Wszystko, co musisz wiedzieć o półpaścu. Tak przebiega zakażenie i leczenie

W półpaścu stosuje się leczenie miejscowo na skórę, które ma na celu złagodzenie uciążliwych objawów. W cięższym przebiegu choroby podaje się leki przeciwwirusowe, np. acyklowir lub walacyklowir. O ile objawy po pewnym czasie mijają, to nie ma sposobu na usunięcie wirusa z organizmu. Cały czas znajduje się on w fazie utajonej w zwojach nerwowych i przy osłabieniu organizmu może znowu ulec reaktywacji.

Półpasiec może przebiegać bez wysypki, jednak zdarza się to rzadko. Jest to tak zwany półpasiec wewnętrzny (ZSH - zoster sine herpete lub z angielskiego "internal shingles"). Jest on również wywoływany przez wirusa ospy wietrznej. Różnica między nim, a typowym półpaścem polega na tym, że atakuje on nerw unerwiający konkretne narządy wewnętrzne, a nie obszar skóry. Może to prowadzić do pojawienia się dość mało specyficznych objawów, m.in.:

• nerwobóli odczuwanych w jamie brzusznej, klatce piersiowej lub w mięśniach;
• bóle głowy;
• uogólnione bóle ciała;
• zmęczenie;
• uczucie pieczenia;
• bóle brzucha lub bóle w klatce piersiowej.

Półpasiec i ospa wietrzna to choroby, które często są ze sobą mylone. Nic w tym dziwnego, ponieważ wywoływane są przez tego samego wirusa. Na tym jednak kończą się podobieństwa między tymi dwoma schorzeniami.

Ospa wietrzna jest chorobą, która najczęściej pojawia się w dzieciństwie, natomiast półpasiec jest zazwyczaj chorobą osób dorosłych i starszych. Wynika to z faktu, że półpasiec to efekt reaktywacji utajonego zakażenia wirusem ospy wietrznej w obrębie zwojów czuciowych. Zatem półpasiec może wystąpić tylko u osób, które wcześniej przebyły ospę wietrzną. Okres utajenia może trwać nawet kilkadziesiąt lat, a zdecydowana większość osób, które przeszły ospę wietrzną w dzieciństwie, nie zachoruje na półpaśca w przyszłości.

Ospa wietrzna i półpasiec różnią się również wywoływanymi objawami. Obie choroby manifestują się pęcherzykowymi zmianami wypełnionymi płynem. W przypadku ospy występują one na całej powierzchni skóry. Z kolei u osób z półpaścem są one skupione na niewielkim obszarze skóry, unerwionym przez jeden nerw. Zmiany w półpaścu również nie przekraczają linii pośrodkowej ciała.

Opryszczka i półpasiec to dwie choroby wirusowe skóry, które mogą być do złudzenia podobne. Obydwie objawiają się małymi, bolącymi pęcherzykami wypełnionymi płynem i często atakują w sytuacjach osłabienia odporności. Są to jednak dwie różne przypadłości, wywołane przez dwa odrębne wirusy. Opryszczkę wywołuje wirus opryszczki pospolitej (HSV), natomiast półpaśca - wirus ospy wietrznej.

Istnieje jeszcze kilka różnic, dzięki którym można odróżnić od siebie opryszczkę i półpaśca. Opryszczka najczęściej pojawia się w okolicy ust i narządów płciowych, natomiast półpasiec może wystąpić na każdym obszarze skóry. Jednak zmiany w półpaścu obejmują obszar skórny unerwiony przez dany nerw (tzw. dermatom), natomiast w przebiegu opryszczki nie obserwuje się takiej zależności. Dodatkowo zmiany w półpaścu nigdy nie przekraczają danej połowy ciała. 

Z półpaścem można, a nawet powinno się kąpać. Warto jednak unikać mycia się w gorącej wodzie, ponieważ może ona nasilić ból związany ze zmianami skórnymi. Najlepiej wybrać letnią lub zimną wodę, która pomoże złagodzić dolegliwości bólowe i świąd skóry. Ponadto nie zaleca się mycia zmian gąbką lub używania w ich drażniących mydeł, zawierających silne detergenty i substancje zapachowe.

Półpasiec może występować u dzieci, jednak zdarza się to o wiele rzadziej, niż w przypadku osób dorosłych. Pojawia się on u maluchów, które przeszły ospę wietrzną. Zazwyczaj zbiega się w czasie z okresami osłabionej odporności, spowodowanej np. przyjmowaniem glikokortykosteroidów, leków immunosupresyjnych czy chemioterapii.

Na to pytanie można odpowiedzieć: i tak, i nie. Pęcherzyki obecne w półpaścu zawierają pełno replikujących się wirusów, które po bezpośrednim kontakcie mogą przenieść się na kolejne osoby. Ważne jest jednak to, że u zakażonej osoby rozwinie się nie półpasiec, a ospa wietrzna. Ktoś, kto przebył ospę wietrzną nie może się również zarazić od osoby z półpaścem, ponieważ ospa daje odporność na całe życie.

Źródła:

Higuera V., 6 Natural Treatments for Shingles [na:] "Healthline", https://www.healthline.com/health/shingles-natural-treatment#1.-Healing-baths, 23 lutego 2023 r., dostęp 24 marca 2024 r.

CZYTAJ TAKŻE: 

Skąd ta wysypka? Oto mniej oczywiste przyczyny

Zanim pojawi się wysypka. Ospa bywa mylona z przeziębieniem lub grypą

Alarmujący wzrost zachorowań na odrę. WHO ostrzega, GIS apeluje