprawianie sportu czy inną, odpowiadającą wam aktywność.
Czy gorzkie lakiery do paznokci działają?
Obecnie w wielu aptekach i sklepach można kupić lakiery do paznokci lub żele przeznaczone specjalnie dla dzieci, które obgryzają paznokcie. Przez swój gorzki smak mają zniechęcić dziecko do kontynuowania tego nawyku. Zdania na ich temat są podzielone. U jednych osób się sprawdzają, natomiast w innych przypadkach okazują się zupełnie nieskuteczne. Dużo zależy od tego, co leży u źródła obgryzania paznokci. Jeśli są to poważniejsze problemy, to nawet najbardziej gorzki lakier może nie powstrzymać dziecka od kontynuowania tego nawyku.
CZYTAJ TAKŻE:
Obalamy stereotyp niegrzecznego chłopca. Jak u dorosłych objawia się ADHD?
