Nadpotliwość - wstydliwa przypadłość czy objaw choroby?
Pocenie się w czasie upałów czy podczas wysiłku fizycznego nie powinno dziwić - w ten sposób organizm radzi sobie z nadmiernym przegrzewaniem się. Co jednak, jeśli pocimy się zanadto? Czy jest to przykre, ale niegroźne schorzenie, czy może zwiastun poważniejszych problemów zdrowotnych? Oto co trzeba wiedzieć o nadpotliwości.
W ludzkiej skórze znajduje się od 2 do 5 milionów gruczołów potowych wydzielających pot. Te mikroskopijne struktury biorą udział nie tylko w termoregulacji, ale także pozwalają na usuwanie produktów przemiany materii takich jak mocznik, chlor czy sód.
Nie wszystkie gruczoły potowe są takie same. Wyróżniamy ich dwa rodzaje: gruczoły ekrynowe oraz gruczoły apokrynowe. Te pierwsze znajdują się na całej skórze z największym stopniem koncentracji na dłoniach, stopach oraz dołach pachowych. Produkowana przez nie wydzielina nie ma zapachu i składa się przede wszystkim z wody oraz rozpuszczonych w niej substancji mineralnych, a jej głównym zadaniem jest chłodzenie organizmu.
Gruczoły apokrynowe z kolei lokalizują się w dołach pachowych, odbycie, kroczu i w brodawkach sutkowych. Wydobywająca się z nich treść jest gęsta, lepka i bogata w kwasy organiczne, które pod wpływem flory bakteryjnej stają się substancjami o silnym, charakterystycznym zapachu. Funkcja tych gruczołów nie jest do końca poznana, wiadomo jednak, że aktywują się pod wpływem określonych czynników takich jak stres czy podniecenie seksualne. Gruczoły apokrynowe nie biorą udziału w termoregulacji, więc nie odgrywają roli w patogenezie nadpotliwości.
Nadmierna potliwość (nadpotliwość, hiperhydroza) jest stanem, w którym dochodzi do ponadnormalnej produkcji potu nieadekwatnej do podejmowanego wysiłku fizycznego czy temperatury otoczenia. Przypadłość ta jest powszechna, cierpi na nią od 1 do 3 proc. populacji. W równym stopniu chorują mężczyźni oraz kobiety. Objawy zazwyczaj pojawiają się już w okresie dojrzewania. Osoba chora często się poci, pojawiają się problemy z ciągle lepkimi lub wilgotnymi dłońmi i trudnymi do ukrycia plamami od potu. Stale wilgotna skóra sprzyja natomiast infekcjom grzybiczym i bakteryjnym.
To przykre schorzenie może znacząco obniżać komfort życia, utrudniać codzienne funkcjonowanie czy też zniechęcać do podejmowania kontaktów społecznych. Skąd się bierze?
Nadpotliwość może mieć charakter pierwotny, czyli wynikać z nadczynności samych gruczołów potowych, lub wtórny i stanowić objaw bardziej skomplikowanych problemów zdrowotnych.
Nadpotliwość pierwotna nie ma uchwytnej przyczyny, często dotyczy jednej konkretnej okolicy, zazwyczaj dołów pachowych. Sugeruje się, że to schorzenie może być powodowane przez czynniki genetyczne. Natomiast przyczyny nadpotliwości wtórnej mogą być różne i świadczyć o wielu innych chorobach.
Nadpotliwość może być nie tylko schorzeniem samym w sobie, ale także objawem różnorodnych procesów chorobowych, które zachodzą w ludzkim organizmie.
Nadmierne pocenie może być wywoływane przez:
- choroby nowotworowe - szczególnie często wzmożona produkcja potu pojawia się w chłoniakach, czyli nowotworach układu limfatycznego. Charakterystyczne jest to, że zazwyczaj pojawia się w nocy, prowadząc do częstych przebudzeń. Ilość potu może być tak duża, że wymaga częstej zmiany pościeli i piżamy, nawet kilkukrotnie w ciągu jednej nocy;
- choroby endokrynologiczne - nadpotliwość, kołatanie serca, uderzenia gorąca - te objawy mogą świadczyć m.in. o nadczynności tarczycy, cukrzycy, hipoglikemii lub akromegalii;
- przewlekłe infekcje - przyczyną może być bruceloza, gruźlica lub zakażenie HIV;
- przyjmowane leki - wiele leków może spowodować nadmierne pocenie się. Warto więc przejrzeć ulotkę stosowanego leku w celu znalezienia źródła problemu. Preparaty, które najczęściej mają takie działanie niepożądane, to leki przeciwdepresyjne oraz środki przeciwbólowe;
- zaburzenia neurologiczne i psychiczne - nadpotliwość może wymagać wizyty u neurologa lub psychiatry;
- zatrucia i uzależnienia;
- otyłość;
- obturacyjny bezdech senny.
Nadmierne pocenie się jest często przypadłością ciężarnych i zazwyczaj nie jest powodem do niepokoju. W wyniku zmian hormonalnych, które zachodzą w organizmie kobiety ciężarnej, dochodzi do zwiększonej produkcji potu. Przyspieszeniu ulega metabolizm, a także przepływ krwi przez skórę, co sprzyja zwiększonej potliwości. Problem zazwyczaj zanika po porodzie.
Nadpotliwość nie zawsze świadczy o groźnej chorobie. Warto jednak szukać pomocy lekarskiej, gdy pocenie się utrudnia normalne funkcjonowanie, pojawia się nagle lub obecne są inne niepokojące objawy takie jak duszności, bóle w klatce piersiowej, gorączka lub zawroty głowy.
CZYTAJ TAKŻE:
Sposoby na nadpotliwość. Od leków, przez botoks, po operację
