Witamina, która ma wiele nazw i jeszcze więcej funkcji. Niedobór rozregulowuje mózg, tarczycę i trzustkę

Witamina PP, znana także jako niacyna lub B3 to tak naprawdę nazwa dwóch związków mających tę samą aktywność biologiczną- kwasu nikotynowego oraz nikotynamidu. Została odkryta w 1873 przez pochodzącego z Austrii chemika, Hugo Weidela, który prowadził badania nad nikotyną. Jest syntetyzowana przez bakterie jelitowe, przy czym nadmiar spożywanych cukrów zmniejsza jej produkcję, co może grozić niedoborami. Odpowiednia zawartość witaminy PP w organizmie jest warunkiem prawidłowego funkcjonowania. 

Amid kwasu nikotynowego wpływa na przemiany: białek, lipidów, kwasów nukleinowych oraz węglowodanów, ze względu na to, że jest prekursorem ważnych koenzymów: NAD i NADP, czyli substancji łączących się z białkami, które są niezbędne dla podtrzymania ich aktywność. 

Pochodne witaminy B3 biorą udział w ważnych dla życia przemianach metabolicznych: m.in. w różnych etapach oddychania wewnątrzkomórkowego, syntezie cholesterolu i kwasów tłuszczowych. To właśnie ze względu na to, że witamina PP jest konieczna do produkcji cholesterolu, jej właściwe stężenie warunkuję wytwarzanie hormonów z niego powstających tj. hormonów płciowych, ponadto witamina uczestniczy w syntezie: tyroksyny, kortyzolu i insuliny - bez niej zaburzona jest praca tarczycy, nadnerczy i trzustki.

Nie bez znaczenia jest także jej wpływ na serce - witamina PP, rozszerza naczynia krwionośne, co przekłada się na poprawę ukrwienia. 

Oprócz tego bierze udział w tworzeniu krwinek czerwonych, wspiera psychikę, a także poprawia kondycję włosów i skóry. Do innych funkcji witaminy B3 należą: ochrona komórek układu nerwowego oraz obniżanie frakcji LDL (tzw. złego cholesterolu) i trójglicerydów.

Przyjmowanie witaminy PP w dużych dawkach, czyli przekraczających 1 g na dobę jest rekomendowane osobom chorującym na miażdżycę. Nie tylko reguluje zaburzenia lipidowe, ale i zwiększa wytwarzanie adiponektyny, czyli hormonu wykazującego działanie przeciwmiażdżycowe. 

Dodatkowo witamina B3 pomaga obniżyć ciśnienie krwi, działają rozszerzająco na naczynia krwionośne, co przydaje się w walce z nadciśnieniem. Suplementacja niacyny wskazana jest również tym, którzy zmagają się z migrenami i długotrwałym obniżeniem nastroju. 

Opisywany związek chemiczny znalazł także zastosowanie w kosmetyce. Witamina PP zapobiega nadmiernemu złuszczaniu się naskórka, zmniejsza utratę wody przez skórę, minimalizuje stany zapalne skóry i redukuje widoczne przebarwienia. Ponadto pobudza produkcję kolagenu, chroni przed promieniami UV i niweluje skutki stresu oksydacyjnego.

Niacyna może być również wsparciem w:

• walce z problemami z erekcją; 
• rekonwalescencji poudarowej;
• profilaktyce czerniaka i raka płaskonabłonkowego lub podstawnokomórkowego;
• terapii chorób psychicznych np. depresji czy schizofrenii;
• leczeniu objawów zapalenia stawów.

Dzienne zapotrzebowanie na niacynę dla dorosłego człowieka wynosi 14-16 mg. Długotrwałe niedobory witaminy B3 mogą doprowadzić do pelagry - choroby objawiającej się szorstkością i zaczerwienieniem skóry, szczególnie tam, gdzie łatwo dochodzi do otarć. Warto zaznaczyć, że nieleczona pelagra stanowi zagrożenie dla zdrowia i życia pacjenta. Osoby dotknięte tą przypadłością cierpią z powodu wrzodziejących pęcherzy i bolesnych stanów zapalnych jamy ustnej, oraz biegunki, osłabienia, otępienia, agresji i bezsenności.

CZYTAJ TAKŻE: Niedobór witaminy B3 prowadzi do pelagry. Objawy będą widoczne na skórze

Z niedoborem witaminy PP związane są również: 

• zwiększona podatność na infekcje; 
• osłabienie włosów i pogorszenie kondycji skóry;
• problemy neurologiczne;
• zaburzenia psychiczne i zaburzenia orientacji. 
• nieprawidłowa przemiana materii. 

Ten problem dotyczy wszystkich, którzy spożywają duże ilości alkoholu, kawy, węglowodanów prostych i białej mąki. Zwiększone zapotrzebowanie na niacynę występuje także u pacjentów z zaburzeniami wchłaniania spowodowanymi np. chorobami jelit lub nerek. Z ostatnich badań wynika, że na niski poziom witaminy PP narażone są także osoby z depresją lub schizofrenią.

Ludzki organizm jest w stanie syntetyzować niacynę tylko w niewielkim stopniu, dlatego związek musi być dostarczany wraz z dietą. Do produktów bogatych w PP, należą: wątróbka, drób i cielęcina, orzeszki ziemne, drożdże, mąka z pełnego przemiału, cebula, pomidory, rośliny strączkowe i ryby morskie.  

Niestety witamina B3 zawarta w produktach roślinnych jest przyswajana w nieznacznym procencie i tylko ¼ może być wykorzystane przez organizm - stąd jej częste niedobory u osób niejedzących mięsa. Jeśli obserwujesz u siebie objawy niedostatecznej ilości witaminy PP zgłoś się do lekarza, który zbierze z tobą wywiad i zleci wykonanie podstawowych badań, a następnie w zależności od ich wyników pomoże wybrać najskuteczniejszą suplementację. 

Źródła: 
LiverTox: Clinical and Research Information on Drug-Induced Liver Injury [Internet]. Bethesda (MD): National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases; 2012  https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31643504/  
K. Stoś, Uchwała nr 8/2019 Zespołu ds. Suplementów Diety z dnia 11 czerwca 2019 r. w sprawie wyrażenia opinii dotyczącej maksymalnej dawki niacyny w zalecanej dziennej porcji w suplementach diety, "gis.gov.pl" [online] https://www.gov.pl/web/gis/zespol-do-spraw-suplementow-diety  

CZYTAJ TAKŻE:

Wspiera mózg i odporność. Czego jeszcze nie wiesz o witaminie B6?

Tak też objawia się niedobór witaminy B12. Zdradza go sposób, w jaki chodzisz