"Biopsja rozsiewa guza". "Chemia gorsza niż rak". Obalamy szkodliwe mity o raku piersi
Na przestrzeni lat wokół nowotworów złośliwych narosło wiele mitów, a niektóre pozostają żywe do dziś. Niestety mogą one być bardzo szkodliwe dla pacjentów, którzy dopiero co usłyszeli diagnozę. Zdarza się, że wiara w mity skłania do rezygnacji z leczenia ratującego życie. Z racji obchodzenia miesiąca świadomości raka piersi, przedstawiamy kilka najpopularniejszych mitów i najważniejszych faktów dotyczących tego nowotworu.
Wiele kobiet, które dowiaduje się, że ma guzka piersi, wychodzi od lekarza z przerażeniem i wyłącznie czarnymi myślami. Często jednak po wykonaniu biopsji okazuje się, że strach był zupełnie niepotrzebny. Nie każdy guz piersi ma bowiem charakter złośliwy. Wręcz przeciwnie - najczęściej w piersiach wykrywa się włókniakogruczolaki i inne nowotwory o łagodnym charakterze. Stanowią one nawet do 80 proc. wszystkich rozpoznawanych guzków. Jeśli wykryjesz więc u siebie guzek w piersi, staraj się nie panikować - udaj się jak najszybciej do lekarza, aby wykonać niezbędne badania.
Era, w której diagnoza raka była automatycznie wyrokiem śmierci, skończyła się co najmniej kilka lat temu. Fakt ten dotyczy również raka piersi. Dzięki wprowadzeniu nowoczesnego leczenia (chemioterapii, hormonoterapii i terapii celowanej) rokowanie chorych zdecydowanie się poprawiło.
We wczesnych stadiach, gdy nie doszło jeszcze do pojawienia się przerzutów odległych, po usunięciu guza 5 lat przeżywa 100 procent pacjentek. W stadium II i III, czyli m.in. u chorych z przerzutami do węzłów chłonnych, przeżywalność 5 lat wynosi odpowiednio 93 i 72 proc. Schyłkowym IV stadium choroby przeżywa 22 proc. pacjentek.
Mimo rosnącej świadomości społeczeństwa, wiele osób wciąż jest przekonanych, że chemioterapia zabija i jest gorsza niż sam rak. Jest to niezwykle niebezpieczny mit, ponieważ może odwieźć osoby chore od otrzymania leczenia ratującego życie. W wielu przypadkach jest ona jedną z niewielu opcji, które pozwolą odzyskać zdrowie.
Chemioterapia pozwala zahamować rozwój i zniszczyć komórki rakowe, co zmniejsza ryzyko dalszego rozprzestrzeniania się nowotworu. Niestety prawdą jest, że jest ona niezwykle obciążająca dla organizmu i wiąże się z wieloma skutkami ubocznymi. Warto pamiętać, że przez to nie wszyscy pacjenci, ze względu na stan zdrowia, będą kwalifikować się do włączenia tego leczenia. Zawsze należy wcześniej dokładnie oszacować, czy korzyści z chemioterapii mimo wszystko przewyższają potencjalne straty dla organizmu.
Samobadanie piersi to proste badanie, które każda kobieta może wykonać w swoim domu. Dzięki niemu możliwe jest wykrycie wszelkich guzków na wczesnym stadium zaawansowania, kiedy są największe szanse na całkowite wyleczenie. Badanie przeprowadzone na 100 losowo wybranych pacjentkach onkologicznych bydgoskiego Oddziału Chorób Piersi wykazało, że aż w przypadku 67 kobiet wykrycie guzka nastąpiło w trakcie samobadania. Pokazuje to, jak istotną rolę pełni to badanie w profilaktyce raka.
Rak piersi nie boli, i to między innymi dlatego jest on tak bardzo groźny. Początkowo rak piersi często wręcz może nie dawać żadnych objawów, oprócz wyczuwalnego guzka w badaniu palpacyjnym. Dopiero potem, gdy powiększa swoje rozmiary, może wywoływać widoczne zmiany na skórze piersi i brodawkach sutkowych. Na tym etapie wciąż zazwyczaj nie boli.
Ból może zacząć pojawiać się w momencie, kiedy dochodzi do rozsiewu nowotworu. Tylko jedna, rzadka odmiana raka piersi daje objawy bólowe od samego początku - jest to rak zapalny. Zdecydowana większość jednak nie boli, dlatego tak istotna jest profilaktyka w postaci samobadania piersi.
Biopsja to badanie, w trakcie którego przy pomocy igły pobiera się próbkę tkanek guza do badania histopatologicznego. Jest to niezwykle cenna procedura, która pozwala szybko określić typ zmiany w piersi oraz zaplanować jak najkorzystniejsze dla pacjenta leczenie. Niestety wśród pacjentów niekiedy krąży mit, że biopsja rozsiewa raka, przez co prowadzi do powstania przerzutów. Nie jest to prawda i pokazuje to fakt, że biopsja pozostaje złotym standardem diagnostyki guzów od ponad 100 lat.
Mutacje genu BRCA1 i BRCA2 to mutacje, które zwiększają ryzyko zachorowania na raka piersi i raka jajnika. Nie są one jednak wyrokiem i nie każda kobieta posiadająca mutację zachoruje. Co więcej, większość kobiet z rakiem piersi zachorowała mimo braku tych mutacji. Prawidłowo funkcjonujący gen zatem w żadnym stopniu nie chroni przed tym nowotworem.
Świadomość bycia nosicielem mutacji może skłonić pacjentkę do częstszego badania się. Kobiety z wykrytymi mutacjami powinny regularnie wykonywać mammografię, usg piersi i obowiązkowo samobadać się w domu. Pozwala to trzymać rękę na pulsie i wykryć ewentualnego guza na wczesnym etapie zaawansowania, gdy szanse na wyzdrowienie są największe.
Źródła:
Alkabban F.M., Ferguson T., Breast Cancer,https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK482286/#article-18564, dostęp: 17 października 2023 r.
Andrzej N., Arianna O., Marzena H., i in. Wykrywanie raka piersi poprzez samobadanie. Badanie retrospektywne u kobiet po operacji. "Ginekol Pol" t. 78 (2007).
Perry M.C., Breast Lump https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279/ dostęp: 17 października 2023 r.
A. Szczeklik, P. Gajewski. Interna Szczeklika 2023, wyd. 14, Kraków 2023.
CZYTAJ TAKŻE:
Dr Jolanta Wąsowska: Kobiety uważają, że to ich nie dotyczy. Wstyd i strach biorą górę
U 7-latki zdiagnozowano raka piersi. To najmłodsza pacjentka z tym nowotworem
Rak piersi. Kto znajduje się w grupie ryzyka?
