Alergia na pyłki. Objawy, kalendarz pylenia roślin i porady dla alergików

Alergia na pyłki to jeden z najpowszechniejszych typów alergii. Szacuje się, że problem ten dotyczyć może nawet 20 proc. populacji. Alergia na pyłki ma zazwyczaj charakter sezonowy. Głównym objawem alergii na pyłki jest wodnisty i bardzo intensywny katar. Pojawić się mogą także:

•    częste kichanie,
•    uczucie swędzenia - w nosie, oczach lub gardle,
•    zatkany nos,
•    pogorszenie węchu,
•    łzawienie,
•    zaczerwienie spojówki,
•    świszczący oddech,
•    suchy kaszel.
  

Zdarza się, że alergii na pyłki towarzyszą także inne objawy. Mogą wystąpić bóle brzucha, biegunki, nudności, wymioty oraz bóle głowy.

Warto pamiętać także o tym, że intensywność objawów nie zawsze musi być taka sama. To, że w danym roku alergia jest mniej intensywna, nie oznacza, że minęła samoistnie. Nieprzyjemne dolegliwości związane z alergią są bezpośrednio związane ze stężeniem pyłków w powietrzu. Te z kolei zależą od wielu czynników, m.in. temperatury, prędkości wiatru, opadów czy miejsca zamieszkania.

Średnie stężenie niektórych pyłków obecne jest w powietrzu już od lutego-marca. Nie ma jednak wątpliwości, że na najsilniejsze stężenie trzeba poczekać do wiosny i lata. Poniżej przedstawiamy najpopularniejsze rodzaje alergenów i orientacyjny termin ich kwitnięcia. Podane daty są szacunkowe i warto pamiętać, że ich termin może przesunąć się o kilka tygodni.

1. Pyłki drzew - najbardziej uczulające są pyłki brzozy, pyłki olchy, pyłki leszczyny, pyłki topoli i pyłki dębu. Pierwszym kwitnącym drzewem jest leszczyna, której pyłki, w zależności od regionu, mogą pojawić się w powietrzu już w lutym-marcu. Alergicy muszą pamiętać jednak, że najsilniejsze stężenie pyłków drzew obecne jest od maja do sierpnia.

2. Pyłki traw - to najsilniejszy alergen w Polsce. Obecne są w powietrzu od maja do lipca. Do traw zaliczane są także pyłki zbóż.

3. Pyłki chwastów - najbardziej uczulające są pyłki babki, szczawiu, pokrzywy, komosy, bylicy, ambrozji i parietarii. Ich wysokie stężenie utrzymuje się od początku maja do końca września.

4. Zarodniki grzybów pleśniowych - to specyficzny rodzaj alergii. Może występować bowiem nie tylko sezonowo, ale i całorocznie. W powietrzu zarodniki grzybów obecne są od kwietnia do września. Przez cały rok uczulają jednak tzw. grzyby wewnątrzdomowe, czyli pleśń Cladosporium i Alternaria.

Trzeba również pamiętać, że intensywność oraz pora kwitnięcia alergenów zależy od regionu. Najcieplejszym regionem w Polsce jest ściana zachodnia - od Szczecina do Opola. Tam najwcześniej kwitną trawy i drzewa. Najzimniejszym regionem są z kolei tereny górskie na południu i Podlasie. To regiony charakteryzujące się długimi i mroźnymi zimami, co wpływa na opóźnienie sezonu pylenia. Na tych terenach pyłki kwitną zwykle o 2-3 tygodnie później niż w cieplejszych regionach Polski.

Alergię na pyłki rozpoznaje się zwykle na podstawie wywiadu lekarskiego i testów skórnych. Warto jednak pamiętać o tym, aby wykonać je w odpowiednim czasie. Najlepszym momentem na test alergiczny jest okres od października do grudnia.

Pacjentom z alergiami podaje się zazwyczaj leki antyhistaminowe, kromony, kortykosteroidy i leki obkurczające naczynia nosa. W przypadku silnej alergii warto wziąć pod uwagę odczulanie. To metoda leczenia, która polega na podawaniu pacjentowi dużych dawek alergenu. Dzięki temu doprowadzić można do znacznego złagodzenia objawów lub nawet ich ustania.

Nie ma również wątpliwości, że bardzo ważnym elementem leczenia alergii na pyłki jest odpowiednie zaangażowanie pacjenta. Przede wszystkim należy unikać niepotrzebnego kontaktu z alergenem. Warto śledzić codziennie komunikaty dla alergików, które informują o stężeniu pyłków w powietrzu. W przypadku wysokich wartości w miarę możliwości warto ograniczyć wyjścia z domu. Na dłuższy spacer lepiej wybrać się po deszczu. 

W okresie intensywnego pylenia warto odpowiednio zadbać o higienę. Dobrym pomysłem jest szybki prysznic - nawet kilka razy dziennie. Warto zadbać także o ubrania i zwiększyć częstotliwość ich prania. W ten sposób ograniczymy nasz kontakt z alergenem.

W przyszłości warto pomyśleć o odczulaniu. Odczulanie (immunoterapia alergenowa) to metoda leczenia alergii. Polega ona na systematycznym podawaniu alergikowi początkowo małych, potem większych, a następnie podtrzymujących dawek odpowiednio spreparowanego alergenu, na który jest on uczulony. Dzięki temu zmniejsza się wrażliwość układu odpornościowego na czynnik wywołujący objawy. Odczulanie z powodzeniem jest stosowane w przypadku alergii na pyłki.

Odczulanie warto jednak rozpocząć wtedy, gdy styczność z alergenem jest najmniejsza. 

Czytaj też: Olej z róży pomarszczonej a nowotwory. Wyjątkowe odkrycie polskich naukowców