"Choroba dłoni, stóp i ust" dopada też dorosłych. Objawem nie tylko wysypka
Bostonka jest zakaźną, sezonową chorobą wirusową, która pojawia się głównie u niemowląt i dzieci na wiosnę i jesienią. Charakterystycznym jej objawem jest występowanie drobnych, rumieniowych pęcherzyków wypełnionych płynem w obrębie ust, dłoni i stóp. Z tego powodu często jest nazywana “chorobą dłoni, stóp i ust”. Po czym jeszcze można rozpoznać bostonkę? Jak można się nią zarazić, ile trwa i jak przebiega jej leczenie? Wyjaśniamy.
Bostonka jest chorobą zakaźną wywoływaną przez wiele wirusów należących do rodzaju enterowirusów. Najczęściej wywołuje ją wirus coxsackie A16 i enterowirus A71. Okres inkubacji, czyli czas namnażania się wirusów w organizmie bez wywoływania objawów chorobowych, wynosi od dwóch do siedmiu dni, średnio 3-5 dni.
Bostonka jest chorobą wysoce zakaźną. Przenoszona jest głównie drogą fekalno-oralną, przez co często nazywana jest “chorobą brudnych rąk". Najczęściej pojawia się u niemowląt i małych dzieci do 7. roku życia. Możliwe jest również zakażenie poprzez kontakt ze śliną, wydzieliną z dróg oddechowych i płynem zawartym w pęcherzykach na skórze chorego. Przyjmuje się, że osoba może zarażać innych przez cały okres utrzymywania się surowiczych pęcherzyków w okolicy twarzy, rąk i stóp. Wirus może być jednak wydalany z kałem przez kolejne kilka tygodni, dlatego w tym okresie trzeba zwracać szczególną uwagę na higienę.
Choroba dłoni, stóp i ust jest jedną z najczęstszych chorób zakaźnych występujących na całym świecie. Ze względu na sposób przenoszenia z jednej osoby na drugą, bardzo łatwo rozprzestrzenia się wśród wspólnie bawiących się dzieci w przedszkolach czy szkołach. Ryzyko zachorowania występuje również na pediatrycznych oddziałach szpitalnych, domach opieki czy innych społecznościach mieszkających razem.
Początkowo choroba dłoni, stóp i ust daje objawy podobne do zwykłego przeziębienia bądź grypy. Dziecko może skarżyć się na złe samopoczucie, ból gardła, pojawia się niechęć do jedzenia, czasem również mdłości i biegunka. Może wystąpić gorączka, jednak zwykle nie przekracza ona 38 stopni Celsjusza. Po upływie 1-2 dni pojawiają się czerwone plamki we wnętrzu jamy ustnej, zwykle w obrębie języka, błony śluzowej policzków i podniebienia. Po pewnym czasie przekształcają się one w bolesne, wypełnione płynem pęcherzyki. Następnie pękają, tworząc bolesne owrzodzenia. Utrudnia to znacznie picie i przyjmowanie pokarmów, co może prowadzić do odwodnienia.
W przebiegu choroby w dalszej kolejności dochodzi do pojawienia się zmian w obrębie dłoni i stóp. Mają one najczęściej postać charakterystycznych, bolesnych i zaczerwienionych pęcherzyków wypełnionych surowiczym płynem. Niekiedy pojedyncze pęcherzyki mogą tworzyć skupiska, a czasem powstają nawet duże pęcherze. Ustępują one samoistnie po ok. 7-10 dniach.
Diagnozę bostonki stawia najczęściej lekarz rodzinny bądź pediatra na podstawie objawów zgłaszanych przez pacjenta oraz badania klinicznego. Zwykle nie jest konieczne wykonywanie żadnych dodatkowych badań laboratoryjnych czy obrazowych. Ze względu na to, że chorobę może wywołać wiele różnych wirusów, w rutynowej praktyce nie ma również konieczności przeprowadzania badań wirusologicznych.
Choroba dłoni, stóp i ust najczęściej przebiega łagodnie i nie prowadzi do rozwoju powikłań. Bardzo rzadko, szczególnie w trakcie infekcji enterowirusem 71, może dojść do zajęcia przez wirusy układu nerwowego, serca i innych narządów wewnętrznych, co może skutkować:
- zapaleniem pnia mózgu, jałowym zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych, ostrym paraliżem;
- zapaleniem mięśnia sercowego;
- ostrym zapaleniem trzustki;
- poronieniem;
- uszkodzeniem spojówki;
- zmianami w obrębie płytki paznokciowej.
Choroba dłoni, stóp i ust zwykle ustępuje samoistnie w ciągu 7-14 dni od początku objawów. Leczenie polega na łagodzeniu zgłaszanych dolegliwości, m.in. przyjmowaniu leków przeciwbólowych (np. paracetamolu bądź ibuprofenu). Nie zaleca się smarowania zmian na skórze kremami i maściami.
Ważne jest dbanie o odpowiednie nawodnienie i odżywienie dziecka. W przypadku problemów z jedzeniem można podawać pokarm i płyny w formie zmielonej lub przez strzykawkę. Lody i sorbety mogą dodatkowo złagodzić dolegliwości bólowe. Jeśli jednak ból jest na tyle silny, że uniemożliwia przyjęcie przez dziecko odpowiedniej ilości płynów, może być konieczna hospitalizacja w celu uzupełnienia nawodnienia.
Niestety nie ma całkowicie pewnych sposobów na uniknięcie choroby dłoni, stóp i ust. Jednak dzięki wprowadzeniu pewnych środków ostrożności, można zmniejszyć ryzyko rozwoju infekcji. Zalicza się do nich szczególną dbałość o higienę, częste mycie rąk i dezynfekcję wspólnych powierzchni w domu. Ważne jest również, aby nie posyłać dzieci aktywną chorobą do szkół czy przedszkoli - pozwala to ograniczyć rozprzestrzenianie się zakażenia.
CZYTAJ TAKŻE:
Szkarlatyna: Łatwo ją pomylić z innymi chorobami. Jakie daje objawy?
