Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) - postrach palaczy

Około 80 proc. przypadków przewlekłej obturacyjnej choroby płuc jest spowodowane paleniem tytoniu. U pozostałych pacjentów do rozwoju choroby przyczynić się może narażenie na pyły przemysłowe i chemiczne opary w miejscu pracy, długotrwałe przebywanie w słabo wentylowanych pomieszczeniach oraz zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego. POChP może się także rozwinąć u osób chorujących na astmę, a także u tych, które przeszły gruźlicę płuc.

Rzadką, ale istotną klinicznie przyczyną POChP, jest niedobór alfa1-antytrypsyny, który jest uwarunkowany genetycznie. POChP - zmiany w drogach oddechowych

W przebiegu POChP dochodzi do rozwoju przewlekłego zapalenia dróg oddechowych, naczyń i miąższu płuc. Dodatkowo następuje rozkład włókien elastycznych, co zwiększa podatność płuc i predysponuje do zapadania się pęcherzyków płucnych i rozwoju rozedmy.

U chorych na POChP zwiększa się wydzielanie śluzu w drogach oddechowych, co wywołuje przewlekły kaszel i może się wiązać z ograniczeniem przepływu w drogach oddechowych. Zmiany zapalne, włóknienie i skurcz mięśni gładkich oskrzeli, prowadzą do obturacji, czyli utrudnienia przepływu powietrza w drogach oddechowych w wyniku ich zwężenia. Ponadto, na skutek zapadania się drobnych oskrzelików podczas wydechu, dochodzi do rozwoju zjawiska pułapki powietrznej, czyli uwięzienia w płucach pewnej ilości powietrza. Prowadzi to do nadmiernego rozdęcia płuc. Wszystkie te zmiany prowadzą do zaburzeń w wymianie gazowej, co w konsekwencji skutkuje zmniejszeniem zawartości tlenu (hipoksemia) i zwiększeniem dwutlenku węgla (hiperkapnia) we krwi.

Do głównych objawów POChP należą przewlekły kaszel z odkrztuszaniem plwociny i duszność, początkowo wysiłkowa, jednak wraz z przebiegiem choroby zaczyna występować również w spoczynku. Kaszel może występować okresowo, jednak często występuje codziennie w ciągu dnia i w nocy. Ponadto chorym może towarzyszyć utrata łaknienia, osłabienie, łatwe męczenie się i chudnięcie, ponieważ pacjenci aby utrzymać efektywność oddychania zużywają znacznie więcej energii i wykorzystują dodatkowe mięśnie oddechowe. Nierzadko objawom ze strony układu oddechowego towarzyszą depresja i lęk.

Objawy POChP postępują, w szczególności jeżeli nie zostanie wyeliminowany czynnik uszkadzający płuca (w znacznej większości przypadków jest to dym tytoniowy). Często przewlekłe zapalenie oskrzeli na wiele lat poprzedza pełnoobjawową przewlekłą obturacyjną chorobę płuc. 

Podstawowym badaniem, które pozwala ocenić czynność płuc, jest spirometria. Najbardziej charakterystyczną zmianą w badaniu spirometrycznym u chorych z POChP jest obecność nieodwracalnej obturacji, która nie ustępuje po leku rozszerzającym oskrzela. W pletyzmografii w przypadku obecności rozedmy zwiększa się objętość zalegająca oraz całkowita pojemność płuc. 

Dodatkowo wykonuje się badania obrazowe, takie jak rentgen klatki piersiowej i tomografia komputerowa wysokiej rozdzielczości.

W badaniach laboratoryjnych często występuje zwiększenie liczby erytrocytów w morfologii, zmniejszenie zawartości tlenu i wzrostu dwutlenku węgla we krwi (pod postacią spadku saturacji tlenem poniżej 90 proc. oraz nieprawidłowych ciśnień parcjalnych obu gazów). W przypadku zaostrzeń POChP w plwocinie mogą występować bakterie.

Terapia POChP ma na celu łagodzenie objawów oraz ograniczenie postępu choroby. Leczenie jest kompleksowe i obejmuje zarówno zmiany stylu życia, jak i leczenie farmakologiczne. 

Pierwszym krokiem w ograniczeniu rozwoju choroby jest zaprzestanie palenia tytoniu i unikanie biernego palenia. Istotna jest także rehabilitacja, codzienna aktywność fizyczna i odpowiednia dieta. W farmakoterapii wykorzystuje się leki rozkurczające oskrzela z grupy beta 2 - mimetyków, wziewne leki przeciwcholinergiczne, teofilinę i glikokortykosteroidy wziewne.

CZYTAJ TAKŻE:

Dna moczanowa - dlaczego mówi się, że to choroba bogatych ludzi?

Syndrom śmiejącej się kukiełki - na to cierpi syn Colina Farrella