Męska dolegliwość uciążliwym problemem. Jak objawia się przerost prostaty?
Przerost prostaty jest bardzo częstą dolegliwością. Szacuje się, że dotyka ok. połowę mężczyzn po 50. roku życia, a po ukończeniu 80 lat obecna jest aż u dziewięciu na 10 mężczyzn. Przerost gruczołu krokowego może być przyczyną znacznych problemów z oddawaniem moczu, a czasem prowadzi do rozwoju poważniejszych powikłań. W jaki sposób objawia się przerost prostaty? Jak można sobie z nim poradzić? Wyjaśniamy.
Prostata, zwana także gruczołem krokowym, jest niewielkim narządem otaczającym cewkę moczową ze wszystkich stron, umiejscowionym pod pęcherzem moczowym. Jej główną funkcją jest produkcja wydzieliny wchodzącej w skład spermy. Wraz z wiekiem, pod wpływem m.in. zachodzących w organizmie mężczyzny zmian hormonalnych (w tym spadku poziomu testosteronu i wzrostu poziomu 10 razy bardziej aktywnego dihydrotestosteronu), komórki prostaty mogą ulegać powiększeniu. Sprzyja temu dodatkowo niewłaściwa dieta, siedzący tryb życia, otyłość i cukrzyca typu 2. Wszystkie te czynniki prowadzą do rozwoju przerostu prostaty, która może zamykać światło cewki moczowej i wywoływać znaczne problemy z oddawaniem moczu.
Osoby z przerostem prostaty mogą doświadczać wielu symptomów związanych z zaburzonym procesem oddawania moczu. Zalicza się do nich:
- potrzebę częstego oddawania moczu,
- nykturię (potrzeba oddania moczu wybudza ze snu),
- nadmierne i częste parcie na mocz,
- nietrzymanie moczu,
- opóźnienie oddawania moczu,
- oddawanie moczu przerywanym strumieniem, niskie ciśnienie strumienia moczu,
- uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza,
- ból podczas oddawania moczu.
W diagnostyce przerostu prostaty wykorzystuje się szereg badań. Jednym z najbardziej podstawowych, które lekarz może wykonać już podczas wizyty w gabinecie, jest badanie per rectum. W jego trakcie specjalista ocenia nie tylko symetryczność i wielkość gruczołu, ale również konsystencję, powierzchnię i to, czy wyczuwalne są jakiekolwiek niepokojące zmiany bądź guzki. Objętość prostaty i wszystkie powyższe dodatkowe cechy można dokładniej określić w trakcie badania USG. Norma objętości tego gruczołu u dorosłego mężczyzny wynosi ok. 20 cm3 - powyżej tej wartości mówi się już o przeroście. Dodatkowo zleca się również badania laboratoryjne takie jak badanie ogólne moczu oraz pomiar antygenu sterczowego (PSA) we krwi.
Sposób leczenia przerostu prostaty zależy od wielu czynników, m.in. od stopnia powiększenia gruczołu czy nasilenia objawów. Na początku zwykle stosuje się próby zmniejszenia objętości prostaty lekami, natomiast gdy one nie przyniosą rezultatów, rozważa się metody chirurgiczne. Znanych jest również kilka domowych sposobów, które mogą pomóc złagodzić dokuczliwe objawy.
Leczenie farmakologiczne
Jeszcze 30 lat temu przerost prostaty był leczony przede wszystkim chirurgicznie. Mimo że zabieg usunięcia prostaty jest zwykle mało inwazyjny, to jednak wciąż istniało ryzyko rozwoju powikłań pooperacyjnych, np. nietrzymania moczu czy zwężenia cewki moczowej. Obecnie, dzięki postępowi medycyny, możliwe jest łagodzenie symptomów i zmniejszenie rozmiarów prostaty w sposób nieinwazyjny, przy pomocy leków. W terapii wykorzystuje się przede wszystkim:
- inhibitory receptora alfa-adrenergicznego (np. doksazosyna, terazosyna), które rozluźniają mięśnie cewki moczowej, poszerzają jej światło i dzięki temu ułatwiają oddawanie moczu;
- inhibitory 5alfa-reduktazy (np. finasteryd) hamujące aktywność enzymu przekształcającego wolny testosteron do dihydrotestosteronu (DHT), co pomaga regulować wzrost komórek stercza i zmniejszyć wielkość gruczołu;
- leki antycholinergiczne, np. solifenacyna, która może pomóc zmniejszyć częstość oddawania moczu w nocy, parcia na mocz i łagodzi objawy nietrzymania moczu.
Leczenie operacyjne
W sytuacji, gdy leczenie farmakologiczne nie przynosi rezultatów, bądź obecne są powikłania przerostu prostaty (np. zatrzymanie moczu, krwiomocz, kamica pęcherza czy niewydolność nerek), konieczne może być wykonanie zabiegu chirurgicznego. Polega on na przezcewkowym wycięciu (tzw. przezcewkowa elektroresekcja gruczołu krokowego, TURP) bądź nacięciu (tzw. przezcewkowe nacięcie gruczołu krokowego, TUIP) przerośniętych płatów prostaty. Przy powiększeniu prostaty przekraczającym 80 ml wykonuje się zabieg adenomektomii, czyli wyłuszczenia gruczolaka stercza.
Znanych jest kilka domowych sposobów, które mogą pomóc złagodzić objawy przerostu prostaty u mężczyzn. W pierwszej kolejności warto zadbać o wprowadzenie zmian w swoim stylu życia - ograniczyć papierosy i alkohol, zacząć jeść zdrowo, a także ograniczyć w diecie pokarmy tłuste i ostro przyprawione. Pomocne może się okazać również ograniczenie picia wody i innych płynów w porach wieczornych. Dodatkowo, ważne jest, aby oddawać mocz zawsze wtedy, kiedy zachodzi taka potrzeba i nie przetrzymywać mikcji.
Obecnie coraz większą popularność zyskują również preparaty oparte na naturalnych składnikach. Mogą one pomóc złagodzić objawy, jednak przed rozpoczęciem ich stosowania zawsze skonsultuj się ze swoim lekarzem, ponieważ powinny być stosowane jako dodatek do właściwego leczenia, a nie jedyna metoda terapii. W suplementach diety na przerost prostaty warto szukać m.in. ekstraktów z owocu palmy karłowatej, nasion dyni, zarodków kukurydzy, korzenia pokrzywy, palmy sabałowej czy też kory śliwy afrykańskiej.
Przerost prostaty sprzyja rozwojowi infekcji układu moczowego, kamieni moczowych i problemów z funkcjonowaniem pęcherza moczowego u mężczyzn. Poza tym, w sytuacji, gdy powiększona prostata zamyka światło cewki moczowej, może dojść do zatrzymania moczu i cofania się go w górę układu moczowego. Może to grozić nawet rozwojem niewydolności nerek.
CZYTAJ TAKŻE:
Częste wizyty w toalecie. O jakich problemach zdrowotnych mogą świadczyć?
