Wędrujący lub jednostronny ból w szczęce to objaw. Ból zębów to nie zawsze próchnica
Perspektywa wizyty u stomatologa potrafi spędzać sen z powiek. Niektórzy boją się dentysty do tego stopnia, że mimo tego, że doskwiera im przenikliwy ból, nie decydują się na to, by zadbać o swoje uzębienie. To kolosalny błąd! Ból zębów nie zawsze spowodowany jest próchnicą, a nawet i ona może mieć poważne konsekwencje dla zdrowia całego organizmu. Jakie mogą być potencjalne przyczyny bólu zębów? Kiedy konieczna jest wizyta u stomatologa, a kiedy u innego specjalisty?
Co prawda próchnica nie zawsze stoi za bólem zębów, ale nie sposób zupełnie o niej nie wspomnieć, zwłaszcza że uchodzi za najczęstszą chorobę jamy ustnej. Kiedy bakterie uszkadzają szkliwo i dostają się do miazgi, czyli tkanki w środku zęba, w której znajdują się nerwy i naczynia krwionośne, może dojść do zapalenia. Jego następstwem bywa silny, pulsujący ból, zwłaszcza w nocy lub przy nagłych zmianach temperatury (odczuwamy go zwykle podczas picia zimnych napojów lub jedzenia lodów). W takim przypadku leczenie kanałowe może być nieuniknione, szczególnie że zaniedbania w tej kwestii zwiększają ryzyko m.in.: sepsy, zapalenia zatok, chorób serca i nerek oraz zapalenia opon mózgowych.
Bruksizm to zaburzenie polegające na mimowolnym zaciskaniu zębów i zgrzytaniu nimi podczas snu. Do jego objawów należą: bolesność mięśni twarzy, bóle głowy, i uszkodzenia szkliwa. Zatem osoby dotknięte tym problemem mogą odczuwać ból wszystkich zębów. Zdarza się, że stawy skroniowo-żuchwowe są tak obciążone, że chory zaczyna cierpieć z powodu: suchości oczu, nieostrego widzenia, szumów usznych, a nawet przykurczy ograniczających ruchy głowy. Łatwiej także o krwawienia z dziąseł i mimowolne przygryzanie języka oraz policzków. Bruksizm leczy się najczęściej u stomatologa, który zleca wykonanie szyny preznaczonej do noszenia w czasie snu.
Wędrujący ból zębów, raczej nie jest symptomem, z którym w pierwszej kolejności powinniśmy wybrać się do dentysty. To wyzwanie dla: lekarza rodzinnego, neurologa, ewentualnie laryngologa. Może świadczyć o nieprawidłowościach w funkcjonowaniu lub budowie zatok, albo chorobach ogólnoustrojowych, np. cukrzycy, czy chorobach serca. Przeszywający wędrujący ból zębów bywa także oznaką: migreny, reumatyzmu lub aktywnej infekcji. Jeśli specjaliści wykluczą przyczyny internistyczne, może okazać się, że za dolegliwości odpowiada nierówny zgryz, albo wymieniony już bruksizm.
Ból szczęki a w zasadzie szczęki i żuchwy sugeruje np. kłopoty ze stawem skroniowo-żuchwowym, powikłania po urazie, zapalenie mięśni, niektóre choroby autoimmunologiczne (reumatologiczne zapalenie stawów), neuralgię nerwu trójdzielnego, bóle głowy, lub choroby zakaźne. Wśród innych przyczyn bólu szczęki i żuchwy warto nadmienić zapalenie szpiku oraz guzy i nowotwory zlokalizowane w obrębie czaszki. Mogą to być nowotwory kości, guzy mózgu, albo nowotwory języka.
Bez odpowiedniej diagnostyki nie można ustalić rozpoznania. Jeśli zgłaszasz się do stomatologa, ten najpewniej zapyta cię o najważniejsze objawy, i choroby towarzyszące, zajrzy w twoją jamę ustną, oraz wykona zdjęcie RTG. Jeśli dentysta uzna, że leczenie danej choroby nie leży w jego kompetencjach, podpowie ci, do jakiego lekarza masz się zgłosić.
Ból szczęki i ucha po prawej stronie, często wynika z problemów stomatologicznych. Wady zgryzu, które zakłócają prawidłowe ułożenie szczęki i żuchwy, mogą dodatkowo zwiększać podatność tych struktur na urazy i ograniczać ich ruchomość. Ból szczęki, który nierzadko promieniuje do ucha, bywa wywołany także przez wyżynające się zęby mądrości. Poza tym, winna może także neuralgia nerwu trójdzielnego. Dysfunkcja tego nerwu (który jak sama nazwa wskazuje, dzieli się na trzy inne nerwy: oczny, szczękowy i żuchwowy), objawia się krótkimi napadami niezwykle silnego, jednostronnego bólu twarzy.
Co prawda ból zębów i szczęki, może być związany z opuchlizną, krwawieniem dziąseł i miejscowym zakażeniem, ale gdy występuje po lewej stronie, powinien zostać uznany za alarmujący. Mimo że choroby serca w pierwszej chwili trudno powiązać z dyskomfortem w jamie ustnej, to choroba wieńcowa, zawał serca i dławica piersiowa mogą manifestować się właśnie w takiej postaci. Np. zawał serca, poza gnieceniem za mostkiem i bólem promieniującym do lewego barku, ramienia, okolicy międzyłopatkowej, nadbrzusza, może także dawać o sobie znać jako ucisk w lewym kącie żuchwy. Z kolei u pacjentów z chorobą wieńcową, którzy nie zgłaszają dolegliwości w klatce piersiowej, może pojawiać się ból lewego stawu skroniowo-żuchwowego i ból rozciągający się od ucha do żuchwy po lewej stronie.
Źródła:
Neurologia. Podręcznik dla studentów medycyny, red. W. Kozubski, t. 1-2, wyd. 3, Warszawa 2023.
Merritt. Neurologia, red. E.D. Louis, S.A. Mayer, L.P. Rowland, red. wyd. pol. W. Turaj, t. 1-2, wyd. 13, Edra Urban & Partner, Wrocław 2018.
P. Brożek, Klasyczny nerwoból nerwu trójdzielnego, Medycyna Praktyczna
CZYTAJ TAKŻE:
Jakiej witaminy brakuje, gdy pękają kąciki ust?
