Endokrynolog. Czym się zajmuje? Z jakimi problemami się zgłosić?

Zacznijmy od tego, czym są gruczoły wydzielania wewnętrznego, zwane inaczej gruczołami dokrewnymi. Mogą to być pojedyncze komórki, ich skupienia lub wyodrębnione narządy, które produkują i wydzielają do krwi różnego rodzaju hormony. Hormony z kolei niezbędne są do prawidłowego funkcjonowania organizmu - regulują pracę różnych narządów, a także wpływają na właściwy rozwój fizyczny, płciowy i umysłowy. 

Gruczoły te to: tarczyca, przytarczyce, przysadka mózgowa, trzustka, nadnercza, jądra - u mężczyzn, jajniki - u kobiet, szyszynka i grasica.

Zaburzeniami funkcjonowania tych gruczołów (gdy wydzielają one za mało lub za dużo hormonów) zajmuje się właśnie specjalista znany jako endokrynolog. Dodajmy, że w ramach endokrynologii funkcjonuje kilka specjalizacji. I tak mamy ginekologa endokrynologa, endokrynologa dziecięcego, tyreologa (od chorób tarczycy) czy androloga (androlog zajmuje się męskim układem rozrodczym). 

Tylko jak rozpoznać, że mamy do czynienia z zaburzeniami hormonalnymi? Sygnały nie zawsze są tak oczywiste. Na jakie objawy zwrócić uwagę?

O problemach hormonalnych mogą świadczyć: wahania wagi (jej gwałtowny wzrost lub spadek), zmienne nastroje, zmęczenie, senność, nadpobudliwość, zmiany dotyczące skóry takie jak nagły trądzik, przesuszona skóra, nadprodukcja sebum, nowe przebarwienia, wypadanie włosów, rozdwajające się paznokcie, nadmierne owłosienie (włosy pojawiające się w miejscach typowych dla mężczyzn, np. na plecach), brak miesiączki, nieregularne cykle, obniżona ochota na seks, nadpotliwość, uderzenia gorąca, obrzęki rąk i stóp.

U dzieci objawem zaburzeń hormonalnych będzie przedwczesne dojrzewanie, zahamowany lub nadmierny wzrost oraz zaburzenia proporcji ciała.

Zauważyłeś któreś z wymienionych wyżej objawów u siebie lub swojego dziecka? Zgłoś się do lekarza rodzinnego. Od niego otrzymasz skierowanie właśnie do endokrynologa, który dojdzie, co jest przyczyną problemów m.in. dzięki badaniom krwi z uwzględnieniem poziomu hormonów czy np. USG tarczycy. Można też od razu skierować się do poradni endokrynologicznej. Koszt prywatnej wizyty u tego specjalisty wynosi ok. 200 zł.

Choroby, które może rozpoznać endokrynolog, to:

- choroby tarczycy - do nich zaliczamy niedoczynność i nadczynność tarczycy, chorobę Hashimoto (więcej na jej temat przeczytasz TUTAJ), chorobę Gravesa-Basedova, a także guzy i nowotwory tego gruczołu, 

- choroby przytarczyc (przytarczyce, jak wskazuje na to samo nazwa, to gruczoły rozmieszczone w okolicach tarczycy) - jak w przypadku tarczycy możemy mieć do czynienia z ich niedoczynnością i nadczynnością, wyróżnia się też rzekomą niedoczynność przytarczyc (zespół Albrighta) i tężyczkę,

- choroby trzustki - to cukrzyca, guzy endokrynne,

- choroby przysadki mózgowej - niedoczynność i nadczynność przysadki, a poza tym choroba Cushinga, moczówka prosta, akromegalia i hiperprolaktynemia,

- choroby nadnerczy - również niedoczynność i nadczynność nadnerczy, ich guzy, zespół Cushinga, nadciśnienie tętnicze uwarunkowane hormonalnie, choroba Addisona,

- choroby gruczołów płciowych - zespół policystycznych jajników, zaburzenia miesiączkowania,

- zespoły androgenne - nadmierne owłosienie, trądzik, łysienie.

Endokrynolog diagnozuje i leczy też niepłodność spowodowaną zaburzeniami hormonalnymi, a także wywołaną niedoborem hormonów depresję. 

IRz