Gorączka w trakcie upału. To nie zawsze jest udar cieplny

Fala upałów trwa, termometry coraz częściej pokazują temperaturę powyżej 30 stopni Celsjusza, a każdy szuka sposobu, jak ulżyć sobie w męczących upałach. Wewnątrz naszego organizmu zachodzi wiele procesów, które są odpowiedzią na podniesioną temperaturę. Intensywnie się pocimy, co jest naturalną metodą schłodzenia organizmu. Odczuwamy zmęczenie i osłabienie, a także większe pragnienie - dlatego gasimy je zimnymi napojami lub pozwalamy sobie na kolejną porcję lodów. To wszystko prowadzi do dużych różnic temperatury w naszym ciele - może wywołać również szok termiczny, jeśli jesteśmy zwolennikami zimnego prysznica lub kąpieli w basenie. Wsiadając do samochodu lub wchodząc do biura, często działa również klimatyzacja, co dodatkowo wywołuje znaczne różnice temperatury w naszym organizmie.

Spożywanie zimnych napojów lub przebywanie w klimatyzowanym pomieszczeniu sprawia, że następuje nagła reakcja organizmu - obkurczają się naczynia krwionośne, zatrzymuje się proces pocenia, temperatura wewnątrz ciała drastycznie spada. Czynniki te sprawiają, że nasze ciało staje się doskonałym miejscem do rozwoju patogenów - wysuszone śluzówki nosa i gardła, spadek wydajności układu immunologicznego, drobnoustroje pochodzące z klimatyzacji.

Nietrudno w upały o infekcję, w tym infekcję dróg oddechowych oraz anginę. Te jednostki chorobowe sprawiają, że po całym dniu, w którym jesteśmy narażeni na różnice temperatur - zaobserwujemy u siebie wzrost temperatury ciała oraz objawy rozwijającej się choroby. Angina, czyli zapalenie błony śluzowej gardła i migdałków podniebiennych, częściej występuje latem niż zimą i może występować na skutek zarażenia wirusami lub bakteriami. Nic więc dziwnego, że właśnie w trakcie upałów, możemy zachorować i kilka dni spędzić w łóżku walcząc z bólem gardła i gorączką.

Dzieci są szczególnie wrażliwe na różnice temperatur ze względu na wciąż rozwijający się układ odpornościowy. Ponadto w trakcie upałów dzieci są bardziej aktywne fizycznie niż dorośli. Wysoka temperatura na zewnątrz oraz podniesiona temperatura ciała na skutek zabaw, biegania czy kąpieli w basenie - powoduje, że u najmłodszych o wiele łatwiej o przegrzanie organizmu. Niedostateczne spożywanie płynów w ciągu dnia powoduje również, że organizm pozbawiony odpowiedniej ilości wody, ma utrudnione zadanie w kwestii schładzania się, czyli pocenia.

Reakcją organizmu dziecka na przegrzanie będzie gorączka, która pojawi się nagle, bez żadnych objawów towarzyszących. W takiej sytuacji kluczowe jest, by dziecko przebywało wewnątrz pomieszczenia, miało ograniczony ruch oraz przyjmowało płyny. Gorączka u dziecka, która występuje na skutek przegrzania, mija szybko i nie wymaga żadnej interwencji lekarskiej, o ile nie występują żadne dodatkowe objawy.

Czynnikiem zagrażającym dzieciom jest również niedostosowanie ubioru do pogody. Dotyczy to przede wszystkim najmłodszych - czyli niemowląt. Zbyt grube ubranie, zabudowany wózek (gondola) sprawiają, że u niemowląt dochodzi do przegrzania, co również może skutkować wystąpieniem gorączki nawet na kilka godzin po powrocie do domu.

Gorączka w upały może pojawić się również u dorosłych jako reakcja organizmu na przegrzanie. Po spędzeniu dnia na powietrzu, w upalny dzień, mogą wystąpić objawy związane z silną reakcją organizmu na wysoką temperaturę. Objawy te mogą pojawić się już w trakcie ekspozycji na ciepło, lub kilka godzin później. Typowymi objawami przegrzania jest:

• gorączka,
• dreszcze,
• przyspieszona akcja serca,
• osłabienie,
• bóle mięśni,
• wymioty.

Dodatkowo osoba, która uległa przegrzaniu, może mieć objawy ze strony układu nerwowego - chwiejny chód, bełkotliwa mowa, zaburzenia widzenia. Należy mieć na uwadze, że mimo, iż osoba która uległa przegrzaniu, znajduje się już w zacienionym i chłodnym miejscu - wewnątrz jej organizmu wciąż panuje wysoka temperatura. W przebiegu gorączki powyżej 40 stopni, w organizmie dochodzi do denaturacji białek, czyli do ich śmierci. Jest to stan bezpośredniego zagrożenia życia  i zawsze należy wezwać pomoc medyczną, jeśli oprócz gorączki, występują dodatkowe objawy u poszkodowanego.

Aby ocenić, czy pojawiła się podniesiona temperatura, należy ją prawidłowo zmierzyć. Popularne termometry bezdotykowe służą do pomiaru temperatury z czoła, jednak odległość jaka musi być zachowana, to średnio 5 cm (odległość jest wskazana w ulotce produktu). Bardzo często odległość ta nie jest prawidłowa i może dojść do pomiaru temperatury otoczenia, a nie ciała.

Błędem jest również pomiar temperatury ciała bezpośrednio po powrocie z rozgrzanego miejsca, czyli z zewnątrz. Należy odczekać kilkanaście minut i pozwolić organizmowi na wyrównanie temperatury po wejściu do chłodniejszego miejsca. W innym wypadku termometr może wskazać gorączkę ze względu na rozgrzanie przez słońce i temperaturę powietrza.

Jeśli do mierzenia temperatury używany jest klasyczny termometr, należy mieć na uwadze, że do prawidłowego pomiaru należy umieścić go centralnie w dole pachowym i przetrzymywać nie krócej, niż pięć minut. W innym wypadku pomiar nie jest miarodajny.

Aby obniżyć temperaturę ciała w upały, należy postępować tak, jak przy klasycznej gorączce. Najistotniejsze jest, by schładzać organizm - za pomocą chłodnego (nie zimnego) prysznica, czy przez stosowanie chłodnych okładów na czoło, brzuch, pachwiny oraz nogi. Przyjmowanie płynów powinno być regularne i najlepiej spożywać je w temperaturze pokojowej (nie zimne). Do nawodnienia organizmu doskonale posłuży przede wszystkim woda, ale mogą być to również ziołowe napary czy woda z dodatkiem świeżych owoców. Osoba z gorączką bezwzględnie powinna odpoczywać - nie są wskazane żadne aktywności, które dodatkowo osłabią organizm, a tym bardziej powinna ona unikać przebywania na zewnątrz, gdzie temperatury są bardzo wysokie. W przypadku uporczywej gorączki, której nie da się obniżyć domowymi sposobami, należy sięgnąć po leki przeciwgorączkowe.

Utrzymująca się gorączka oraz dodatkowe objawy infekcji czy udaru cieplnego są bezwzględnym wskazaniem do kontaktu z lekarzem rodzinnym.

CZYTAJ TAKŻE: 

Prawidłowe postępowanie w gorączce

Co nawadnia lepiej niż woda?