Spis treści:
- Białaczka to niejedyny nowotwór krwi
- Rodzaje białaczek - typy nowotworów krwi
- Przyczyny białaczki - kto jest narażony na nowotwór?
- Objawy białaczki - symptomy, które łatwo przeoczyć
- Rozpoznanie białaczki
- Leczenie białaczki to nie tylko chemioterapia
- Przeżywalność pacjentów z białaczką
Białaczka to niejedyny nowotwór krwi
Nowotwór krwi to choroba, która kojarzy się głównie z białaczką, jednak można wyróżnić także choroby nowotworowe układu chłonnego, do których należą chłoniaki, chłoniak Hodgkina, szpiczak plazmocytowy czy ostra białaczka limfoblastyczna.
Nowotwory krwi charakteryzują się tym, że nowo powstałe komórki układu chłonnego czy krwionośnego są niepełnowartościowe i nie spełniają swojej roli. Są natomiast agresywne względem organizmu, ponieważ wypierają one prawidłowe komórki krwi. Rozprzestrzeniają się po całym organizmie i lokują się w śledzionie, wątrobie, nerkach oraz naciekają na węzły chłonne.
To sprawia, że funkcjonowanie całego organizmu jest upośledzone, a układ immunologiczny ulega znacznemu osłabieniu.
Rodzaje białaczek - typy nowotworów krwi
Białaczki, zwane inaczej leukemie, rozróżnia się ze względu na ich przebieg oraz pochodzenie nieprawidłowych komórek. Wyróżnia się cztery rodzaje białaczek:
- białaczka ostra szpikowa,
- białaczka ostra limfoblastyczna,
- białaczka przewlekła szpikowa,
- białaczka przewlekła limfocytowa.
Przyczyny białaczki - kto jest narażony na nowotwór?
Wśród przyczyn występowania nowotworów krwi i układu chłonnego wyróżnia się kilka czynników, które mogą mieć wpływ na wystąpienie choroby. Zalicza się do nich:
- długotrwałe obniżenie odporności,
- zaburzenia hormonalne i immunologiczne,
- ekspozycja na promieniowanie jonizujące,
- ekspozycja na pestycydy, herbicydy i rozpuszczalniki,
- chemioterapię,
- nałogowe palenie tytoniu.
Białaczka może wystąpić jednak bez współistnienia żadnych powyższych czynników i być związana z mutacjami genetycznymi, które mają wpływ na zmianę komórek krwi.
Objawy białaczki - symptomy, które łatwo przeoczyć
Początki rozwoju nowotworu krwi są trudne do przeoczenia przez pacjenta, ponieważ mylone są one ze zmęczeniem lub zwykłym spadkiem odporności i klasycznymi infekcjami.
Wspólnymi objawami dla wszystkich typów białaczki są:
- zmniejszona odporność i częstsze infekcje,
- nawracające stany podgorączkowe,
- bóle kości i stawów,
- skłonność do siniaków lub wybroczyn skórnych.
Dodatkowo u chorych na białaczkę obserwuje się:
- wzmożoną potliwość,
- powiększenie węzłów chłonnych,
- zmiany w jamie ustnej i gardle, np. afty lub opryszczka,
- bóle brzucha,
- bóle w lewym podżebrzu wskazujące na powiększenie śledziony.
Rozpoznanie białaczki
Aby rozpoznać nowotwór krwi, nie są konieczne liczne badania, pomagające ustalić diagnozę. W białaczkach dochodzi do zmian ilościowych i jakościowych w komórkach krwi, które można ustalić po wykonaniu badania morfologii krwi. Takie badanie jest łatwe do wykonania, a pacjent może zrobić je w dowolnym momencie. Morfologię z krwi można wykonać w każdym laboratorium diagnostycznym, a koszt badania wynosi kilkanaście złotych. Jeśli istnieją wskazania, lekarz wystawi takie skierowanie, a badanie będzie w pełni refundowane.
W badaniu morfologii krwi kryterium rozpoznania białaczki jest leukocytoza, czyli znaczny wzrost leukocytów. Rzadziej występuje leukopenia, czyli zmniejszona ilość leukocytów. W rozmazie krwi uwidacznia się komórki blastyczne, może pojawiać się niedokrwistość oraz małopłytkowość.
Jeśli na podstawie wyników badań krwi lekarz uzna za konieczne, by kontynuować diagnostykę pod kątem białaczki, pacjent kierowany jest na:
- biopsję szpiku kostnego,
- badanie płynu mózgowo-rdzeniowego,
- badania obrazowe.
Powyższe metody diagnostyczne pozwalają określić typ nowotworu krwi, ocenę czy doszło do zajęcia ośrodkowego układu nerwowego oraz uwidocznienie powiększonych organów wewnętrznych - śledziony, grasicy oraz zwiększenie rozmiarów węzłów chłonnych w organizmie.
Leczenie białaczki to nie tylko chemioterapia
Leczenie nowotworów krwi - oczywiście w zależności od jego typu oraz stopnia zaawansowania - ma duże szanse na powodzenie, a całkowite wyleczenie jest możliwe nawet u 80 proc. chorych z tą chorobą, w tym także u dzieci.
Podstawową metodą leczenia nowotworu krwi jest chemioterapia i radioterapia, które mogą przynieść zadowalające efekty bez dalszych etapów leczenia. Jeśli pacjent jest kwalifikowany do przeszczepu szpiku kostnego, po zakończonej chemioterapii rozpoczyna się poszukiwanie dawcy.
Dawcą może być członek rodziny lub osoba niespokrewniona, którą poszukuje się z pomocą bazy zarejestrowanych, potencjalnych dawców szpiku kostnego.
Inną metodą leczenia jest także immunoterapia oraz leczenie celowane, a nawet eksperymentalne leczenie w ramach badań klinicznych, w zależności od zdiagnozowanego nowotworu.
Zobacz również:
Przeżywalność pacjentów z białaczką
Jak w każdej chorobie nowotworowej, tak i w białaczkach kluczowe jest, w jakiej fazie choroby została ona zdiagnozowana i jak wiele miejsc w całym organizmie zostało zajętych przez zmiany nowotworowe.
Jeśli pacjent cierpi na przewlekłą białaczkę limfocytową, średni czas przeżywalności wynosi nawet 10-20 lat. W przypadku ostrego przebiegu choroby przeżywalność jest niższa - do 3 lat.
Najgorsze rokowanie ma ostra postać białaczki szpikowej i limfoblastycznej, ponieważ ich przebieg jest ciężki, a leczenie odroczone w czasie sprawia, że chory może umrzeć w ciągu zaledwie kilkunastu dni lub kilku tygodni.
CZYTAJ TAKŻE:
Małopłytkowość może być ważnym objawem. Jakie są jej przyczyny i leczenie?
Chłoniak Hodgkina, dawniej ziarnica złośliwa. Czym się objawia? Jak wygląda leczenie?
Ból kości pojawia się w nocy? To charakterystyczny objaw raka
