Może być wynikiem urazu lub choroby. Wodę w kolanie zdradza kilka objawów

Woda w kolanie to potoczne określenie na wysięk płynu w obrębie stawu kolanowego. Może się on pojawić w przebiegu wielu różnych nieprawidłowości dotykających kolano. Najczęściej, jednak nie zawsze, przyczyną jest uraz struktur więzadłowych tego stawu. W diagnostyce należy wykonać szereg badań, aby wykryć przyczynę i móc wdrożyć odpowiednie leczenie.

Woda w kolanie najczęściej pojawia się pod wpływem urazu stawu kolanowego. Czasami jednak przyczyną wysięku do stawu kolanowego mogą być m.in. choroby zapalne, infekcje, a nawet nowotwory.

Uraz kolana

Urazy kolana są jedną z najczęstszych przyczyn obrzęku kolana i wysięku płynu do jamy stawowej. Płyn w kolanie może być m.in. powikłaniem zwichnięcia rzepki, uszkodzenia i stanu zapalnego kaletek maziowych, a także naderwania więzadeł znajdujących się wewnątrz stawu. Ilość płynu zależy od rozległości i ciężkości urazu. Wchłania się on zwykle samoistnie po unieruchomieniu kończyny w stabilizatorze.

Choroba zwyrodnieniowa stawów

Szacuje się, że wysięk stawowy pojawia się nawet u ponad połowy chorych ze zwyrodnieniami stawów. Może mieć różne nasilenie - w stawie kolanowym stwierdza się od niewielkich ilości płynu, po bardzo duże. Wysięk w chorobie zwyrodnieniowej stawów związany jest z toczącym się przewlekłym stanem zapalnym. Jest on spowodowany niszczeniem chrząstki stawowej oraz obecnością osteofitów wewnątrz stawu.

Reumatoidalne zapalenie stawów

Reumatoidalne zapalenie stawów jest kolejną chorobą, która może objawiać się obrzękiem stawu kolanowego. Jest to autoimmunologiczne schorzenie, w przebiegu którego niszczone są tkanki miękkie otaczające staw. W miarę trwania choroby mogą pojawić się również objawy uszkodzenia różnych narządów. Wysięk w stawach kolanowych u pacjentów z reumatoidalnym zapaleniem stawów może być mocno nasilony. Zwykle towarzyszą mu również inne objawy jak zaczerwienienie i ból stawu.

Infekcje

Wysięk w kolanie w przebiegu infekcji jest rzadziej spotykany, jednak jak najbardziej możliwy. Najczęściej za zapalenie stawu są odpowiedzialne bakterie - gronkowce, paciorkowce, natomiast rzadziej wirusy. Obok wody w kolanie chory odczuwa ból i nadmierne ucieplenie w okolicy zajętego stawu. Mogą pojawić się również objawy ogólne takie jak gorączka, dreszcze czy osłabienie.

Dna moczanowa

Dna moczanowa jest chorobą zapalną stawów spowodowaną odkładaniem się w ich obrębie złogów moczanu. Rozwija się ona u osób ze zbyt wysokim stężeniem kwasu moczowego we krwi. Wysięk w kolanie w przebiegu dny moczanowej pojawia się najczęściej nagle i towarzyszy mu silny ból i zaczerwienienie. W leczeniu stosuje się środki obniżające poziom kwasu moczowego we krwi, a także leczenie objawowe.

Nowotwory

Nowotwory złośliwe są rzadką, jednak możliwą przyczyną wysięku w stawie kolanowym. Może on być spowodowany m.in. złośliwymi nowotworami kości i chrząstek stawowych, a także przerzutami innych nowotworów złośliwych do kości i stawów.

Głównym objawem, który daje gromadzący się w kolanie płyn, jest ból kolana. W zależności od przyczyny może mu towarzyszyć również obrzęk tkanek stawowych, zaczerwienienie i nadmierne ucieplenie stawu. Gdy ilość płynu jest bardzo duża, pacjent może odczuwać nieprzyjemne rozpieranie w stawie.

Proces diagnostyczny wysięku w obrębie kolana może różnić się w zależności od podejrzewanej przyczyny. Najczęściej jednak wykonuje się:

• zdjęcie rentgenowskie;
• ultrasonografię stawu;
• artrocentezę, czyli pobranie płynu stawowego do analizy, gdy przyczyna wysięku nie jest jasna;
• przy podejrzeniu etiologii infekcyjnej badanie na boreliozę, kiłę i streptokoki, w razie potrzeby posiew krwi;
• oznaczenie parametrów stanu zapalnego, przede wszystkim CRP;
• przeciwciała przeciwjądrowe ANA przy podejrzeniu układowych chorób tkanki łącznej (np. reumatoidalnego zapalenia stawów).

Sposób postępowania w przypadku wykrycia wody w kolanie różni się w zależności od zdiagnozowanej przyczyny. Należy zaopatrzyć urazy lub rozpocząć leczenie skierowane przeciwko konkretnej jednostce chorobowej. W przypadku infekcyjnego zapalenia stawów należy rozpocząć leczenie antybiotykiem. U większości pacjentów można podawać leki przeciwbólowe i przeciwzapalne, dostosowane do nasilenia dolegliwości.

Wysięk w stawie kolanowym najczęściej ustępuje po wdrożeniu odpowiedniego leczenia. Czasami jednak, przy zbyt długim zwlekaniu z szukaniem profesjonalnej pomocy, może dojść do rozwoju stałych problemów z zajętym stawem. Bakteryjne infekcje kolana mogą ponadto trwale uszkadzać chrząstkę stawową. Zakażenie protezy stawu kolanowego grozi także rozwojem sepsy, jeśli nie będzie odpowiednio wcześnie leczone.

Źródła:

Gerena L.A., Mabrouk A., DeCastro A., Knee Effusion [na:] "Nih.gov", https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK532279/, 15 listopada 2022 r., dostęp 26 listopada 2023 r.

Swollen knee: Treatment to keep moving-Swollen knee - Symptoms & causes - Mayo Clinic [na:] "Mayo Clinic", https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/swollen-knee/symptoms-causes/syc-20378129, 2022 r., dostęp 26 listopada 2023 r.

Eliska Vanaskova, Petr Kelbich, Čegan M., Tomáš Novotný, Malignant Knee Joint Effusion—A New Dimension of Laboratory Diagnostics, "Applied sciences" t. 12 nr 3 (2022), DOI: https://doi.org/10.3390/app12030994, https://www.mdpi.com/2076-3417/12/3/994.

CZYTAJ TAKŻE: 

Pięć najgorszych nawyków, które niszczą twoje stawy

Ból pleców, pośladka i łydki. Nieleczona rwa kulszowa może trwać miesiącami

Najlepsze maści przeciwbólowe bez recepty. Tego szukaj w składzie