"Breathe", czyli siedem objawów raka płuc. Niektóre w ogóle nie kojarzą się z płucami
W Polsce co roku 21-23 tys. osób dowiaduje się, że cierpi na raka płuc. Jest to jeden z najgorzej rokujących nowotworów, wykrywany we wczesnej fazie rozwoju w zaledwie ok. 20 proc. przypadków. Przez długi czas może rozwijać się, nie powodując żadnych niepokojących dolegliwości, a kiedy pierwsze objawy już się pojawiają, chorzy zwykle je bagatelizują lub przypisują innym powszechnie występującym schorzeniom. Jak zwraca uwagę Lung Cancer Research Foundation, symptomy, które mogą świadczyć o raku płuc, łatwiej zapamiętać i trudniej pominąć, stosując zasadę "Breathe". Każda pierwsza litera angielskiego słowa, które oznacza "oddychać", odnosi się do innego objawu raka płuc. Jakiego?
Rak płuc jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym w Polsce. Stanowi też w naszym kraju pierwszą przyczynę zgonów z powodu chorób nowotworowych. Dwukrotnie częściej na raka płuc cierpią mężczyźni, ale, jak podkreślają eksperci, stale zwiększa się liczba zachorowań wśród kobiet. Ok. 90 proc. chorych to osoby palące papierosy (palacze obecni, jak i byli).
Na wczesnym etapie, w stadium miejscowym, w Polsce wykrywanych jest zaledwie ok. 20 proc. przypadków raka płuc. Około 45 proc. przypadków rozpoznawanych jest w stadium rozsiania, czyli wtedy, gdy pojawiły się już przerzuty w odległych narządach. Pozostałe przypadki dotyczą stadium regionalnego - tzn. sytuacji, gdy nowotwór zaatakował pobliskie tkanki.
U większości chorych rak płuc rozpoznawany jest więc bardzo późno, w zaawansowanym stadium, co negatywnie wpływa na rokowania. Większość pacjentów z zaawansowaną chorobą nie kwalifikuje się do zabiegu operacyjnego.
Rak płuc przez długi czas może nie dawać żadnych niepokojących objawów, a wczesne symptomy są niecharakterystyczne. "Kaszel? To pewnie zwykła infekcja, których teraz wiele wokół" - tłumaczą sobie chorzy. Dopiero z czasem, gdy kaszel nie ustaje lub zmienia się jego charakter (staje się uporczywy, męczący), zapala się im czerwona lampka. Osoby palące papierosy często też nawet nie zwracają uwagi na pojawiające się dolegliwości, bo według wielu są one po prostu wpisane w nałóg.
Lung Cancer Research Foundation, fundacja zaangażowana w poprawę jakości życia i przeżywalności pacjentów z rakiem płuc, zwraca uwagę, że objawy tego nowotworu, które powinny skłonić do wizyty u lekarza, a które umykają pacjentom, łatwo zapamiętać, a później wychwycić, stosując prostą zasadę. Pierwsze litery niepokojących objawów układają się w angielskie słowo "Breathe", co znaczy "oddychać". I tak mamy:
- B - (blood) - krew podczas kaszlu lub plucia,
- R - (recurring respiratory infections) - nawracające infekcje dróg oddechowych,
- E - (enduring cough) - uporczywy kaszel, który stanowi nowy objaw lub jest nietypowy,
- A - (ache) - ból barku, pleców lub klatki piersiowej,
- T - (trouble breathing) - problemy z oddychaniem,
- H - (hoarseness or wheezing) - chrypka lub świszczący oddech,
- E - (exhaustion) - wyczerpanie.
Lung Cancer Research Foundation podkreśla, by do lekarza udać się, gdy występuje choć jeden z wymienionych objawów.
Inne objawy raka płuc wymieniane przez fundację to:
- obrzęk szyi i twarzy,
- trudności z połykaniem,
- utrata masy ciała.
Lekarze apelują, by nie lekceważyć kaszlu, który utrzymuje się mimo leczenia objawowego. Wskazują też, że osoby znajdujące się w grupie ryzyka zachorowania na raka płuc (głównym czynnikiem ryzyka jest palenie tytoniu, zarówno czynne, jak i bierne) nie powinny czekać na wystąpienie objawów, bo w przypadku tego nowotworu zwykle jest to znak zaawansowania choroby, który przekłada się na gorsze rokowania.
Badaniem, które pozwala wykryć nawet bardzo małe zmiany nowotworowe, jest niskodawkowa tomografia komputerowa. To nowoczesne, nieinwazyjne badanie stanowiące alternatywę dla klasycznego badania RTG. Jest badaniem dokładniejszym i bezpiecznym, bo gwarantującym, jak wskazuje na to już jego nazwa, niską dawkę promieniowania.
Jak informuje Ministerstwo Zdrowia, dla osób szczególnie zagrożonych rakiem płuc opracowany został Ogólnopolski Program Wczesnego Wykrywania Raka Płuca właśnie za pomocą niskodawkowej tomografii komputerowej. Funkcjonuje od kilku lat i w wielu miejscach w kraju realizowany jest jeszcze do jesieni 2023 roku.
Program skierowany jest do osób w wieku 55-74 lat, które palą papierosy nałogowo (konsumpcja tytoniu jest większa lub równa 20 paczkolatom - tzn. paleniu paczki dziennie od 20 lat lub paleniu dwóch paczek dziennie przez 10 lat), a także tych, którym nie udało się rzucić palenia na więcej niż 15 lat (dotyczy ostatniego okresu absencji).
Skorzystać z programu mogą również osoby w wieku 50-74 lat, które spełniają podane wyżej warunki, a w dodatku, z uwagi na wykonywany zawód, były narażone na działanie krzemionki, berylu, niklu, chromu, kadmu, azbestu, związków arsenu, spalin silników diesla, dymu ze spalania węgla kamiennego, sadzy, były narażone na radon, chorowały na raka płuca, chłoniaka, raka głowy i szyi lub raki zależne od palenia tytoniu (np. raka pęcherza moczowego), u których ktoś z bezpośredniej rodziny (pierwszego stopnia) miał raka płuca lub sami chorują na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc (POChP) bądź włóknienie płuc.
Więcej o programie można znaleźć TUTAJ.
CZYTAJ TAKŻE:
Przewlekła obturacyjna choroba płuc - postrach palaczy
Naukowcy wiedzą, co powoduje raka płuc u niepalących. Przełomowe badanie
Przeżyła 122 lata, choć lubiła palić i pić. Jaki był jej sekret?
