Co zrobić, gdy ktoś ma zawał? Pierwsza pomoc w przypadku ataku serca
Zawał serca to sytuacja nagła, zagrażająca życiu. Znaczenie będą miały działania, jakie podejmiesz, a kluczowe - w jakim czasie. Reakcja przy ataku serca musi być szybka. Nie wahaj się wezwać pogotowia ratunkowego, a w oczekiwaniu na ratowników medycznych nie bój się wykonać kilku podstawowych czynności, które mogą tobie lub komuś uratować życie. Sprawdź, jak prawidłowo postąpić przy zawale serca.
Przypomnijmy najpierw objawy zawału serca.
Do symptomów ataku serca zaliczamy: ucisk i ból w klatce piersiowej (to najbardziej charakterystyczny objaw), duszności, osłabienie, uczucie zmęczenia, zawroty głowy, kołatanie serca, ból brzucha, nudności, zgagę, kaszel z wydzieliną, zimne poty, drętwienie kończyn oraz niepokój (więcej na ten temat piszemy TUTAJ).
Jeśli zauważysz któryś z wymienionych wyżej objawów u siebie lub drugiej osoby, reakcja musi być natychmiastowa. O szansach na przeżycie decyduje bowiem pierwsza godzina - kardiolodzy nazywają ją "złotą godziną". Dlatego nie bój się chwycić za telefon i wybierz numer alarmowy - 999 lub 112, nawet jak masz wątpliwości, czy to na pewno zawał.
Co dalej? Ogromne znaczenie ma pozycja, jaką przyjmie osoba mająca zawał, jeśli tylko jest przytomna. Powinna siedzieć, opierając się o krzesło bądź ścianę, albo przyjąć pozycję półleżącą. Dzięki temu, że tułów jest nieznacznie podwyższony, mniej obciążamy serce. Zwróć uwagę także na ubranie. Takie elementy jak krawat czy koszula z kołnierzykiem powinny zostać poluzowane. To samo tyczy się paska w spodniach czy biustonosza, które uciskają ciało. Osoba z zawałem powinna mieć też dostęp do świeżego powietrza, dlatego otwórz okna. Jeśli zrobi się jej zimno, przykryj ją.
Osoba, która ma zawał, nie powinna się przemieszczać. Wysiłek i stres zwiększają zapotrzebowanie serca na tlen, dlatego ograniczenie przez nią ruchów i, z naszej strony, uspokajanie i pocieszanie, są bardzo istotne.
W oczekiwaniu na ratowników, gdy poszkodowany jest przytomny i można się z nim skomunikować, można mu podać leki. Jakie? Może to być preparat zawierający kwas acetylosalicylowy (to Aspiryna czy Acard), w formie tabletki do rozgryzienia w dawce 150-300 mg (jego podanie może zlecić dyspozytor pogotowia). To lek o działaniu przeciwpłytkowym, który hamuje zdolność płytek krwi do agregacji, czyli zlepiania, a więc do tworzenia się zakrzepów. W przypadku osoby, która leczy się z powodu choroby wieńcowej, można podać jednorazową dawkę nitrogliceryny - spowoduje ona zmniejszenie wykonywanej przez serce pracy. Jednak pamiętajmy, że przy niskim ciśnieniu nitrogliceryna może je dodatkowo obniżyć.
Jeśli poszkodowany straci przytomność, sprawdź jego oddech i tętno. Jeśli są wyczuwalne, połóż go w pozycji bocznej ustalonej lub po prostu na boku, dzięki czemu zapewnisz utrzymanie drożności jego dróg oddechowych (nie dojdzie np. do zachłyśnięcia).
Jeśli chory nie oddycha, należy przystąpić do resuscytacji - uciskamy klatkę piersiową 30 razy, po czym wykonujemy dwa wdechy. Resuscytację należy prowadzić do czasu powrotu tętna bądź przyjazdu ratowników medycznych. Gdy mamy możliwość skorzystania z AED (automatycznego defibrylatora zewnętrznego; znajdują się one w galeriach handlowych czy na dworcach), włączamy urządzenie i postępujemy zgodnie z pojawiającymi się komunikatami.
IRz