Poziom cukru we krwi ma wpływ na tętnice. Hiperglikemia zwiększa ryzyko udaru
Udar niedokrwienny mózgu jest trzecią przyczyną zgonów na świecie, tuż po chorobie niedokrwiennej serca i nowotworach, a także najczęstszą przyczyną trwałego inwalidztwa wśród osób powyżej 40. roku życia. Badacze z Wydziału Medycznego Uniwersytetu w São Paulo w Brazylii sprawdzili, czy i jak hiperglikemia i kwasica ketonowa mogą wpływać na rozwój zakrzepicy, a tym samym czy zwiększają ryzyko występowania udarów niedokrwiennych.
Udar niedokrwienny mózgu to stan, w którym dochodzi do zwężenia lub całkowitego zamknięcia naczyń tętniczych w mózgu, co prowadzi do niedokrwienia konkretnego obszaru i licznych powikłań z tym związanych.
To, co wpływa na zwiększone ryzyko wystąpienia udaru niedokrwiennego, to przede wszystkim:
- zaburzenia pracy serca (migotanie przedsionków),
- nadciśnienie tętnicze
- hiperlipidemia (wysoki cholesterol),
- nikotynizm,
- otyłość brzuszna,
- niska aktywność fizyczna.
Pod kierownictwem prof. Francisco Laurindo z Wydziału Medycznego Uniwersytetu w São Paulo w Brazylii, przeprowadzono badania, w trakcie których sprawdzano, jak poziom glikemii wpływa na procesy krzepnięcia krwi.
Ustalono, że wysoka glikemia bezpośrednio wpływa na wyściółkę naczyń krwionośnych, co z kolei może prowadzić do zakrzepicy.
W trakcie badań prowadzonych na naukowców ustalono, że zbyt długo trwająca hiperglikemia, czyli wysoki poziom cukru we krwi, zwiększa ryzyko występowania udaru mózgu.
Poziom cukru bezpośrednio wpływa na wyściółkę naczyń tętniczych. Śródbłonek w nich obecny nie tylko odpowiada za prawidłowy przepływ krwi, ale także odpowiada za napięcie tętnic oraz agregację płytek krwi (zlepianie ich). Jeśli dojdzie do uszkodzenia śródbłonka, wówczas płytki krwi zaczynają do niego przylegać, a to z kolei zwiększa ryzyko występowania zakrzepów.
Czy poziom glikemii wpływa na przyleganie płytek do naczyń krwionośnych? Okazuje się, że tak. Naukowcy, by przeprowadzić powyższe badanie, stworzyli model zawierający ludzkie komórki śródbłonka, pochodzące z żyły pępowinowej.
Komórki te były hodowane w środowiskach o zróżnicowanym poziomie glukozy - zarówno prawidłowym, jak i podwyższonym, a następnie połączono je ze specjalnym enzymem PDI.
W trakcie badania zauważono, że płytki krwi w większych ilościach przylegają do śródbłonka z podwyższonym poziomem glikemii, a enzym PDI odwraca ten proces.
Ustalono jednak, że wysoki poziom glikemii może hamować działanie PDI, co przyczynia się do zwiększonego ryzyka występowania zakrzepów, a co za tym idzie - udaru mózgu.
Udar mózgu to stan, w którym dochodzi do zwężenia lub całkowitego zamknięcia światła tętnicy lub tętnic mózgowych. Za najczęstszą przyczynę występowania udarów uznaje się schorzenia kardiologiczne, a dokładniej migotanie przedsionków. Na skutek nierównomiernej pracy serca dochodzi do tworzenia się skrzeplin, które przez układ krążenia docierają do mózgu.
Za przyczynę udarów uznaje się także nieleczone nadciśnienie tętnicze, miażdżyca, wysoki poziom cholesterolu, otyłość, choroby nerek i nikotynizm.
Badania opublikowane na łamach Journal of Thrombosis and Haemostasis wskazują, że kolejnym czynnikiem jest hiperglikemia.
Początkowo rozwijająca się cukrzyca nie daje jednoznacznych objawów. Chory może odczuwać większe zmęczenie i osłabienie, zauważa u siebie większe pragnienie i towarzyszącą mu suchość w ustach. Na skutek podwyższonego poziomu cukru mogą pojawiać się bóle głowy, zwiększa się podatność na infekcje a z czasem pojawiają się problemy skórne.
Inne objawy towarzyszące cukrzycy to:
- częste oddawanie moczu,
- problemy z koncentracją,
- przyrost masy ciała,
- otyłość brzuszna,
- objawy odwodnienia: sucha i mało elastyczna skóra, bladość śluzówek,
- zapalenie kącików ust.
Poziom glikemii można sprawdzić samodzielnie, jeśli mamy do dyspozycji glukometr. Wartości glikemii należy skontrolować na czczo, najlepiej rano po minimum ośmiu godzinach postu. Wynik powyżej 125 mg/dl należy bezwzględnie skonsultować z lekarzem. W przypadku uzyskanych wartości 100-125 mg/dl lekarz powinien zlecić badanie OGTT (doustny test obciążenia glukozą).
Innym badaniem w kierunku cukrzycy jest badanie hemoglobiny glikowanej, jednak przede wszystkim służy ono kontrolowaniu poziomu cukru u osób z już zdiagnozowaną cukrzycą. Wartości hemoglobiny glikowanej pozwalają ustalić średnie stężenie glikemii z ostatnich trzech miesięcy.
Źródła:
- Katarzyna Snarska, Katarzyna Kapica-Topczewska, Julia Sawicka i in., Cukrzyca jako czynnik ryzyka udaru niedokrwiennego mózgu, https://journals.viamedica.pl/eoizpm/article/viewFile/25981/20791
- https://www.diabinfo.de/pl/zycie-z-cukrzyca/choroby-wtorne/uklad-krazenia.html [dostęp z dn. 12.11.2024]
CZYTAJ TAKŻE:
Co jeść, a czego unikać, gdy masz stan przedcukrzycowy? Tak dietą obniżysz glikemię
Cukrzyca to plaga naszych czasów. Prof. Tomasz Klupa: To nas gubi
