Endometrioza. Wędrująca krew przyczyną tajemniczej choroby
Bóle miesiączkowe mogą towarzyszyć kobiecie w trakcie każdego cyklu lub pojawiają się sporadycznie. Są kobiety, które w ogóle nie odczuwają dolegliwości w trakcie trwania miesiączki, a są takie, które przez kilka dni z powodu bólu, nudności i ogólnego złego samopoczucia – nie wstają z łóżka. Zdarzają się jednak kobiety dla których zbliżająca się miesiączka oznacza ból całego ciała o tak silnym natężeniu, że nie mogą funkcjonować bez leków przeciwbólowych. O czym to świadczy? Dlaczego niektóre kobiety tak cierpią w okresie trwania miesiączki i czym jest tajemnicza endometrioza?
Bóle miesiączkowe towarzyszą co czwartej kobiecie i są spowodowane skurczami macicy. Na skutek zachodzących zmian hormonalnych i spadku progesteronu, dochodzi do skurczu tzw. tętnic spiralnych, co wywołuje niedokrwienie i złuszczanie endometrium. Macica zbudowana jest głównie z mięśni gładkich, które w trakcie trwania miesiączki regularnie się kurczą, by usunąć złuszczony nabłonek macicy.
Nie udało się do tej pory ustalić jednoznacznej przyczyny występowania endometriozy, jednak wiele wskazuje na uwarunkowania genetyczne oraz środowiskowe. Endometrioza polega na tym, że złuszczone fragmenty endometrium przedostają się przez jajowody do jamy otrzewnowej, zamiast zostać wydalone przez szyjkę macicy a następnie pochwę. W miejscu, w którym się zagnieżdżają, wywołują ból o niespecyficznym charakterze i mogą powodować również krwawienia np. z odbytu.
Zdarza się, że choroba nie daje żadnych objawów i często kobieta żyje z nią bez świadomości, że endometrium odkłada się w innych narządach wewnętrznych. Niestety, w większości przypadków wywołuje duże dolegliwości bólowe, ale prowadzi również do innych komplikacji związanych z drogami rodnymi kobiety.
Kobiety konsultują się z lekarzem zazwyczaj z powodu bardzo obfitych krwawień menstruacyjnych oraz z powodu silnego bólu, jaki im towarzyszy. Pacjentki wskazują, że bóle te są nieporównywalnie silniejsze, niż dotychczas w trakcie menstruacji. Ponadto zgłaszają takie objawy, jak:
- ból w trakcie stosunku seksualnego,
- ból w trakcie wypróżniania,
- przewlekłe bóle brzucha, również po ustaniu miesiączki,
- bóle w okolicach kręgosłupa,
- problem z zajściem w ciążę.
Przyczyn tych dolegliwości szuka się zazwyczaj w układzie rozrodczym lub układzie pokarmowym. Endometriozę trudno zdiagnozować ze względu na to, że wędrujące endometrium posiada zdolność zagnieżdżenia się w nietypowych miejscach w jamie brzusznej.
Najczęściej objawy endometriozy są manifestowane jako zaburzenie funkcjonowania układu pokarmowego. Kobiety skarżą się na nudności, biegunki lub zaparcia. Częściej oddają mocz lub odczuwają parcie na mocz. W trakcie trwania miesiączki chora na endometriozę może wymiotować, pojawiają się krwawienia z dolnego odcinka przewodu pokarmowego, a po ustaniu miesiączki może w dalszym ciągu zauważać cykliczne krwawienia z dróg rodnych.
Mylącym objawem endometriozy są bóle w okolicy kręgosłupa promieniujące do kończyny dolnej, co bardzo często jest kojarzone z rwą kulszową. Ból jest silny, uniemożliwiający sprawne poruszanie się, ale diagnostyka ze strony neurologa nie wskazuje na problem z zaburzeniem funkcjonowania układu nerwowego. W związku z tym bardzo często pacjentki czują się bezradne i korzystając z licznych środków przeciwbólowych, są zmuszone do funkcjonowania z bólem.
Endometrioza może rozwinąć się w bliźnie po cięciu cesarskim. Wówczas w okresie zbliżającej się miesiączki, kobieta w okolicy blizny wyczuwa charakterystyczny, bolesny guz, który wraz z mijającą menstruacją, zmniejsza swoje rozmiary.
Do kolejnego nietypowego objawu endometriozy należy krwioplucie. Jeśli fragmenty endometrium dotrą do płuc, w czasie menstruacji u kobiety może pojawić się nasilony kaszel z odpluwaniem wydzieliny z domieszką krwi.
Do oceny, czy kobieta choruje na endometriozę, niezbędne jest wykonanie badania USG przez pochwę oraz przez odbyt. Dzięki temu można wykryć charakterystyczne torbiele na jajnikach, które są skupiskiem endometrium. Badanie przez odbyt ułatwia natomiast ocenę rozwoju choroby w okolicach narządów miednicy mniejszej.
Wykonanie rezonansu magnetycznego umożliwia ocenę rozwoju endometriozy głęboko naciekającej w narządach układu pokarmowego, np. w okolicy jelita grubego. Innym badaniem pomocniczym w podejrzeniu zajęcia jelita, jest wykonanie kolonoskopii.
Wspomagającym badaniem jest oznaczenie z krwi markeru nowotworowego CA-125, jednak jego czułość wynosi zaledwie 30 proc. Podwyższony marker CA-125 jest oznaczany w przypadku endometriozy średniego i ciężkiego stopnia.
Leczenie endometriozy w dużej mierze polega na farmakologicznym zahamowaniu menstruacji, by fragmenty endometrium nie naciekały w dalszym ciągu poza jamą macicy. Stosowane są do tego zazwyczaj tabletki antykoncepcyjne. Mają one za zadanie doprowadzić do regresji zmian chorobowych, a tym samym zwalczyć dolegliwości bólowe.
W leczeniu choroby stosuje się również leczenie chirurgiczne, które polega na laparoskopowym usunięciu zmian ogniskowych. Jest to niezwykle trudne, by usunąć wszystkie zmiany chorobowe, dlatego leczenie to zazwyczaj koncentruje się na przywróceniu prawidłowych warunków anatomicznych i funkcji narządów miednicy mniejszej - ma za zadanie ułatwić kobiecie zajście w ciążę, zmniejszyć dolegliwości bólowe.
Szczególnie trudne jest leczenie zmian głęboko naciekających - obejmujących jelito grube, moczowody, pęcherz moczowy i naczynia krwionośne. Niedostateczne usunięcie ognisk chorobowych jest przyczyną utrzymywania się dolegliwości bólowych oraz nawrotów choroby.
CZYTAJ TAKŻE:
